Ακόμη και όσοι είχαμε αγαπήσει τη Rosalía από το πρώτο άκουσμα, τότε που κυκλοφόρησε το σαγηνευτικό «El Mal Querer», και τη λατρέψαμε εν συνεχεία για το εκρηκτικό, παιγνιώδες, αβάσταχτα σέξι «MOTOMAMI», χρειάστηκε να τη δούμε λάιβ στην Πλατεία Νερού για να αντιληφθούμε πλήρως ότι δεν τη νοιάζει απλώς να γίνει μια παγκόσμια σταρ της ποπ αλλά επιδιώκει να υλοποιήσει ένα ευρύτερο καλλιτεχνικό όραμα.
Στο αψεγάδιαστο, πανέξυπνα στημένο, καθηλωτικό σόου που παρουσίασε τότε φάνηκε ξεκάθαρα ότι αυτή την τραγουδίστρια, τραγουδοποιό και περφόρμερ (με αυτή τη συγκλονιστική φωνή) την ενδιαφέρει να καταθέσει με το έργο της κάποιο αίτημα διαχρονικότητας και να ανατρέψει τους κανόνες. Καλά τα εφήμερα χιτς τύπου «Despecha» αλλά υπάρχει κι άλλος δρόμος.
Με το νέο άλμπουμ της, το «LUX», αυτή η στοχοπροσήλωση γίνεται ολοφάνερη. Δεν είναι τυχαίο ότι σε ένα κομμάτι, το «Berghain», συμμετέχει η Bjork μια και ο ζωντανός θρύλος από την Ισλανδία μοιάζει να αποτελεί το βασικό πρότυπο της καταλανής δημιουργού.
Πολλοί κριτικοί γράφουν αυτές τις μέρες πως ο δίσκος της είναι δύστροπος, ότι απευθύνεται σε ακροατές που θα πρέπει να του αφιερώσουν τον χρόνο και την προσοχή τους, όμως αυτό δεν ισχύει. Προφανώς και πρόκειται για μια δουλειά ασύλληπτα φιλόδοξη, γεμάτη εκλετικές επιρροές, η οποία είναι αφιερωμένη σε ιερές φιγούρες σαν τη Χίλντεγκαρντ φον Μπίνγκεν, την Αγία Ολγα, τη βουδίστρια Vimala, περιλαμβάνει στίχους σε 13 γλώσσες, δύο χορωδίες, την Patti Smith να διαβάζει ένα ποίημα, τη συμμετοχή της Συμφωνικής Ορχήστρας του Λονδίνου, συνθέσεις από τη συνθέτρια κλασσικής μουσικής Caroline Shaw και αντλεί περαιτέρω έμπνευση από τη Βραζιλιάνα συγγραφέα Κλαρίς Λισπέκτορ και τη Γαλλίδα φιλόσοφο Σιμόν Βέιλ.
«Η Rosalía δεν επεκτείνει απλώς τα όρια της ποπ, τα αναδιατυπώνει εκ νέου».
Αυτό δεν σημαίνει ωστόσο ότι θα δυσκολευτείς να συνδεθείς μαζί του, καθώς η Rosalía εδώ φαίνεται πως έχει βρει μια αξιοζήλευτη ισορροπία μεταξύ του επικού στοιχείου και μιας γήινης, σάρκινης, χοϊκής διάστασης. Κομμάτια σαν το «Reliquia», το«La Perla» (ένα γλυκύτατο κομψοτέχνημα) με τους Yahritza Y Su Esencia ή το «Sauvignon Blanc» φανερώνονται στον ακροατή από την πρώτη φορά που θα πατήσει play.
Θα είναι το «LUX» ο δίσκος της χρονιάς;
Ο λόγος για τον οποίο το «LUX» θεωρείται ήδη το φαβορί για τον άτυπο τίτλο του Album of the Year έχει να κάνει πιο πολύ με το γεγονός πως μιλάμε για μια δημιουργία που μας παραπέμπει στην εποχή που τα άλμπουμ ακούγονταν ολόκληρα όχι επειδή ήμασταν «stans» του καλλιτέχνη που τα κυκλοφορεί (Swifties, ναι, για εσάς μιλάω) αλλά επειδή κάθε φορά που τα αφήναμε να παίζουν ανακαλύπταμε κάτι καινούργιο στα κομμάτια τους.
Η Rosalía μας δείχνει δηλαδή πως ακόμη και σε ένα ψηφιακό περιβάλλον που δημιουργεί συνεχώς περισπασμούς υπάρχει χώρος για έργα που απαιτούν εμβάθυνση, που φτιάχνουν ένα δικό τους σύμπαν και μας ζητούν να κατοικήσουμε για λίγο εκεί. Με το άλμπουμ της αυτό, η 33χρονη μουσικός δεν επεκτείνει απλώς τα όρια της ποπ, τα αναδιατυπώνει εκ νέου, με θάρρος αλλά και μια σπάνια αίσθηση μέτρου.
«LUX»: Θεϊκό και σάρκινο
Το «Sexo, Violencia y Llantas» που ξεκινάει με τους στίχους «Ποιος θα μπορούσε να ζήσει ανάμεσα στα δύο; Πρώτα να αγαπήσει τον κόσμο και μετά να αγαπήσει τον Θεό;», ξεκαθαρίζει τις προθέσεις της. Αξίζει να είναι κανείς συντονισμένος με τις επίγειες απολαύσεις και χαρές ψάχνοντας παράλληλα κάτι ανώτερο, κάτι πιο πνευματικό, κάτι με θεϊκή πνοή – θα μπορούσε να είναι και η τέχνη αυτό.
Σε αυτό το τεντωμένο σχοινί βαδίζει μέχρι το τέλος, μπλέκοντας ήχους και είδη και συνυφαίνοντας τις μπηχτές για άχρηστους πρώην συντρόφους με ποιητικότατες υπαρξιακές αναζητήσεις. Ολοι άλλωστε είμαστε μάλλον άγιοι και αμαρτωλοί συνάμα, άγγελοι και σχιζοφρενείς, όπως φαίνεται και από το εξώφυλλο του «LUX» που σημαίνει «φως» στα λατινικά («through my body you can see the light» τραγουδά στο «Divinize»).
Ολα τα τραγούδια είναι και λίγο highlights: από τη συγκλονιστική προσευχή «Mia Cristo Piange Diamanti», το φοβερό αβανγκαρντ φλαμένκο «De Madruga» και το συγκινητικό «La Υugular» μέχρι το «Mundo Nuevo» με τις αναφορές σε ισλαμικούς ύμνους ή τη συνεργασία με την υπέροχη φαδίστα Carminho με τίτλο «Memória». Υπάρχει επίσης μια σύμπραξη με την Estrella Morente και τη Silvia Pérez Cruz που ονομάζεται «La Rumba del Perdòn». Ωραίο που οι συνεργάτιδες της είναι σχεδόν όλες γυναίκες.
Σε συνέντευξη της στην εφημερίδα The Guardian είπε πάντως αυτές τις μέρες: «Όλοι έχουμε τις αντιφάσεις μας. Είναι αδύνατο να μην συμβαίνει σε έναν κόσμο τόσο ατελή όσο αυτός στον οποίο ζούμε. Έτσι προσπαθώ να παραμένω συνδεδεμένη με την αποστολή μου, η οποία είναι να δημιουργώ μουσική από την ευαισθησία και τη στοργή που κρύβω μέσα μου».
Οι επικρίσεις δεν τη φοβίζουν. «Προσπαθώ να θυμάμαι ποιες με εμπνέουν, ασεβείς, θαραλλέες γυναίκες όπως η Ιωάννα της Λωραίνης, η Aretha Franklin, η Nina Simone, η Patti Smith, η Cher, όλες αυτές οι ντίβες που κουβαλούν το βάρος τους και το υπομένουν. Αυτό που αγαπώ σε αυτές είναι ότι δεν απολογούνται για το τι θέλουν και τι κάνουν. Τιμώ τις γυναίκες που δεν μετανιώνουν για τις επιλογές και ακολουθούν τον δρόμο τους».
Το «LUX» αποδεικνύει εμπράκτως ότι αυτή η περιγραφή ταιριάζει και στην ίδια.
