Οι πρωταγωνιστές της Βενετίας
Κάθε άλλο παρά φειδωλή η λίστα των διάσημων ηθοποιών που προβλέπεται να δώσουν το παρών στην κινηματογραφική Μόστρα που εφέτος κλείνει τα 59 χρόνια της, με έδρα πάντοτε το νησί Λίντο, δίπλα στη διασημότερη πλωτή πόλη του κόσμου. Οπως έχει αποδειχθεί τα τελευταία χρόνια, πέρα από την όποια καλλιτεχνική προσφορά του, το Φεστιβάλ Βενετίας συγκεντρώνει στους κόλπους του πλήθος αστέρων του Χόλιγουντ που προωθούν τα «προϊόντα» τους δίνοντας απλώς το παρών (και κάποιες συνεντεύξεις «στο πόδι»). Ανάμεσα στους επισκέπτες της Μόστρα ακούγονται τα ονόματα των Χάρισον Φορντ, Τζούλιαν Μουρ, Αντόνιο Μπαντέρας, Τζον Μάκοβιτς, Σάλμα Χάγεκ, Κατρίν Ντενέβ και Τομ Χανκς, καθώς όλοι πρωταγωνιστούν σε ταινίες του διαγωνιστικού τμήματος ή κάποιων άλλων προγραμμάτων.
Με νέο πρόσωπο
Επιπλέον χαρακτηριστικό της εφετινής διοργάνωσης όμως, το οποίο έχει ήδη σημειωθεί αλλά αξίζει να υπενθυμίσουμε, είναι ότι από εφέτος φιλοδοξεί να αποκτήσει «νέο πρόσωπο» αλλάζοντας «κεφαλή». Λίγους μήνες πριν ο από το 1999 κάτοχος της θέσης του καλλιτεχνικού διευθυντή στη Μόστρα, πρώην κριτικός κινηματογράφου Αλμπέρτο Μπαρμπέρα παραχώρησε τη θέση του στον Γερμανό Μόριτζ ντε Χάλντεν που με τη σειρά του «εκδιώχθηκε» από τη θέση του διευθυντή του Φεστιβάλ Βερολίνου.
Από τα ως τώρα λεχθέντα του Ντε Χάλντεν όμως εύκολα γίνεται αντιληπτή η δυσαρέσκειά του σε ό,τι αφορά το οργανωτικό σκέλος του φεστιβάλ, το οποίο αποτελεί μια ανοιχτή πληγή επί χρόνια στη Βενετία. «Δεν μπορείς να καλείς έναν δημιουργό για να παρουσιάσει το έργο του χωρίς πρώτα να φροντίσεις την κορνίζα» είπε ο Ντε Χάλντεν. «Οποιος είναι υποχρεωμένος να δουλέψει μέσα σε ένα κλίμα βυζαντινών παλατιών εγκλωβισμένων στις παλιές παραδόσεις, όποιος πρέπει να αντιμετωπίσει το βάρος της ρουτίνας και τη βραδύτητα της γραφειοκρατίας, ξέρει ότι δεν είναι δυνατόν να βγάλει τα πάντα από τη σκιά μέσα σε ένα διάστημα τριών-τεσσάρων μηνών από τη στιγμή της ανάληψης των καθηκόντων του».
Οι διαγωνιζόμενοι
Βεβαίως σε ό,τι αφορά το καλλιτεχνικό σκέλος ο Ντε Χάλντεν έχει κάθε λόγο να δείχνει ικανοποιημένος από τη δουλειά του. Από τις περίπου 145 ταινίες που θα προβληθούν στο Λίντο κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ, 21 θα μονομαχήσουν για το Χρυσό Λιοντάρι και τα άλλα βασικά βραβεία.
Η διοργάνωση θα αρχίσει με την προβολή της ταινίας «Frida» της Τζούλι («Τίτος») Τέιμορ που αναφέρεται στη ζωή και στο έργο της μεξικανής καλλιτέχνιδος Φρίντα Κάλο, την οποία υποδύεται η Σάλμα Χάγεκ, δίπλα στον Αντόνιο Μπαντέρας, τον Αλφρεντ Μολίνα και τον Εντουαρντ Νόρτον. Η «Φρίντα» είναι μία από τις μόλις τρεις αμερικανικές παραγωγές που συναγωνίζονται για το Χρυσό Λιοντάρι, δίπλα στο ήδη πολυσυζητημένο γκανγκστερικό δράμα του Σαμ Μέντες «The road to perdition» και το οικογενειακό δράμα «Μακριά από τον Παράδεισο» («Far from heaven») του Τοντ Χέινς με τους Τζούλιαν Μουρ, Ντένις Κουέιντ (η ταινία του Χέινς κάλυψε την κενή θέση που είχε αφήσει με την απομάκρυνσή της για τεχνικούς λόγους η ταινία του Στίβεν Ντάλντρεϊ «Οι ώρες» / «The hours», επίσης με τη Μουρ, δίπλα στη Νικόλ Κίντμαν και στη Μέριλ Στριπ).
Από τη Ρωσία, ο Σεργκέι Μποντρόφ (γνωστός από την επιτυχία «Ο αιχμάλωτος του Καυκάσου») παρουσιάζει την αισθηματική ταινία «Το φιλί της αρκούδας» («Bear’s kiss»), ενώ ο πιο έμπειρος συμπατριώτης του Αντρέι Κοντσαλόφσκι εμφανίζεται ύστερα από πολλά χρόνια σε φεστιβάλ με το «Dom durakov». Ρωσικές παραγωγές και οι δύο, έχουν όμως γυρισθεί με τη στήριξη γαλλικών κεφαλαίων.
Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό το ότι η Γαλλία και εφέτος συμμετέχει ως συμπαραγωγός χώρα σε αρκετές ταινίες εκτός από τις αμιγώς γαλλικές, δηλαδή τον «Ανθρωπο του τρένου» του Πατρίς Λεκόντ με τους Ζαν Ρενό, Τζόνι Χαλιντέι και το «Ενας κόσμος σχεδόν γαλήνιος» («Un monde presque paisible») του βετεράνου Μισέλ Ντεβίλ, ο οποίος συνεργάστηκε με τον συγγραφέα Ρομπέρ Μπομπέρ στην κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος του τελευταίου «Uuoi de neuf sur la guerre?». Εκτός από τις προαναφερθείσες ταινίες η Γαλλία μαζί με τον Καναδά και την Ισπανία συμμετέχει στην παραγωγή του «Πολύ κοντά στον Παράδεισο» («Au plus pres du paradis») της Τονί Μαρσάλ – με τον Γουίλιαμ Χερτ και την Κατρίν Ντενέβ – και μαζί με την Πορτογαλία και το Λουξεμβούργο στη «Φωνή μου» («La mia voce») της Φλόρα Γκόμες.
Συχνός επισκέπτης στη Μόστρα, ο Βρετανός Στίβεν Φρίαρς εμφανίζεται και πάλι, αυτή τη φορά με την ταινία «Βρώμικα, όμορφα πράγματα» («Dirty little things») στην οποία πρωταγωνιστεί η Οντρέι («Αμελί») Τοτού. Μια δεύτερη ταινία από τις Βρετανικές Νήσους, οι «Αδελφές Μαγκνταλέν» («The Magdalene sisters»), φέρει το όνομα του σκωτσέζου ηθοποιού Πίτερ Μάλεν στη σκηνοθεσία (είναι γνωστός μας από την ταινία του Κεν Λόουτς «Το όνομά μου είναι Τζο»).
Τρεις είναι και οι συμμετοχές της Ιταλίας («Η δύναμη του παρελθόντος» / «La forza del pasato» του Πιερτζιόρτζιο Γκέι, «Υψιστη ταχύτητα» / «Velocitu massima» του Ντανιέλε Βικάρι, «Ενα ταξίδι που λέγεται έρωτας» / «Un viaggio chiamato amore» του Μικέλε Πλάσιντο), δύο της Γερμανίας («Fohrer ex» του Βίνφριντ Μπόνεγκερ, «Nackt» της Ντόρις Ντόρι) και από μία της Αυστραλίας («Tracker» του Ρολφ ντε Χέερ), της Κορέας («Oasis» του Λι Τσανγκ Ντονγκ), της Ιαπωνίας («Κούκλες» / «Dolls» του ιδιαίτερα αγαπητού στη Μόστρα Τακέσι Κιτάνο) και της Ταϊβάν («Τα καλύτερα χρόνια» / «Meili shiguang») του Τσανγκ Τσο Τσι. Τέλος, η Πολωνέζα Ανιέσκα Χόλαντ παρουσιάζει την τελευταία ταινία της «Η Τζούλι περπατά προς το σπίτι» («Julie walks home»).
Εκτός συναγωνισμού
Πλούσιο σε τίτλους – προφανώς και σε επισκέπτες – είναι το εκτός διαγωνισμού τμήμα, όπου ο Κλιντ Ιστγουντ θα παρουσιάσει την τελευταία ταινία του «Bloodwork» με πρωταγωνιστή τον ίδιο στον ρόλο ενός συνταξιούχου profiler επί τα ίχνη κατά συρροήν δολοφόνου, ενώ ο Γκόντφρεϊ Ρέτζιο θα παρουσιάσει το «Naqoyqatsi» σε μουσική Φίλιπ Γκλας (ο οποίος έχει συνεργασθεί και στο σενάριο) και η Κάθριν Μπίγκελοου τη θαλάσσια περιπέτεια «Κ-19: The widowmaker» με τον Χάρισον Φορντ στον ρόλο ενός ρώσου κυβερνήτη υποβρυχίου ο οποίος καλείται να δώσει τη λύση όταν το σκάφος του χάνει τον έλεγχο.
Ποιοι θα τιμηθούν
* Το γαλλικό κινηματογραφικό περιοδικό «Positif» με μια προβολή της πρώτης ταινίας του Νίκου Παπατάκη «Η άβυσσος» («Les abysses», 1963).
* Ο ιταλός σκηνοθέτης Ντίνο Ρίζι του οποίου θα προβληθεί η ταινία «Ο φανφαρόνος» (1963).
* Ο ιταλός σεναριογράφος Τσέζαρε Τσαβατίνι (1902- 1989) με μια προβολή της ταινίας του Μάριο Καμερίνι «Daro un milion» (1935), με την οποία άρχισε η καριέρα του πρώτου.
Τι θα τραβήξει την προσοχή
* Το 11 ’09 ’01, September 11. Εντεκα σκηνοθέτες από όλον τον κόσμο καταθέτουν το σχόλιό τους για το τρομοκρατικό πλήγμα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη με 11 μικρού μήκους ταινίες που παρουσιάζονται μονταρισμένες σε μια ταινία συνολικής διάρκειας 135 λεπτών. Το κάθε μικρού μήκους φιλμ έχει συμβολική διάρκεια 11 λεπτά 9 δεύτερα και μία «εικόνα». Η ιδέα του εγχειρήματος ανήκει στον γάλλο σκηνοθέτη της τηλεόρασης Αλέν Μπριγκάν, ενώ οι σκηνοθέτες που ασχολήθηκαν με αυτή την ανθολογία είναι οι Γιουσέφ Σαχίν (Αίγυπτος), Αμός Γκιτάι (Ισραήλ), Σοέι Ιμαμούρα (Ιαπωνία), Κλοντ Λελούς (Γαλλία), Κεν Λόουτς (Βρετανία), Σαμίρα Μακμαλμπάφ (Ιράν), Μίρα Ναΐρ (Ινδία), Ιντρίσα Ουεντραόγκο (Μπουρκίνα Φάσο), Ντάνις Τάνοβις (Βοσνία-Ερζεγοβίνη), Αλεχάντρο Ιναρίτου (Μεξικό), Σον Πεν (ΗΠΑ).
* Η «Φρίντα» της Τζούλι Τάιμορ που την Πέμπτη ανοίγει τη διοργάνωση.
* Η Σοφία Λόρεν. Σκηνοθετείται από τον 29χρονο γιο της Εντουάρντο Πόντι που υπογράφει την πρώτη ταινία του «Ανάμεσα σε ξένους» («Between strangers»). Η Μίρα Σορβίνο, η Κατρίν Ντενέβ και ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ συμμετέχουν στην εκτός συναγωνισμού ταινία.
* Το «Full frontal» (προβάλλεται στο τμήμα «Ενάντια στο ρεύμα») του Στίβεν Σόντερμπεργκ. Μια παρέλαση γνωστών ηθοποιών σε μοιρασμένους ρόλους (ανάμεσά τους η Τζούλια Ρόμπερτς, ο Μπραντ Πιτ και ο Ντέιβιντ Ντουκόβνι), σε μια ταινία που αναφέρεται στον χώρο του κινηματογράφου, γυρίστηκε υπό «ερασιτεχνικές συνθήκες» μόλις σε 18 ημέρες και απ’ όσο ακούγεται επαναφέρει τον σκηνοθέτη του «Traffic» και της «Εριν Μπρόκοβιτς» στο ύφος της περιόδου τού «Σεξ, ψέματα και βιντεοταινίες», με το οποίο ξεκίνησε την καριέρα του στα τέλη της δεκαετίας του ’80.
* Το «The road to perdition» του Σαμ Μέντες με τον Τομ Χανκς στον ανατρεπτικό ρόλο ενός γκάνγκστερ της ποτοαπαγόρευσης που καλείται να προστατεύσει το παιδί του από την απειλή του αφεντικού του (Πολ Νιούμαν). Η δεύτερη ταινία του σκηνοθέτη του «American beauty» έχει ήδη αποσπάσει εξαιρετικές κριτικές στην Αμερική και ακούγεται ότι θα συμμετέχει στα επόμενα Οσκαρ.
* Ο Τζον Μάλκοβιτς. Παρουσιάζει την πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε, «Dancer upstairs», με τον Χαβιέρ Μπαρδέμ, και υποδύεται τον ήρωα Τομ Ρίπλεϊ της συγγραφέως Πατρίσια Χάισμιθ στο «Παιχνίδι του Ρίπλεϊ» / «Ripley’s game» της Λιλιάνα Καβάνι (το είχε γυρίσει ο Βιμ Βέντερς το 1975 ως «Ο αμερικανός φίλος»). Και οι δύο ταινίες προβάλλονται εκτός συναγωνισμού.
Η κριτική επιτροπή
Γκονγκ Λι, κινέζα ηθοποιός (πρόεδρος)
Ζακ Οντιάρ, γάλλος σκηνοθέτης
Ούλριχ Φέλσμπεργκ, γερμανός παραγωγός
Λάζλο Κόβακς, ούγγρος διευθυντής φωτογραφίας
Φραντσέσκα Νέρι, ιταλίδα ηθοποιός
Γεβγκένι Γεφτουσένκο, ρώσος ποιητής
Γεσίμ Οστάογκλου, τουρκάλα σκηνοθέτις
Η «Λίλι» του Μανθούλη
Η εφετινή κινηματογραφική Μόστρα αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τη χώρα μας, καθώς στο επίσης διαγωνιστικό τμήμα της «Κόντρα στο ρεύμα» (Contraconcorso) θα προβληθεί η τελευταία ταινία του Ροβήρου Μανθούλη «Lilly’s story», η οποία με μυθοπλαστικό τρόπο αναφέρεται στα περιστατικά γύρω από μια ταινία που επρόκειτο να γυρίσει ο Μανθούλης στα χρόνια της δικτατορίας του Παπαδόπουλου με πρωταγωνίστρια τη Μελίνα Μερκούρη· ταινία που δεν γυρίστηκε ποτέ. Συγκεκριμένα η ταινία θα προβληθεί στο τμήμα «Κόντρα στο ρεύμα», όπου εφέτος συμμετέχουν πολλές ταινίες γνωστών δημιουργών, όπως η «Παρθένος της λαγνείας» του Μεξικανού Αρτούρο Ριπστάιν, το «Ken Park» του Αμερικανού Λάρι («Kids») Κλαρκ και η «Παρασκευή απόγευμα» («Vendredi soir») της Κλερ Ντενίς.
Το Φεστιβάλ Βενετίας ανοίγει τις πύλες του την Πέμπτη 29 Αυγούστου και ολοκληρώνεται την Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου.
