Η ανάσταση του χάρτινου ήρωα

Σε κάποιους κύκλους τo όνομα Στέλιος Ανεμοδουράς (1917 – 2000) είναι θρυλικό. Συγγραφέας και εκδότης, ο Ανεμοδουράς είναι ο άνθρωπος πίσω από τις εικονογραφημένες εκδόσεις που επί σειρά ετών κοσμούσαν τα περίπτερα και τις βιβλιοθήκες των νεαρών, φανατικών αναγνωστών τους. Τίτλοι όπως «Μάσκα», «Νυχτερίδα», «Μικρός Ηρως», «Τάργκα», «Γκρέκο, ο ηρως των γηπέδων» και αργότερα «Μπλεκ», «Ζαγκόρ», «Κατερίνα» και «Μικρός Σερίφης» έχουν αφήσει το δικό τους αποτύπωμα στη φαντασία μας.

Η μυθολογία αυτών των ιστοριών φαντασίας, ελευθερίας, ξεγνοιασιάς αλλά και ήθους, αξιοπρέπειας βρίσκεται πλέον συμπυκνωμένη σε ένα βιβλίο 338 σελίδων που εκδίδεται ενώ κοντεύει να κλείσει μια εκατονταετία από τη γέννηση του Ανεμοδουρά. Τίτλος του «Ηρωες του Στέλιου Ανεμοδουρά».

Τη μεγάλη δουλειά του βιβλίου επιμελήθηκαν τρεις άνθρωποι. Ο Γιώργος Βλάχος ανέλαβε την περίοδο των κόμικς από το 1946 ως το 1968, ο Γιώργος Πολ. Παπαδάκης εποπτεύθηκε τη δεκαετία 1969 – 1979 και ο Νίκος Δημ. Νικολαΐδης την περίοδο 1980 – 2015. Ο Παπαδάκης έγραψε επίσης μια σύντομη αλλά πολύ κατατοπιστική αναδρομή στα κόμικς και στα λαϊκά παιδικά περιοδικά εν Ελλάδι.

Στην Ελλάδα το κόμικ αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1940. Το 1939 κυκλοφόρησε το πρώτο περιοδικό με θεματολογία κόμικ. Λεγόταν μάλιστα «Το περιοδικό μας». Από τα πρώτα εικονογραφημένα της εποχής του ήταν το «Ελληνόπουλο» του Νίκου Τσεκούρα, η κυκλοφορία του οποίου κάποια στιγμή άγγιξε τα 80.000 τεύχη ανά εβδομάδα!

Τα «Κλασικά εικονογραφημένα» (copyright των αμερικανικών Classics Illustrated) άρχισαν να κάνουν θραύση στη δεκαετία του 1950, ενώ στα sixties και στα seventies το εικονογραφημένο περιοδικό απευθυνόμενο σε παιδική και εφηβική ηλικία έκανε θραύση. Οπως πολύ σωστά επισημαίνει ο Γ. Παπαδάκης, «η εισαγόμενη λέξη «κόμικς» αρχίζει να αναγράφεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα στα εξώφυλλα της δεκαετίας του ’70».

Στα τέλη της ίδιας δεκαετίας το κόμικ μπαίνει σε μια νέα, πιο «ενήλικη» περίοδο. Θυμίζουμε μερικούς τίτλους: «Κολούμπρα», «Σκαθάρι», «Παραπέντε». Χαρακτηριστικά παραδείγματα του ενήλικου κόμικ που σε ορισμένες περιπτώσεις είχαν μια underground λογική, ενώ στις μέρες μας το «Logicomix» των Απόστολου Δοξιάδη, Χρήστου Παπαδημητρίου και Αλέκου Παπαδάτου είναι η τελευταία προσπάθεια στην ονομαζόμενη «graphic novel», μια σύγχρονη μετεξέλιξη του κόμικ την οποία εισήγαγε ο Γουίλ Αϊσνερ.

Στην ουσία οι «Ηρωες του Στέλιου Ανεμοδουρά» είναι ένα επίτομο λεξικό κόμικ που εκδόθηκε στην Ελλάδα με τη σφραγίδα του Στέλιου Ανεμοδουρά.

Πολύ χρηστικό βρήκα και το χρονολόγιο της κάθε περιόδου που βοηθά τον αναγνώστη να καταλάβει από πότε ως πότε ένα κόμκ εκδιδόταν. Ενα πολύ μεγάλο μέρος του βιβλίου πάντως είναι αφιερωμένο στον Μεγάλο Μπλεκ, τον πανύψηλο αμερικανό κυνηγό των άγγλων στρατιωτικών κατά τη διάρκεια της αμερικανικής επανάστασης (1775 -1783). Δημιούργημα των ιταλών καλλιτεχνών Τζοβάνι Σιντσέτο, Ντάρθιο Γκουζόν, Πιέτρο Σαρτόρις, ο Μπλεκ υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του Στέλιου Ανεμοδουρά.

Ομως η μεγάλη έκπληξη για τους φαν βρίσκεται στις τελευταίες σελίδες του τόμου. Τρεις νέες αδημοσίευτες ιστορίες των Μικρού Ηρωα και Μπλεκ έγραψαν οι τρεις συγγραφείς σε εικονογράφηση Κώστα Φραγκιαδάκη. Αναλυτικότερα, το σενάριο της ιστορίας «Η Κατερίνα κινδυνεύει» του Μικρού Ηρωα είναι του Γ. Βλάχου, ο Ν. Νικολαΐδης έγραψε το σενάριο της ιστορίας του Μπλεκ «Το τίμημα της προδοσίας» και ο Γ. Παπαδάκης εκείνο της ιστορίας του Μπλεκ «Η επιστροφή της μάγισσας Νεκμέκ».