Σχεδόν αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παναγιώτης Λαφαζάνης άρχισε να επιμένει για αλλαγές και για αντισταθμιστικά οφέλη από την κατασκευή του Διαδριατικού Αγωγού (Trans Adriatic Pipeline –TAP). Η άποψη που κυριαρχούσε (και μάλλον συνεχίζει να κυριαρχεί) στη νέα ηγεσία του υπουργείου, όπως έγραψε «Το Βήμα», ήταν ότι η προηγούμενη διοίκηση δεν πίεσε επαρκώς ώστε η κοινοπραξία του αγωγού να παραχωρήσει στη χώρα μας απτά οφέλη για την ελληνική οικονομία.
Σε πρώτη δε φάση στο τραπέζι έπεσε το αίτημα για επιβολή τελών διέλευσης (transit fees) για τον αγωγό που θα μεταφέρει αζερικό αέριο στην Ευρώπη –στο πλαίσιο της ανάπτυξης του Νοτίου Ενεργειακού Διαδρόμου (Southern Gas Corridor). Ηταν εμφανής, σημειώνουν παράγοντες με γνώση της αγοράς, ότι αυτό δεν μπορούσε να συμβεί από τη στιγμή που ο ΤΑΡ είναι ένας ιδιωτικός αγωγός και κάτι τέτοιο απαγορευόταν από την κοινοτική νομοθεσία.
Εσχάτως η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΠΕΝ τονίζει ότι αυτό που χρειάζεται είναι να συμμετάσχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ελληνικές εταιρείες στην κατασκευή του αγωγού, που με βάση το χρονοδιάγραμμα αναμένεται να ξεκινήσει στα μέσα του 2016. Μάλιστα ο κ. Λαφαζάνης απέστειλε και σχετική επιστολή στον Τζον Ατριλ, πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας ΤΑΡ, για τον σκοπό αυτόν.
Η επιστολή Λαφαζάνη
Σε αυτήν επισημαίνεται πως «δεδομένου του ότι το μεγαλύτερο μέρος του αγωγού θα πραγματοποιηθεί σε ελληνικό έδαφος, θεωρούμε αυτονόητο ότι θα προτιμήσετε και θα επιλέξετε, κατά κύριο λόγο, ελληνικές εταιρείες τόσο για την κατασκευή του αγωγού και των συναφών έργων όσο και για την προμήθεια των υλικών που απαιτούνται». «Εκτιμούμε» συνεχίζει η επιστολή «ότι μια τέτοια σας επιλογή θα συμβάλει στην αποδοχή του έργου από τις τοπικές κοινωνίες και θα εξασφαλίσει σε μεγάλο βαθμό την εμπιστοσύνη και τη θετική στάση της κοινωνίας απέναντί του». Δεν παραλείπει δε να συνδέσει το θέμα των ελληνικών εταιρειών με το αίτημα της κοινοπραξίας στο ζήτημα του ΦΠΑ.
Η κατάσταση είναι μάλλον διαφορετική και η πραγματικότητα δεν περιμένει το υπουργείο. Αυτή τη στιγμή στη Βόρεια Ελλάδα ο ΤΑΡ αποτελεί πρόκληση για πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που έχουν ήδη αναγνωρίσει ότι η διέλευση του αγωγού αυτού μπορεί να τις βοηθήσει όχι μόνο να ξεπεράσουν την κρίση που έχει χτυπήσει τον κλάδο των κατασκευών αλλά και να τους προσφέρει νέα τεχνογνωσία που θα προστεθεί σε αυτήν που είχαν αποκτήσει τα προηγούμενα χρόνια από μεγάλα έργα (όπως π.χ. η Εγνατία οδός). Η πρόκληση ξεπερνά μάλιστα τον κατασκευαστικό τομέα και επεκτείνεται σε άλλους τομείς όπως η διαχείριση απορριμμάτων, catering κ.τ.λ., χωρίς οι τοπικοί οικονομικοί παράγοντες να περιμένουν την παρέμβαση του υπουργείου για να ενεργοποιηθούν.
Ευρωπαϊκοί κανόνες
Αλλωστε, από την αρχή οι αρμόδιοι παράγοντες του ΤΑΡ κατέστησαν σαφές ότι θα ακολουθούνταν μεν οι ευρωπαϊκοί κανόνες προμηθειών, αλλά στο πλαίσιο των επονομαζόμενων EPC Contracts (Engineering, Procurement, Construction), των οποίων ηγούνται κορυφαίες ευρωπαϊκές εταιρείες, όπως η Saipem ή η Spiecapag, σε κοινοπραξίες με σημαντικές ελληνικές επιχειρήσεις όπως η METKA, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ή η J&P Avax, οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτες.
Και πράγματι αυτό ήδη γίνεται. Σημαντικό ρόλο στην κινητοποίηση των τοπικών οικονομικών παραγόντων έπαιξε ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ) με την καθοδήγηση και του προέδρου του Αθανασίου Σαββάκη. Μάλιστα τον περασμένο Ιανουάριο και πριν από τις βουλευτικές εκλογές πραγματοποιήθηκαν δύο συναντήσεις.
Οπως επισημαίνει ο κ. Σαββάκης σε συνομιλία του με «Το Βήμα», αυτές οι συναντήσεις προετοιμάζονταν περίπου έναν χρόνο. Παρουσιάστηκαν τουλάχιστον 350 τοπικές επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδος τόσο για να ενημερωθούν για το τι προσφέρει σε κάθε περιοχή η διέλευση του αγωγού όσο και για τις δυνατότητες συμμετοχής τους σε κοινά projects στο πλαίσιο της κατασκευής του.
Αυτό που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι λόγω της επιθυμίας τους να συμμετάσχουν στο project δημιουργείται πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα. Και αυτό διότι πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις εμφανίστηκαν πρόθυμες να δημιουργήσουν ακόμη και μικρές, τοπικές κοινοπραξίες για να διεκδικήσουν έργα σε όλο το μήκος του αγωγού.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
