Πριν από έναν χρόνο είχε εκπαραθυρωθεί σχεδόν πραξικοματικά από την ηγεσία του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Ισπανίας (PSOE) καθώς του είχε χρεωθεί η ήττα και η χειρότερη επίδοση στην ιστορία του στις δυο τελευταίες εκλογές. Αφού διέσχισε οδικώς όλη τη χώρα, ο «όμορφος», όπως τον φωνάζουν πολλοί, κέρδισε τις καρδιές των μελών του κόμματος που τον επανέφεραν θριαμβευτικά στο τιμόνι.
Για το συντηρητικό Λαϊκό (ΡΡ) Κόμμα, όμως, είναι ο «Ιούδας της ισπανικής πολιτικής» αφού εκθρόνισε τον Μαριάνο Ραχόι με την πρόταση μομφής που κατέθεσε εναντίον του, ενώ τους τελευταίους μήνες τον είχε προσεγγίσει με αφορμή την κρίση στην Καταλωνία.
Ο 46χρονος οικονομολόγος από τη Μαδρίτη Πέδρο Σάντσεθ, που είναι πλέον ο νέος πρωθυπουργός της Ισπανίας, ο έβδομος από την επιστροφή της χώρας στη δημοκρατία το 1978, σε κάθε περίπτωση δεν περνά απαρατήρητος. Και από το νέο του πόστο η αλήθεια είναι ότι θέλησε να το επικοινωνήσει με όλους τους τρόπους.
Για πρώτη φορά στα χρονικά μια πρόταση μομφής πετυχαίνει τον στόχο της. Για πρώτη φορά στα χρονικά ένας πρωθυπουργός δεν ορκίζεται στο ευαγγέλιο και δεν υποκλίνεται ενώπιον του βασιλιά. Για πρώτη φορά το Υπουργικό Συμβούλιο απαρτίζεται κατά κύριο λόγο από γυναίκες –11 από τα 17 μέλη του.

Κυβέρνηση με εμπειρία

Η νέα σοσιαλιστική κυβέρνηση του Σάντσεθ έχει μέσο όρο ηλικίας τα 55 χρόνια. Τα μέλη της προέρχονται και από τις οκτώ περιφέρειες της Ισπανίας, σχεδόν οι μισοί δεν ανήκουν στο PSOE, όμως όλοι και όλες έχουν διακρίσεις στον εργασιακό τους βίο και πλούσια εμπειρία στην Ισπανία και στην Ευρώπη.
Εκ πρώτης, όλα τα παραπάνω εγκαινιάζουν μια νέα εποχή, εξ ου και οι περισσότεροι εντός και εκτός συνόρων έσπευσαν να χαιρετίσουν το πολλά υποσχόμενο υπουργικό σχήμα αλλά και να αναρωτηθούν αν ο «όμορφος με τα… κορίτσια του» φτάσει ως το τέλος της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου, που λήγει το 2020.
Και έπειτα, αν μπορέσει να αντιμετωπίσει τις πολλές και πιεστικές προκλήσεις, με δεδομένο ότι δεν διαθέτει το ισχυρό χαρτί της νομιμοποίησης της κάλπης για να προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η Ισπανία. Συντάξεις, τροποποιήσεις ή κατάργηση της εργασιακής μεταρρύθμισης, χρέος και οικονομία, μεταναστευτική πολιτική, μεταρρύθμιση στη λειτουργία της δημόσιας τηλεόρασης είναι μόνο μερικά από τα πολλά και καυτά ζητήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση στη Μαδρίτη.
Το έργο φαντάζει δύσκολο, σχολιάζει ο εγχώριος Τύπος. Ακόμη πιο δύσκολη όμως θα είναι η διατήρηση της δύσκαμπτης και χωρίς συνοχή κυβερνητικής συμμαχίας η οποία απαρτίζεται από τους αριστερούς Unidos Podemos και τις παρατάξεις των εθνικιστών της Καταλωνίας και των Βάσκων που στήριξαν την πρόταση μομφής κατά του Ραχόι.

Το μεγάλο αγκάθι

«Η κοινοβουλευτική στήριξη του Σάντσεθ είναι περισσότερο απόρριψη του Λαϊκού Κόμματος και της διαφθοράς του παρά στήριξη του PSOE και των πολιτικών του» αναφέρει αρθρογράφος στη «Washington Post», εννοώντας σαφώς ότι αυτή η ευκαιριακή συμμαχία θα είναι βραχύβια και προεξοφλώντας την πρόωρη προσφυγή στην κάλπη.
Την ίδια ώρα, το πολύπλοκο καταλανικό ζήτημα παραμένει ανοιχτό και η έκβασή του θα κρίνει πολλά για τη νέα κυβέρνηση. Η άφιξη του Σάντσεθ μπορεί μεν να δώσει οξυγόνο στους υπέρμαχους της ανεξαρτησίας, στη λογική τού ότι δεν θα τηρήσει τη στάση της σκληρής και συνεχούς αντιπαράθεσης του προκατόχου του Ραχόι, όμως οποιαδήποτε λύση θα εμπίπτει στη συνταγματική αρχή περί του αδιαίρετου της Ισπανίας.
Οπως δήλωσε ο Σάντσεθ σε συνέντευξή του στον «Guardian», «η έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ του αποσχιστή πρώην ηγέτη της Καταλωνίας Κάρλες Πουιτζντεμόν και των κρατικών αρχών ήταν κομβικό λάθος», άρα θα επιχειρήσει να χτίσει γέφυρες με τη Βαρκελώνη, αλλά κατέστησε σαφές ότι δεν πρόκειται να αμφισβητήσει την αδιαμφισβήτητη ενότητα της πατρίδας.
Και το έδειξε εμπράκτως, συμπεριλαμβάνοντας στο σχήμα της κυβέρνησής του την καθηγήτρια Συνταγματικού και Διοικητικού Δικαίου Μεριτσέλ Μπατέτ, η οποία, από το υπουργείο Περιφερειακής Διοίκησης που αναλαμβάνει, θα είναι επιφορτισμένη να συνομιλεί με την κυβέρνηση της ημιαυτόνομης περιφέρειας.

Η Ισπανία δεν είναι Ιταλία

Το σκηνικό ανατροπής στην Ισπανία που συνέπεσε με το αποκορύφωμα της ιταλικής κρίσης πριν από μια εβδομάδα, με αποτέλεσμα πολλοί να σπεύσουν να μιλήσουν για περιδίνιση στον ευρωπαϊκό Νότο, σε καμία περίπτωση δεν ανησυχεί τις Βρυξέλλες. Σε αντίθεση με τη λαϊκιστική κυβέρνηση στη Ρώμη που θέτει σε αμφισβήτηση τις ευρωπαϊκές πολιτικές, η νέα κυβέρνηση στη Μαδρίτη έχει ξεκάθαρο ευρωπαϊκό προσανατολισμό.

Στις πρώτες του δηλώσεις αφότου κέρδισε την ψήφο εμπιστοσύνης στην ισπανική Βουλή, ο Σάντσεθ φάνηκε καθησυχαστικός λέγοντας ότι θα συμμορφωθεί με τους δημοσιονομικούς κανόνες των Βρυξελλών και θα εγγυηθεί τη σταθερότητα του προϋπολογισμού και της οικονομίας.Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες των «Financial Times» που επικαλούνται κυβερνητική πηγή στην Ισπανία, πρόθεση του νέου πρωθυπουργού είναι μια πιο φιλόδοξη προσέγγιση με την Ευρώπη από αυτή του προκατόχου του Ραχόι, μια βαθύτερη οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση που ούτως ή άλλως έχει δηλώσει ότι στηρίζει απόλυτα.
Δεν είναι τυχαία η τοποθέτηση στο καίριο υπουργείο Οικονομίας της έως τώρα γενικής διευθύντριας για τον Ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Νάντια Καλβίνο και στο υπουργείο Εξωτερικών του καταλανού, πρώην προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Χοσέπ Μπορέλ.

Ναρκοπέδιο η πραγματική οικονομία

Μέχρι το 2012 η Ισπανία βρισκόταν σε παρατεταμένη ύφεση ενώ η οικονομία της υποχωρούσε κατά 3%. Η ανεργία έφτανε στο 27%, ενώ η κατάρρευση του τραπεζικού τομέα αποφεύχθηκε στο παρά πέντε με πακέτο διάσωσης 51 δισ. ευρώ του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Για μεγάλο χρονικό διάστημα υπήρξε πραγματική ανησυχία ότι η χώρα της Ιβηρικής και τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης θα ακολουθούσε το θλιβερό παράδειγμα της Ελλάδας.

Το σενάριο αυτό διαψεύστηκε. Τα τελευταία τρία χρόνια το ισπανικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά μέσο όρο πάνω από 3%, η ανεργία μειώθηκε στο 17% και αναμένεται να μειωθεί κάτω από το 14% το επόμενο έτος, ο πληθωρισμός προβλέπεται ότι θα πέσει από το σημερνό 2% στο 1,5% το επόμενο έτος, απόρροια των πολιτικών λιτότητας του Ραχόι.
Η χώρα πράγματι βγήκε από την κρίση, όμως δημιουργήθηκε ένα ασφυκτικό πλαίσιο για την κοινωνία. Πίσω από αυτούς τους βελτιωμένους δείκτες υπάρχει μεγάλη ανισότητα, αύξηση της φτώχειας, αύξηση στις τιμές των ενοικίων, ελαστική εργασία, μισθοί της πείνας, μια σκληρή πραγματικότητα που ζητεί απαντήσεις και που ο Σάντσεθ θα πρέπει να δώσει. Για να περισώσει την πτωτική πορεία των Σοσιαλιστών και κυρίως να επιβεβαιώσει ξανά πως είναι γεννημένος να μετατρέπει τα εμπόδια σε επιτυχίες.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ