Την ευκαιρία να μετατρέψουν με ευνοϊκούς όρους τις οφειλές τους σε ευρώ θα έχουν από τη νέα χρονιά περίπου 38.000 νοικοκυριά με στεγαστικό δάνειο σε ελβετικό φράγκο. Πρόκειται για δανειολήπτες που έλαβαν χρηματοδότηση στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2000 για την αγορά ακινήτου και εν συνεχεία εγκλωβίστηκαν λόγω της σημαντικής ανατίμησής του έναντι του ευρώ.
Μπορεί από τη μία πλευρά να κερδίζουν όλα αυτά τα χρόνια από τα χαμηλότερα επιτόκια του ελβετικού νομίσματος (1% κατά μέσο όρο), την ίδια στιγμή όμως τόσο οι δόσεις όσο και το άληκτο κεφάλαιο σε όρους ευρώ έχουν αυξηθεί σημαντικά.
Τα μεγέθη
Αναλυτικότερα, την περίοδο 2005-2009 χορηγήθηκαν συνολικά 57.000 δάνεια ύψους 14,1 δισ. φράγκων, περίπου 8 δισ. ευρώ με βάση την ισοτιμία της εποχής. Μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2008 το ελβετικό νόμισμα ανατιμήθηκε, καθώς θεωρείται διαχρονικά ένα ασφαλές καταφύγιο υπό συνθήκες αβεβαιότητας.
Η υποτίμηση του ευρώ έφθασε έως και το 30%, μέχρι το πάγωμα της ισοτιμίας με το φράγκο από την κεντρική τράπεζα της Ελβετίας τον Σεπτέμβριο του 2011. Ωστόσο, μετά την απελευθέρωσή της το 2015, η κατρακύλα του συνεχίστηκε. Σήμερα χάνει περίπου 45% σε σχέση με την περίοδο χορήγησης των υπό εξέταση δανείων.
Οι προτάσεις
Πλέον, οι οφειλές της κατηγορίας έχουν πέσει στα 5,5 δισ. ελβετικά φράγκα ή 5,9 δισ. ευρώ περίπου. Από αυτά, το 55% έχει πουληθεί ή τιτλοποιηθεί, ενώ το υπόλοιπο 45% παραμένει στα τραπεζικά βιβλία.
Η ρύθμιση της κυβέρνησης αφορά το σύνολο των εν λόγω χορηγήσεων, ανεξάρτητα από τον ιδιοκτήτη του χρέους. Συγκεκριμένα, δίνει τη δυνατότητα μετατροπής των δανείων σε ευρώ με ταυτόχρονη διασφάλιση χαμηλών επιτοκίων. Με τον τρόπο αυτόν εξαλείφεται ο συναλλαγματικός κίνδυνος και διαγράφεται μέρος του χρέους στις περισσότερες περιπτώσεις, εφόσον η ρύθμιση τηρηθεί.
Από την άλλη, βέβαια, ο δανειολήπτης χάνει την προοπτική να κερδίσει εφόσον τα επόμενα χρόνια το ευρώ ανατιμηθεί έναντι του φράγκου. Για αυτόν τον λόγο η λύση έχει εθελοντικό χαρακτήρα.
Πολύ σημαντικό είναι επίσης το γεγονός πως γίνεται ένας σημαντικός διαχωρισμός μεταξύ των συνεργάσιμων οφειλετών που δεν εμφανίζουν καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών και των υπόλοιπων που έχουν να πληρώσουν δόση για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Πιο συγκεκριμένα, οι λύσεις που προτείνονται είναι οι εξής:
1 Δάνεια με καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών: Οσοι είναι συνεπείς ή οι ληξιπρόθεσμες μηνιαίες δόσεις δεν ξεπερνούν τις 2 έχουν το δικαίωμα να ενταχθούν στη νέα ευνοϊκή ρύθμιση. Ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού τους, την εισοδηματική / περιουσιακή τους κατάσταση και το ύψος των καταθέσεων, διαχωρίζονται σε 4 κατηγορίες, όπως φαίνεται στον σχετικό πίνακα.
Ο κανόνας είναι πως όσο πιο αδύναμο οικονομικά είναι ένα νοικοκυριό τόσο πιο καλούς όρους εξασφαλίζει. Συγκεκριμένα:
· Κατηγορία 1: 50% βελτίωση ισοτιμίας και σταθερό επιτόκιο 2,3%.
· Κατηγορία 2: 30% βελτίωση ισοτιμίας και σταθερό επιτόκιο 2,5%.
· Κατηγορία 3: 20% βελτίωση ισοτιμίας και σταθερό επιτόκιο 2,7%.
· Κατηγορία 4: 15% βελτίωση ισοτιμίας και σταθερό επιτόκιο 2,9%.
Η μετατροπή σε ευρώ γίνεται με ευνοϊκότερη ισοτιμία σε σχέση με την τρέχουσα, οδηγώντας σε κούρεμα της οφειλής, ενώ το επιτόκιο, που δεν αλλάζει μέχρι την ολική αποπληρωμή, είναι ελκυστικό και σε κάθε περίπτωση χαμηλότερο από τα λοιπά προγράμματα των τραπεζών.
Επιπλέον, ο δανειολήπτης έχει την ευχέρεια να επιμηκύνει την περίοδο αποπληρωμής κατά 5 έτη, εάν θέλει να μειώσει περαιτέρω τις μηνιαίες καταβολές, υπό την προϋπόθεση ότι στη λήξη η ηλικία του δεν υπερβαίνει τα 80 έτη.
2 Δάνεια με καθυστέρηση 90 ημερών και άνω: Οσοι εμφανίζουν καθυστέρηση τουλάχιστον 3 μηνών μπορούν να ενταχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών. Σύμφωνα με τη σχετική τροπολογία, σε περίπτωση αίτησης από τον δανειολήπτη, η λύση που παράγει ο αλγόριθμος του εργαλείου γίνεται υποχρεωτικά δεκτή από όλους τους πιστωτές. Αυτό ωστόσο δεν ισχύει για άλλες οφειλές, είτε τραπεζικές ή προς το Δημόσιο. Αυτές εξαιρούνται από το σχήμα της αναδιάρθρωσης, χωρίς τη συναίνεση των πιστωτών.
Στην προκειμένη περίπτωση η μετατροπή σε ευρώ γίνεται με βάση την τρέχουσα ισοτιμία με το ελβετικό νόμισμα. Για να κερδίσει ο δανειολήπτης κούρεμα, θα πρέπει η αξία της ακίνητης περιουσίας του να είναι χαμηλότερη της οφειλής του. Και αυτό διότι μέσω της ρύθμισης θα πρέπει σε όρους παρούσας αξίας να αποπληρώσει στην τράπεζα τουλάχιστον την εμπορική αξία των ακινήτων του, αφαιρουμένων των εξόδων για τον πλειστηριασμό τους. Από εκεί και πέρα οι όροι της ρύθμισης εξαρτώνται από τα εισοδήματα του δανειολήπτη και τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, που είναι συνάρτηση της σύνθεσης του νοικοκυριού του. Το επιτόκιο είναι σταθερό 3% τα 3 πρώτα χρόνια και στη συνέχεια κυμαινόμενο βάσει Euribor 3 μηνών πλέον περιθωρίου 2,5%.
Σημειώνεται ότι δικαίωμα αναδιάρθρωσης της οφειλής τους μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού έχουν και οι συνεπείς ή με καθυστέρηση έως και 90 ημέρες δανειολήπτες.
