Ακόμη μια χρονιά μπορούμε να πούμε άφοβα το εξής:
Δηλαδή, ότι το κακό σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων (με τις μικρές αλλαγές που έγιναν τα τελευταία χρόνια) καταστρέφει το κριτικό πνεύμα το οποίο πρέπει να έχει ένας δεκαοκτάχρονος μαθητής, αν θέλει να εξελιχτεί κάποτε σε ένα ενεργό πολίτη (όπως τον φανταζόταν τουλάχιστον ο Περικλής στον «Επιτάφιο»).
Ωστόσο, θα επιμείνω σε δύο καταγραφές.
1. Καταρχήν, ας μην υποκρινόμαστε
Πιστεύω ότι πολλοί δεν επιθυμούν να αλλάξει αυτό το αποτυχημένο σύστημα, γιατί κάτι «κερδίζουν» (για να το πω πολύ ήπια). Έτσι, στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου το σχολείο εγκαταλείπεται κυριολεκτικά και τα φροντιστήρια ή τα ιδιαίτερα παίζουν τον πρώτο ρόλο , δίνοντας τη δυνατότητα στους καθηγητές να συμπληρώνουν το εισόδημά τους (και μάλιστα χωρίς να δηλώνουν τίποτε στις φορολογικές αρχές από το επιπρόσθετο τούτο εισόδημα, όπως είναι γνωστό).
Αυτό βεβαία δεν ακυρώνει το πραγματικό γεγονός ότι στην Ελλάδα μετά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης οι μισθοί των καθηγητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι κάκιστοι, αλλά αυτό δεν διορθώνεται μέσα από την «παραπαιδεία» η οποία ενισχύει τη φοροδιαφυγή!
2. Επιπλέον, το παραπάνω στρεβλό σύστημα των εξετάσεων οδηγεί στην εκκόλαψη των «μονοδιάστατων ανθρώπων» (για να θυμηθούμε λίγο τον Χ. Μαρκούζε). Τι εννοώ;
Όλοι οι μαθητές της Γ’ Λυκείου δίνουν αποκλειστικό βάρος στα μαθήματα των πανελλαδικών εξετάσεων και έτσι υποβαθμίζονται απελπιστικά τα μαθήματα των σχολικών εξετάσεων. Έτσι ένας υποψήφιος της Ομάδας προσανατολισμού των Θετικών Επιστημών μπορεί να έχει γράψει άριστα στα μαθηματικά, αλλά να μη έχει διδαχθεί ποτέ την ιστορία του φασισμού ή του ναζισμού στην Ευρώπη .
Υπ΄ αυτό το πρίσμα μπορούν να ερμηνευθούν και τα φοβερά ευρήματα κάποιων ερευνών που δείχνουν ότι πολλά δεκαοχτάχρονα παιδιά δεν έχουν ακούσει ποτέ ποιος ήταν ο Χέγκελ, ο Καντ , ο Μαρξ ή ο Ελευθέριος Βενιζέλος!
Το συμπέρασμα;
Το σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων πρέπει να αλλάξει! Όμως η λύση δεν βρίσκεται στην ελεύθερη πρόσβαση στα Πανεπιστήμια , όπως προτείνεται λαϊκιστικά και δημαγωγικά από κάποιους πολιτικούς αρχηγούς.
Με άλλα λόγια : Για την «είσοδο» στα Πανεπιστήμια είναι απαραίτητο να λαμβάνονται υπόψη και να αξιολογούνται και οι επιδόσεις των μαθητών σε όλες τις τάξεις του Λυκείου ( γεγονός που θα ξαναφέρει τα παιδιά στο Σχολείο).
Και βεβαίως είναι απαραίτητο για την «είσοδο» στα Πανεπιστήμια να συνυπολογίζεται και ο βαθμός του απολυτηρίου.
Φοβάμαι όμως ότι κάθε χρόνο λέμε τα ίδια και στο τέλος τίποτε δεν αλλάζει στο αποτυχημένο σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων (έτσι όπως υλοποιείται τουλάχιστον μέχρι σήμερα)!
Υ.Γ Πάντως, πέραν της κριτικής που άσκησα παραπάνω θα ήθελα να διατυπώσω και την ακόλουθη παρατήρηση. Στα υπό ίδρυση ιδιωτικά Πανεπιστήμια οι υποψήφιοι θα γίνονται δεκτοί σε αυτά χωρίς να υπάρχει κανένα σύστημα «φιλτραρίσματος» των γνώσεων και των ικανοτήτων τους (με αυτά που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα) .
Οι υποψήφιοι θα μπαίνουν στα ιδιωτικά Πανεπιστήμια με βάση μόνο την οικονομική δυνατότητα των γονέων τους να πληρώνουν τα υψηλότερα ή χαμηλότερα δίδακτρα. Και έτσι η εκπαιδευτική διαδικασία, αντί να συμβάλλει στην άμβλυνση των οικονομικών ανισοτήτων, μάλλον θα τις διευρύνει, όπως είχε υποστηρίξει και ο Αμερικανός φιλόσοφος Τζων Ρώλς στο βιβλίο του για τη «θεωρία της Δικαιοσύνης» ήδη από τη δεκαετία του 1970.
Και αυτό είναι πολύ κακό!
Ο Καλφέλης Γρηγόρης είναι Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ
