«Οι διεθνείς οργανισμοί δεν έχουν την ικανότητα, τη βούληση ή τους πόρους για να αναμειχθούν σε μια σύγκρουση όταν διαπράττονται εκατέρωθεν μαζικές αγριότητες, οποιαδήποτε ταμπέλα και αν τους βάλουμε. Ποιος θα στείλει δυνάμεις στο πεδίο; Ποιος θα παρέμβει σήμερα στη Γάζα; Τα Ηνωμένα Εθνη ούτως ή άλλως είναι σε παράλυση» υποστηρίζει μιλώντας στο «Βήμα» ο Μουκές Καπίλα, βετεράνος σε θέματα διαχείρισης κρίσεων, συγκρούσεων και ανθρωπιστικών υποθέσεων, ο οποίος έχει εργαστεί για το Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, τη βρετανική κυβέρνηση και τα Ηνωμένα Εθνη και έχει γίνει μάρτυρας γενοκτονιών στη Ρουάντα, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και στο Νταρφούρ – στο τελευταίο, ως επικεφαλής των Ηνωμένων Εθνών στο Σουδάν. Σήμερα είναι καθηγητής Παγκόσμιας Υγείας και Ανθρωπιστικών Υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και Ειδικός Αντιπρόσωπος του Aegis Trust για την πρόληψη των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας.
«Το φωνάζω στους φίλους μου στον Παγκόσμια Οργανισμό Υγείας, στους φίλους μου στα Ηνωμένα Εθνη: «Σταματήστε να βγάζετε ομιλίες ωσάν θεματοφύλακες της παγκόσμιας ηθικής»» προσθέτει ο Καπίλα που, μεταξύ άλλων, το 2004 ανέλαβε Διευθυντής Αντιμετώπισης Εκτακτης Ανάγκης στον ΠΟΥ. «Ολα αυτά που λένε και κάνουν οι αξιωματούχοι των διεθνών ανθρωπιστικών οργανισμών εγώ τα αποκαλώ «ανθρωπιστική πορνογραφία». Εχουμε πολύ σοβαρό πρόβλημα όταν οι ανθρωπιστές των οργανισμών κάθονται χαρούμενοι πίσω από τα λάπτοπ τους και καταδικάζουν εκ του ασφαλούς όσα γίνονται στη Γάζα».
Τι θα κάνατε εσείς στη θέση τους;
«Θα πήγαινα στη Γάζα. Αυτό κάναμε στο Σαράγεβο και στη Νιγηρία. Μπαίναμε στο πεδίο βολής και βγάζαμε τους τραυματισμένους. Στη Γάζα, μετατοπίζουμε το ρίσκο στο τοπικό προσωπικό των διεθνών ανθρωπιστικών οργανισμών. Θα πήγαινα λοιπόν στα σύνορα της Αιγύπτου, όπως τότε που οι Κοσοβάροι έφταναν στα σύνορα της Βόρειας Μακεδονίας και τα σύνορα ήταν κλειστά. Το ΝΑΤΟ βομβάρδιζε το Κόσοβο. Πήγαμε στα σύνορα και αναγκάστηκαν να τα ανοίξουν. Ποια η διαφορά μεταξύ των χιλιάδων που συνέρρεαν στα σύνορα εν μέσω Νατοϊκών βομβαρδισμών και αυτών που κατευθύνονται στη Νότια Λωρίδα της Γάζας, εν μέσω ισραηλινών βομβαρδισμών, με κλειστά τα αιγυπτιακά σύνορα; Αυτό που απαιτείται είναι να πάμε εκεί να βγάλουμε τους ανθρώπους έξω».
Σε επίπεδο πολιτικής τι θα έπρεπε να γίνει;
«Να σταματήσει αμέσως η συζήτηση για κατάπαυση πυρός. Χάνουμε ενέργεια ζητώντας το, ενώ οι οργανισμοί και οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να είναι ενωμένοι ώστε να επιτευχθούν ανθρωπιστικές παύσεις. Που σημαίνουν διάδρομο, ασφαλή χώρο, χρόνο που θα επιτρέψει στην ανθρωπιστική βοήθεια να φθάσει στον κόσμο».
Από τη σκοπιά της δημόσιας υγείας ποιος είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος στη Γάζα;
«Η έλλειψη ηλεκτρικού και νερού καθιστά εξαιρετικά δύσκολο να διατηρηθεί η ασφάλεια του πληθυσμού. Είτε πρόκειται για νοσοκομεία είτε για την ατομική υγιεινή είτε για να ενυδατώνεσαι όσο έχεις ανάγκη. Από αυτή την άποψη, αναμφίβολα έχει παραβιαστεί η ανθρωπιστική νομοθεσία. Οι πάντες επηρεάζονται. Δεν ξέρω ωστόσο αν μπορούμε να το αποκαλέσουμε συλλογική τιμωρία από πλευράς Ισραήλ».
Θα μπορούσαν οι επιχειρήσεις του Ισραήλ να έχουν λιγότερες απώλειες αμάχων;
«Δεν υπάρχει καλός τρόπος για να κάνεις πόλεμο εντός πόλεως. Αλλά κυρίως είναι αδύνατον να είσαι προσεκτικός στην πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή του πλανήτη, όπως η Γάζα. Οι απώλειες αμάχων θα συνεχίσουν να αυξάνονται».
Εχετε γίνει μάρτυρας γενοκτονιών στη Ρουάντα και στο Νταρφούρ. Μερικοί κάνουν λόγο για γενοκτονία στη Γάζα. Συμφωνείτε;
«Στη Γάζα έχουμε θηριωδίες, έχουμε παραβιάσεις του Ανθρωπιστικού Δικαίου, αλλά δεν παρακολουθούμε μια γενοκτονία, παρόλο που έχουν υποπέσει σε ρητορική μίσους ο Νετανιάχου και οι αξιωματούχοι του. Γιατί δεν είναι γενοκτονία; Γιατί οι ισραηλινές αρχές δεν ακολουθούν μια συστηματική πολιτική μείωσης του πληθυσμού στη βάση της εθνοτικής ταυτότητάς του. Αν αυτός ήταν ο στόχος τους, δεν θα ζητούσαν από τον κόσμο να μετακινηθεί».
Η λύση των δύο κρατών είναι όντως λύση;
«Τη λύση των δύο κρατών τη δοκιμάσαμε στη Νότιο Αφρική. Λεγόταν Απαρτχάιντ. Είμαι κατά της λύσης των δύο κρατών. Πρώτον, δεν θα συμφωνήσει το Ισραήλ. Δεύτερον, πού θα τοποθετηθούν τα σύνορα των δύο κρατών; Θα ήταν καλύτερο να πούμε: «Εχουμε μια χώρα που είναι η ιστορική Παλαιστίνη, με νέο όνομα ίσως, και αυτά τα δύο μέρη πρέπει να συνυπάρξουν σε μια δημοκρατική κοινωνία με τη λιβανέζικη φόρμουλα, όπου ο πρόεδρος είναι χριστιανός και ο πρωθυπουργός κάτι άλλο». Ο Νετανιάχου επιβάλλεται να φύγει και να αποκτήσει το Ισραήλ μια κοσμική πολιτική ηγεσία».
