«Στο φεστιβάλ πρέπει να φέρνουμε συναυλίες, που θα πληρώναμε εμείς να τις δούμε», μας εξηγούν ο συνθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του Ωδείου Καλαμάτας Στάθης Γυφτάκης και ο βιολοντσελίστας Δημήτρης Λάμπος, οι οποίοι μαζί με την Indira Rahmatulla, βιολοντσελίστρια, ακολούθησαν κατά γράμμα αυτή την πρακτική και το ένστικτό τους ως συνιδρυτές και οργανωτική ομάδα των Διεθνών Μουσικών Ημερών Καλαμάτας.
Στο πέρασμα των χρόνων η ιδέα των τριών συνεργατών εξελίχθηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα φεστιβάλ κλασικής μουσικής της ελληνικής περιφέρειας με στέρεες βάσεις ως πολιτιστικός θεσμός ώστε να ετοιμάζεται να γιορτάσει το 2026 την πρώτη σημαδιακή επέτειό τoυ, την ολοκλήρωση της πρώτης δεκαετίας του.
13 ημέρες γεμάτες κλασική μουσική
Η Καλαμάτα είναι μια πόλη που η μουσική της ταιριάζει γάντι, όπως διαπιστώσαμε το τριήμερο 29-31 Αυγούστου, στο οποίο είχαμε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε από κοντά τις υψηλού επιπέδου συναυλίες της 9ης διοργάνωσης (24 Αυγούστου -6 Σεπτεμβρίου) του διεθνούς αυτού φεστιβάλ, που παντρεύει με πολλούς δημιουργικούς τρόπους την κλασική μουσική με τη σύγχρονη δημιουργία και έκφραση.
«Η τοπική κοινωνία στηρίζει το φεστιβάλ και δεν εννοώ ως μόνο ως κοινό, αλλά και σε εθελοντικό επίπεδο. Για μένα το πιο σημαντικό είναι ότι υπάρχει στήριξη στις συναυλίες και έρχεται ο κόσμος να τις δει. Και προσέξτε, είναι πολύ δύσκολο αυτό που συμβαίνει. Γιατί; Γιατί το κοινό της κλασικής μουσικής δεν είναι πολύ ευρύ στην Ελλάδα. Σε 13 ημέρες που έχεις κάθε μέρα συναυλία κλασικής μουσικής, δεν είναι εύκολο να προσελκύσεις τον κόσμο», διευκρινίζει ο Στάθης Γυφτάκης.
Κι όμως το στοίχημα της επικοινωνίας του κοινού της Καλαμάτας με το «όχι ευρέως διαδεδομένο στην Ελλάδα είδος της κλασικής μουσικής» φαίνεται ότι έχει κερδηθεί με τον τρόπο που το φεστιβάλ συνταιριάζει την ευρωπαϊκή μουσική παράδοση με τη μακραίωνη ιστορία της Μεσσηνίας και το σύγχρονο πολιτιστικό προφίλ της που ενισχύεται από τις υποδομές της μεσσηνιακής πρωτεύουσας.
Ο νεαρός Ραμίρο Καρμπόνε στο μάστερκλας του Ζαν Γκιχέν Κεϊράς, στο Μέγαρο Χορού Καλαμάτας την Παρασκευή 30 Αυγούστο. Στο πιάνο, η Αποστολία Αναστασίου.
Υψηλοί στόχοι και αέρας ελευθερίας
Το Φεστιβάλ στόχευσε φέτος στην προσφορά συναυλιών και masterclasses υψηλού επιπέδου, «αναδεικνύοντας μέσα από μια πληθώρα τη σύζευξη διαφορετικών μουσικών ειδών και στιλ, την έννοια της ποικιλομορφίας». Τόλμησε να συνδέσει τη μουσική παράδοση του Μεσαίωνα με την ποπ και την avant-garde δημιουργία των τελευταίων δεκαετιών, να δώσει, όπως συνηθίζει, χώρο στον πειραματισμό, στην ελευθερία της έκφρασης των καλλιτεχνών και να βρει ένα κοινό τόπο με το κοινό.
«Εν μέσω ενός κόσμου που φλέγεται, αυτός δεν μπορεί παρά να εντοπίζεται στην κοινή εμπειρία του να είσαι άνθρωπος, μια εμπειρία η οποία υπερβαίνει οποιεσδήποτε πολιτισμικές και ατομικές διαφορές», σημείωναν εξ αρχής οι διοργανωτές.
Η εμπειρία του φεστιβάλ
Η δικιά μας εμπειρία; Από το Μέγαρο Χορού και την Εναλλακτική του Σκηνή ως τον μεγαλοπρεπή, άριστα αναδεδειγμένο αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Μεσσήνης και το Εκκλησιαστήριο της, που γέμισαν με θεατές- ακροατές, ανακαλύψαμε ακούσματα και περφόρμανς που δεν θα μπορούσαμε να ανακαλύψουμε εύκολα αλλού.
Ιόνιαν Ηλίας Καντέσα και Ζαν-Γκιχέν Κεϊράς στο Εκκλησιαστήριο της Αρχαίας Μεσσήνης στις 30 Αυγούστου.
Στο γνωστό και ως Ωδείο, Εκκλησιαστήριο, στο οποίο αιώνες πριν λάμβαναν χώρα λατρευτικές παραστάσεις και συγκεντρώσεις πολιτικού χαρακτήρα, ακούσαμε το Σάββατο 30 Αυγούστου, Μπαχ, Σααριάχο, Ραβέλ και Βίλα Λόμπος σε μια συναυλία όπου ο διεθνούς φήμης Γάλλος βιολοντσελίστας Jean-Guihen Queyras (Ζαν-Γκιχέν Κεϊράς) συναντήθηκε με τη μεσόφωνο Έμα Νικολόφσκα, με καταγωγή από τη Βόρεια Μακεδονία και τον Καναδά, τον βιρτουόζο του βιολιού Jonian Ilias Kadesha (Ιόνιαν Ηλίας Καντέσα), αλβανικής και ελληνικής καταγωγής και τους εξαιρετικά ταλαντούχους μαθητές στο βιολοντσέλο του πρώτου, ασιατικής και ευρωπαϊκής καταγωγής, υπό τη θαλπωρή και την αίγλη του ανοιχτού αυτού θεάτρου. Τα μάχιμα, ζωηρά ταλέντα των νεαρών σπουδαστών μουσικής έγιναν μία αρμονική «φωνή» με τη δεξιοτεχνία των έμπειρων συνοδοιπόρων τους καλλιτεχνών. Φωτεινές στιγμές και μία πολυπολιτισμική εμπειρία – ανάσα για το μέλλον.
Η μεσόφωνος Έμα Νικολόφσκα στο Εκκλησιαστήριο της Αρχαίας Μεσσήνης στις 30 Αυγούστου.
Τους έξι μαθητές του Κεϊράς, επιλεγμένους από ένα σύνολο 42 υποψηφίων, είχαμε τη χαρά να τους θαυμάσουμε ακριβώς το προηγούμενο βράδυ, στην Ενναλακτική Σκηνή του Μεγάρου Χορού, όπου καθένας και καθεμία τους παρουσίασε έργα των Μέντελσον, Ροσίνι, Προκόφιεφ, Μπετόβεν, και Χίντεμιτ, τα οποία μελέτησε κατά τη διάρκεια του μάστερκλας βιολοντσέλου του δασκάλου τους, στο οποίο συμμετείχαν. Με τη συνοδεία της Αποστολίας Αναστασίου στο πιάνο, οι Christy Choi, Ramiro Carbone, David Rebull, William Chen, Noah Lee και Lyana Ulikhanyan μας εξέπληξαν με το υψηλό επίπεδο της τέχνης τους – το πάθος και η ζωντάνια τους είναι τα καλύτερα εφόδια για να διαπρέψουν. Η τελευταία, μόλις 13 ετών, απέδωσε τον αρμένικο χορό «Berd για τσέλο και πιάνο» (2025), σύνθεση του πατέρα της Martin Ulikhanyan με τόσο αγνό ενθουσιασμό, που είναι αδύνατον να την ξεχάσεις.
Την Κυριακή 31 Αυγούστου απολαύσαμε τον βραβευμένο Γάλλο τσελίστα Huggo Rannou και τον αναγνωρισμένο κρουστό, συνθέτη και ηλεκτρονικό μουσικό Emil Kuyumcuyan να συνδιαλλέγονται σε ένα δικό τους πειραματισμό, μια αναζωογονητική, σύγχρονη «χοροεσπερίδα»-περφόρμανς για τσέλο και κρουστά, πάνω στη λεπτή γραμμή συνάντησης του Μπαχ με τον Ζακ Μπρελ και την Εντίθ Πιαφ.
Huggo Rannou και Emil Kuyumcuyan στην Εναλλακτική Σκηνή του Μεγάρου Χορού Καλαμάτας, στις 31 Αυγούστου.
Ποντάροντας στην ατμόσφαιρα οικειότητας, θερινής φιλοξενίας (όταν το καλοκαίρι φεύγει πια , μια στρατηγική επιλογή που οι διοργανωτές επισημαίνουν ότι βοηθάει σημαντικά στην επικοινωνία του φεστιβάλ με το κοινό) και δημιουργίας, που συνδέει αποτελεσματικά το φεστιβάλ με τους καλλιτέχνες που επιστρέφουν σε αυτό, οι Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας συνεχίζουν να πορεύονται με υψηλούς στόχους. Στόχοι που τέθηκαν από το 2017 με σκοπό την προώθηση της καλλιτεχνικής ανταλλαγής και την εξέλιξη νέων ταλέντων, την συνεργασία διαφορετικών γενεών και καταβολών.
Φέτος, όπως κάθε χρόνο, προσφέρθηκαν masterclasses σε πιάνο, βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο, φωνητική και μουσική δωματίου, ενώ για πρώτη φορά διοργανώθηκε από το φεστιβάλ Διεθνής Διαγωνισμός Νέων Καλλιτεχνών για την ανάδειξη νέων ταλέντων.
Οι 9ες Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας ολοκληρώθηκαν με τη συναυλία μοντέρνας τζαζ From Footprints to Milestones στην Εναλλακτική Σκηνή του Μεγάρου Χορού Καλαμάτας το Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου.
