Το μπάσκετ είναι άθλημα των ψηλών; Εύκολη απάντηση είναι η καταφατική, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα! Δεν είναι βεβαίως ούτε άθλημα των κοντών. Τα τελευταία χρόνια το μπάσκετ μετατρέπεται σε άθλημα των… ημίψηλων. Οι αποκαλούμενοι «κοντοί» ολοένα και ψηλώνουν, εν αντιθέσει με τους ψηλούς που προοδευτικά… συρρικνώνονται.
Κι αν η τάση για δίμετρους γκαρντ επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό ότι πρόκειται για άθλημα των ψηλών, η αναζήτηση και η προτίμηση –την τελευταία πενταετία –των προπονητών στους δυναμικούς και ταχείς σέντερ ακόμη κι αν βλέπουν τον κόσμο επίσης από τα 200-205 εκατοστά, ανατρέπει την κρατούσα άποψη.
Αλλάζουν οι τάσεις
Δεν θα είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι αυτή την εποχή το ιδεατό σχήμα πεντάδας για κάθε προπονητή που έχει αγωνιστικές ανησυχίες και όραμα αποτελείται από πέντε παίκτες το ύψος των οποίων θα κυμαίνεται από 2 ως 2,05 μέτρα!
«Αν ανατρέξουμε στην ιστορία του μπάσκετ, θα διαπιστώσουμε πως υπάρχουν αγωνιστικά στυλ, ή, αν θέλετε, αγωνιστικοί νεωτερισμοί οι οποίοι κυριαρχούν για μία δεκαετία. Κάθε σχεδόν 10 χρόνια προστίθεται μια ιδέα η οποία προκύπτει από την ανάγκη και την ικανότητα κάποιου προπονητή να ανατρέψει την κυρίαρχη κατάσταση. Ουσιαστικά αυτή είναι η εξέλιξη του μπάσκετ» εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα» ο πρώην προπονητής της Μπιλμπάο κ. Φώτης Κατσικάρης, ο οποίος αιτιολογεί τη στροφή σε «κοντούς» ψηλούς παρουσιάζοντας πολλούς λόγους.
Οι δύο σημαντικότεροι είναι η ανάγκη των προπονητών να «απαντήσουν» αμυντικά στο «pick’n’roll» (συνεργασία πλέι μέικερ με σέντερ) παιχνίδι που έχει κατά πολλούς καταδυναστεύσει το άθλημα με τη «σπυριάρα» μπάλα, αλλά και ο κανονισμός των 24 δευτερολέπτων (από τα 30 που ίσχυαν) για την εκδήλωση κάθε επίθεσης. «Περάσαμε από την εποχή που επικρατούσαν το μυαλό και η τεχνική στην εποχή που προτιμώνται η δύναμη και η ταχύτητα. Φυσικά το επιθυμητό είναι να έχουμε παίκτες που θα συνδυάζουν τα χαρακτηριστικά και των δύο εποχών. Εκείνοι είναι άλλωστε που ξεχωρίζουν. Με τον κανονισμό όμως των 24 δευτερολέπτων πολλαπλασιάστηκε ο αριθμός των επιθέσεων και αντιστοίχως των αμυνών. Ταυτόχρονα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τοpick’n’roll, χωρίς να έχουμε πολλές επιλογές. Ενας δυναμικός και γρήγορος σέντερ μαζί με ψηλό περιφερειακό είναι η λύση. Η προσαρμογή ήταν αναγκαστική» αναλύει ο προπονητής της χρονιάς το 2010 στοEuroCup Φώτης Κατσικάρης.
Κάπως έτσι οι «δεινόσαυροι» των προηγούμενων δεκαετιών από διακαείς πόθοι των προπονητών και πρωταγωνιστές των ομάδων είναι πλέον είδος προς εξαφάνιση. Παίκτες όπως ο Παναγιώτης Φασούλας (2,14 μ.), ο Στόγιαν Βράνκοβιτς (2,18 μ.), ο Ρομπέρτο Ντουένιας (2,21 μ.), ο Εουρέλιους Ζουκάουσκας (2,18 μ.) και πολλά ακόμη «σκιάχτρα» που κυριάρχησαν πριν από 20 χρόνια στα παρκέ της Ευρώπης, τώρα θα συμπλήρωναν τη 12άδα και θα είχαν μικρό χρόνο συμμετοχής.
Πρωτοποριακός Ομπράντοβιτς
«Αν μπορείς να έχεις μια 12άδα που θα περιλαμβάνει όλα τα είδη των παικτών, είναι το επιθυμητό. Σαφέστατα η τάση που τώρα κυριαρχεί είναι οι ψηλοί να είναι αθλητικοί και δυνατοί, κάτι που σημαίνει πως δεν θα έχουν τεράστιο ύψος, όμως πάντα είναι απαραίτητος ένας πραγματικά ψηλός παίκτης που θα δώσει στην ομάδα του λύσεις κοντά στο καλάθι για 3-4 λεπτά» δίνει τη δική του εξήγηση επί του θέματος ο κ. Δημήτρης Ιτούδης, ο οποίος συμμετείχε στο προπονητικό τιμ που ουσιαστικά έφερε στο μπάσκετ τη συγκεκριμένη αλλαγή. Ο προπονητής της πρωτοπόρου στο τουρκικό πρωτάθλημα Μπάνβιτ (με 19-1) ήταν το δεξί χέρι του κ. Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς στον Παναθηναϊκό, ο οποίος ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε ένανundersize,κατά την αμερικανική ορολογία, σέντερ.
Στο μυαλό της κοινής γνώμης αυτός είναι ο Μάικ Μπατίστ, όμως προηγήθηκε ο «δάσκαλός» του. Ο Ντάριλ Μίντλετον ήταν και εξακολουθεί για άλλον λόγο να είναι ένα «θαύμα» του μπάσκετ. Με ύψος 2,02 μ. ήταν η επιλογή του προπονητικού τιμ του Παναθηναϊκού για την αντιμετώπιση τουpick’n’rollτων αντιπάλων. Ο 47χρονος πλέον Αμερικανός που εξακολουθεί να αγωνίζεται στην γ’ κατηγορία της Ισπανίας ήταν η δοκιμή της ιδέας του Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς και του Δημήτρη Ιτούδη και ακολούθησε ο Μάικ Μπατίστ που επέβαλε την καινοτομία.
Ο Αμερικανός ήρθε το 2003 στην Ελλάδα ως σμολ φόργουορντ και ύστερα από δύο χρόνια δίπλα στον Μίντλετον έγινε ένας από τους κορυφαίους σέντερ της Ευρωλίγκας. «Ο Μπατίστ την πρώτη χρονιά χρησιμοποιήθηκε ως τεσσάρι, όμως διαπιστώσαμε ότι με τον σωματότυπο και την αθλητικότητά του θα μπορούσε να μας λύσει όλα τα αμυντικά προβλήματα που είχαμε ως ομάδα και θα δημιουργούσε πολλά, μαζί με τον Διαμαντίδη και τα υπόλοιπα γκαρντ, στην άμυνα των αντιπάλων μας. Θυμάμαι, ζητήσαμε από τον Μίντλετον να τον αναλάβει και να του διδάξει τις κινήσεις με πλάτη και τη δεύτερη σεζόν ο Μπατίστ έγινε ένας εξαιρετικός σέντερ» ανασύρει από τη μνήμη του ο Δημήτρης Ιτούδης, που αποκαλύπτει πως για αυτούς τους λόγους ο Παναθηναϊκός είχε επιλέξει τον Μπατίστ όταν είχε τότε να διαλέξει μεταξύ του Αμερικανού και του Φινλανδού Ανο Μότολα.
Την επιλογή των Πράσινων, η οποία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κυριαρχία του Παναθηναϊκού τα τελευταία χρόνια σε Ευρώπη και Ελλάδα, αντέγραψαν πολλές ομάδες. Ο Κάιλ Χάινς, με ύψος 1,98 μ., ήταν ο σέντερ που άλλαξε τις ισορροπίες όντας ένας από τους πιο σημαντικούς παίκτες για τους δύο σερί τίτλους του Ολυμπιακού στην Ευρωλίγκα. Γι’ αυτό άλλωστε η ΤΣΣΚΑ τού πρόσφερε ηγεμονικό συμβόλαιο προκειμένου να τον πείσει να αφήσει τον Πειραιά και να κατοικοεδρεύσει στη Μόσχα. Στην ίδια κατηγορία ανήκει ο επίσης πρώην Ερυθρόλευκος Τζόι Ντόρσεϊ (2,03 μ.) που πρωταγωνιστεί με την Μπαρτσελόνα, ο Μάρκους Σλότερ (2,04 μ.) που αγωνίζεται στη Ρεάλ, ο Μπράιαντ Ντάνστον (2,03 μ.) του Ολυμπιακού, ενώ γενικά οι ομάδες χρησιμοποιούν σχήματα με «ελαφριά» πεντάρια, σε σημείο ώστε η Φενέρμπαχτσε του Ζέλιμιρ Ομπράντοβιτς να αγωνίζεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα (κυρίως στα κρίσιμα λεπτά) με τον Νεμάνια Μπιέλιτσα ως σέντερ. Ο Σέρβος μπορεί να είναι 2,09 μ., αλλά να σημειωθεί πως συστήθηκε στο ευρωπαϊκό μπάσκετ και εξακολουθεί να είναι ένας πανύψηλος περιφερειακός.
Η μόδα του… Ριγκοντό
«Κάποτε η κυρίαρχη ιδέα ήταν να εναλλάσσονται τα 3άρια με τα 4άρια. Στις ΗΠΑ τούς ονομάζουν φόργουορντ γενικώς, εμείς στην Ευρώπη τούς είχαμε χωρίσει αλλά επιδιώκαμε να βρίσκουμε παίκτες που να αλλάζουν μεταξύ τους θέσεις. Τώρα ο στόχος μας είναι οι παίκτες, αν γίνεται, να αλλάζουν όλοι θέσεις μεταξύ τους. Αρχικά είχαμε ψηλούς γκαρντ, τώρα προστέθηκαν και οι κοντοί σέντερ για τους λόγους που εξηγήσαμε πριν» σημειώνει ο κ. Κατσικάρης, που υπενθυμίζει την προηγούμενη αλλαγή, η οποία ουσιαστικά σημειώθηκε με την εμφάνιση του γάλλου πόιντ γκαρντ Αντουάν Ριγκοντό (2,01 μ.) στην ευρωπαϊκή σκηνή του μπάσκετ.
«Στην Ευρώπη προηγήθηκε ουσιαστικά ο ισπανός πόιντ γκαρντ Μοντέρο. Στο ΝΒΑ έκανε τη διαφορά ο Μάτζικ Τζόνσον, όμως ο Ριγκοντό το επέβαλε στην Ευρώπη» τονίζει ο υποψήφιος, μαζί με τον Παναγιώτη Γιαννάκη, για την Εθνική ομάδα. Τον Γάλλο που πανηγύρισε την κατάκτηση της πρώτης Ευρωλίγκας το 2001, τη χρονιά του ευρωπαϊκού σχίσματος, με την ιταλική Βίρτους Μπολόνια, ακολούθησαν ο Θοδωρής Παπαλουκάς (2 μ.) που έβαλε σε άλλη διάσταση το παιχνίδι των περιφερειακών, ο Δημήτρης Διαμαντίδης (1,96 μ.) που έχει το πλεονέκτημα να διαθέτει μεγάλο άνοιγμα χεριών, ο Ζόραν Πλάνινιτς (1,99 μ.), ο Βασίλης Σπανούλης (1,93 μ.), ο Ρίκι Ρούμπιο (1,94 μ.) και γενικώς παίκτες με ευχέρεια στην οργάνωση και στη δημιουργία που δεν μπορούν οι αντίπαλοι ψηλοί να τους «σκεπάσουν», έχουν ικανότητα να πασάρουν από ψηλά και φυσικά μπορούν στην άμυνα να επιτρέψουν στον προπονητή τις πολλές αλλαγές μαρκάροντας στην εξέλιξη των φάσεων ακόμη και τα αντίπαλα σέντερ.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
