Το αμερικανικό αίτημα της στάθμευσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAVs) στην Ελλάδα αναμένεται να είναι ένα από τα κυριότερα ζητήματα που θα συζητήσει ο Δημήτρης Αβραμόπουλος κατά την επίσκεψή του στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 21 Αυγούστου. Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας θα διαβεί την πόρτα του Πενταγώνου για να συναντηθεί με τον αμερικανό ομόλογό του Τσακ Χέιγκελ.
Οι δύο άνδρες θα έχουν μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση εν μέσω της απόλυτης αστάθειας που επικρατεί στον γεωπολιτικό περίγυρο της Ελλάδας, από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή ως και την Ανατολική Ευρώπη (με επίκεντρο την κρίση στην Ουκρανία). Παράλληλα, ο κ. Αβραμόπουλος θα ενημερώσει τον κ. Χέιγκελ και για την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα.
Το θέμα των drones που θέλουν να σταθμεύσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στη χώρα μας, τις παρασκηνιακές διεργασίες του οποίου είχε αποκαλύψει «Το Βήμα» στις 27 Ιουλίου, έχει αποκτήσει επείγουσα σημασία. Η αμερικανική πλευρά βιάζεται να κλείσει το ζήτημα ώστε να προχωρήσει στην υλοποίηση της στρατηγικής της στον μεσογειακό και μεσανατολικό χώρο, αν και η Αθήνα δεν έχει ακόμη καταλήξει στην τελική της απόφαση.
Ενδεικτικό πάντως των δυσκολιών διαχείρισης του θέματος είναι το γεγονός ότι πριν από μερικές ημέρες πραγματοποιήθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», σύσκεψη του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά με τη συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών Ευάγγελου Βενιζέλου και του κ. Αβραμόπουλου στο Μέγαρο Μαξίμου, που για ευνόητους λόγους κρατήθηκε μυστική. Σε αυτή συζητήθηκε λεπτομερώς ο «φάκελος drones», εν όψει της μετάβασης του τελευταίου στην Ουάσιγκτον.
Τρία είναι τα κρίσιμα ερωτήματα στα οποία καλείται να απαντήσει η κυβέρνηση. Το πρώτο αφορά την ακριβή τοποθεσία όπου θα σταθμεύσουν τα αμερικανικά UAVs, με την ελληνική πλευρά να επιθυμεί να αποφύγει τη στάθμευσή τους σε άλλη στρατιωτική βάση –όπερ σημαίνει ότι μάλλον θα επιλεγεί η λύση της Σούδας. Το δεύτερο στην ανάγκη ή μη κοινοβουλευτικής έγκρισης, για την οποία υπάρχουν διιστάμενες απόψεις καθώς η κυβέρνηση μοιάζει να θέλει να αποφύγει μια αντιπαράθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι διαφαίνεται μια προτίμηση στην επέκταση της υπάρχουσας συμφωνίας που διέπει το καθεστώς της Σούδας, παρά σε μια νέα. Το τρίτο ερώτημα σχετίζεται με τα πιθανά ανταλλάγματα που θα πρέπει να αποκομίσει η Αθήνα.
Διπλωματικές πηγές έλεγαν ότι οι οριστικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν το αργότερο εντός του Σεπτεμβρίου. Παράλληλα, η αμερικανική πλευρά έχει ζητήσει περαιτέρω διευκολύνσεις στη βάση της Σούδας, με ενίσχυση της παρουσίας της και διεύρυνση ορισμένων εκ των αρμοδιοτήτων της –θέματα που επίσης θα απασχολήσουν τους κ.κ. Αβραμόπουλο και Χέιγκελ.
Ωστόσο, το θέμα των μη επανδρωμένων αεροσκαφών δεν είναι το μοναδικό στην ατζέντα των συνομιλιών Αβραμόπουλου – Χέιγκελ. Ηδη από πέρυσι υπάρχει στο τραπέζι ο «οδικός χάρτης» για την ελληνοαμερικανική αμυντική συνεργασία. Αυτός αφορά μια σειρά θεμάτων, από την παροχή αμυντικού υλικού στην Ελλάδα ως την πραγματοποίηση κοινών ασκήσεων.
Σε ό,τι αφορά το αμυντικό υλικό, ήδη βρίσκονται σε καλό δρόμο τρία προγράμματα. Αυτά αφορούν την προμήθεια ελικοπτέρων Chinook, αρμάτων μάχης Abrams (σε περιορισμένο όμως αριθμό –πιθανότατα περί τα 90 –σε σχέση με τις αρχικές προθέσεις προ δύο ετών), καθώς και την αναβάθμιση των Αεροσκαφών Ναυτικής Συνεργασίας (ΑΦΝΣ).
Το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού (ΓΕΝ) θεωρεί ότι τα ΑΦΝΣ αποτελούν κρίσιμο κρίκο στο πλαίσιο κυρίως της έρευνας και διάσωσης. Καταβάλλονται λοιπόν προσπάθειες για να προχωρήσει η αναβάθμιση των P-3 Orion που έχουν καθηλωθεί εδώ και περίπου πέντε χρόνια.
Στο τραπέζι φαίνεται να βρίσκεται και ένα αίτημα του Πολεμικού Ναυτικού για προμήθεια αντιτορπιλικών Arleigh Burke εφόσον οι Αμερικανοί τα βγάλουν σε διαθεσιμότητα, αλλά το ζήτημα αυτό βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο. Παράλληλα, τα Abrams θα μπορούσαν να δώσουν δουλειά στην ΕΛΒΟ, ενώ στο πλαίσιο της ελληνοαμερικανικής αμυντικής συνεργασίας θα πρέπει να ενταχθεί και η πρόσφατη συμφωνία των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων (ΕΑΣ) με την ΑΤΚ.


Γεωστρατηγική
Η αστάθεια στη Μέση Ανατολή

Οι κ.κ. Αβραμόπουλος και Χέιγκελ, πέραν των επιχειρησιακών ζητημάτων, θα συζητήσουν και τις εξελίξεις στην περιοχή. Σύμφωνα με πληροφορίες, η αμερικανική πλευρά έχει εκτιμήσει ορισμένες πρωτοβουλίες Αβραμόπουλου, όπως αυτές εκδηλώθηκαν με τις επισκέψεις του σε χώρες-κλειδιά της περιοχής της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής (π.χ. Αίγυπτος και Ιορδανία). Παράλληλα, το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι νατοϊκή χώρα ενισχύει τη θέση της και στη συζήτηση για τη μελλοντική στάση της Ατλαντικής Συμμαχίας έναντι της Ρωσίας με αφορμή την κρίση στην Ουκρανία και η οποία θα κορυφωθεί στη Σύνοδο Κορυφής της Ουαλίας στις 4-5 Σεπτεμβρίου.
Η ελληνική κυβέρνηση αναφέρεται συχνά στον ρόλο σταθερότητας που μπορεί να έχει στο περιβάλλον της Μεσογείου. Οι Αμερικανοί επιθυμούν να δουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και αναμφίβολα η στάθμευση μη επανδρωμένων αεροσκαφών εντάσσεται στην εξίσωση. Δεν πρέπει επίσης να αγνοείται ότι με βάση το αμερικανικό σκεπτικό η Ελλάδα μπορεί να φανεί χρήσιμη και στο πλαίσιο ανάσχεσης της ρωσικής επιρροής πέραν της Μαύρης Θάλασσας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ