Η νίκη στις χθεσινές εκλογές ήταν τόσο αναμενόμενη που θεωρείται το εύκολο μέρος του προβλήματος για τον σοσιαλιστή πρόεδρο της Βενεζουέλας. Ο 55χρονος Νικολάς Μαδούρο αναμένεται να αντιμετωπίσει σύντομα μια πολύ μεγαλύτερη δοκιμασία _ να διατηρήσει την αυταρχική εξουσία του για άλλα έξι χρόνια, σε μια χώρα που βυθίζεται σε άγρια οικονομική και πολιτική κρίση.
Φτώχεια, πείνα, ανεργία, ελλείψεις σε τρόφιμα και φάρμακα, διακοπές ρεύματος. Και μαζί βία και καταπίεση έχουν μετατρέψει την πάλαι ποτέ πλούσια πετρελαιοπαραγωγό χώρα της Λατινικής Αμερικής σε ένα σχεδόν αποτυχημένο κράτος.
Από το 2013 όταν ο Μαδούρο (συνδικαλιστής πρώην οδηγός λεωφορείων) κληρονόμησε την εξουσία μετά τον θάνατο του Ούγκο Τσάβες _ μέντορά του και λαοφιλούς ηγέτη της «Σοσιαλιστικής επανάστασης για τον 21ο αιώνα» _ η κρίση στη Βενεζουέλα κλιμακώνεται σταθερά εξαιτίας των χαμηλότερων τιμών του πετρελαίου και ενός καταπιεστικού πολιτικού συστήματος που μαστίζεται από κακοδιαχείριση και διαφθορά.
Τους τελευταίους 12 μήνες, καθώς ο Μαδούρο προσπάθησε να εδραιώσει περαιτέρω την αυταρχική εξουσία του με νέα συντακτική συνέλευση που ξαναέγραψε το Σύνταγμα στα μέτρα του, η αντιπολίτευση τον αποκαλεί «δικτάτορα», ο έξω κόσμος τον καταδικάζει, και η οικονομία, οι δημόσιες υπηρεσίες, η ασφάλεια και η υγειονομική περίθαλψη έχουν σχεδόν καταρρεύσει.
ΗΠΑ: «Φάρσα» η επανεκλογή Μαδούρο
«Φάρσα» χαρακτήρισε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο την επανεκλογή του Νικολάς Μαδούρο στην προεδρία της Βενεζουέλας, ενώ ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο προανήγγειλε τη λήψη «γρήγορων οικονομικών και διπλωματικών μέτρων», που θα συμβάλουν στην αποκατάταση της δημοκρατίας στη χώρα της Λατινικής Αμερικής.
«Οι εκλογές στη Βενεζουέλα είναι μια φάρσα, ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες, το παράνομο αποτέλεσμα είναι ένα πλήγμα στην υπερήφανη δημοκρατική παράδοση της Βενεζουέλας», δήλωσε ο Πενς, προσθέτοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα παραμείνουν άπραγες «ενώ η Βενεζουέλα καταρρέει και η δυστυχία συνεχίζει να πλήττει τους γενναίους ανθρώπους».
«Το καθεστώς Μαδούρο πρέπει να επιστρέψει την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Βενεζουέλα και να επιτρέψει στους πολίτες του να ακουστούν».
Ο Πομπέο, σε ανακοίνωσή του, «καταδίκασε» τις «νόθες» προεδρικές εκλογές της Κυριακής, τις οποίες χαρακτήρισε «επίθεση κατά της συνταγματικής τάξης» και «προσβολή της δημοκρατικής παράδοσης της Βενεζουέλας».
«Όσο το καθεστώς Maduro δεν θέτει τη Βενεζουέλα πίσω στο δρόμο προς τη δημοκρατία μέσω ελεύθερων, δίκαιων και διαφανών εκλογών, η κυβέρνηση θα αντιμετωπίζει απομόνωση από τη διεθνή κοινότητα», ανέφερε.
Θερίζει η πείνα και η βία
Η πείνα θερίζει. Το 87% του πληθυσμού (32 εκατ.) ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Επτά στους 10 Βενεζουελάνους έχουν λάβει τις λεγόμενες κούτες CLAP (με είδη πρώτης ανάγκης που στέλνει η κυβέρνηση Μαδούρο), χωρίς τις οποίες λένε ότι θα λιμοκτονούσαν. Σε ορισμένα φτωχότερα μέρη της χώρας, το 70% των παιδιών πάσχουν από υποσιτισμό.
Το εθνικό νόμισμα, το bolívar, είναι σχεδόν άχρηστο και μακριές ουρές σχηματίζονται στις τράπεζες όπου απλά δεν υπάρχουν αρκετά μετρητά. Αντιμέτωποι με τέτοιες δυσκολίες, εκατοντάδες χιλιάδες Βενεζουελάνοι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα _ πολλοί για τη γειτονική Κολομβία και τη Βραζιλία.
Ένοπλες συμμορίες και κολομβιανές αντάρτικες ομάδες δρουν ανεξέλεγκτα στα σύνορα της Βενεζουέλας. Οι κυβερνητικές πολιτοφυλακές τρομοκρατούν αστικές περιοχές, ενώ η αστυνομία κατηγορείται για εξωδικαστικές εκτελέσεις. Τέσσερις από τις 10 πιο επικίνδυνες πόλεις του κόσμου βρίσκονται στη Βενεζουέλα, σύμφωνα με το ινστιτούτο Igarapé, βραζιλιάνικο κέντρο ερευνών που μελετά τη βία.
Τα δίκτυα παροχής ενέργειας και νερού, και οι συγκοινωνίες καταρρέουν. Μόνο τους τρεις πρώτους μήνες του 2018, σημειώθηκαν 7.778 διακοπές ρεύματος.
«Χτυπημένοι από τον πληθωρισμό που καλπάζει, και έχει κάνει τα τρόφιμα πανάκριβα, οι Βενεζουελάνοι υποσιτίζονται και αρρωσταίνουν. Οι γιατροί λένε ότι αυξάνονται κρούσματα ασθενειών που είχαν σχεδόν εξαλειφθεί – ελονοσία, διφθερίτιδα, ιλαρά και φυματίωση. Σε μια χώρα που ζει από το πετρέλαιο, η παραγωγή καταρρέει καθώς οι υποδομές διαλύονται και η πτωχευμένη κυβέρνηση δεν μπορεί να συντηρήσει τον εξοπλισμό. Οι απλήρωτοι δανειστές της Βενεζουέλας αρχίζουν να σφίγγουν τη χρηματοπιστωτική θηλιά, έχοντας βάλει στο στόχαστρο τα υπεράκτια περιουσιακά στοιχεία της χώρας», γράφει η Washington Post.
Πέρυσι, η οικονομία της Βενεζουέλας συρρικνώθηκε κατά περισσότερο από 13%, ο υπερπληθωρισμός έφτασε το 13.000% και η παρατεταμένη κρίση οδηγεί περίπου 5.000 Βενεζουελάνους να εγκαταλείπουν την πατρίδα τους κάθε μέρα, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Αυτή η μαζική έξοδος έχει αφήσει πίσω της σχολεία χωρίς δασκάλους, νοσοκομεία χωρίς γιατρούς και νοσηλευτές, και επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας χωρίς ηλεκτρολόγους και μηχανικούς.
Εν τω μεταξύ, πολυεθνικές αποχωρούν από τη Βενεζουέλα, λέγοντας ότι οι έλεγχοι του νομίσματος και οι ελλείψεις καθιστούν αδύνατη την επιχειρηματική δραστηριότητα _ με τελευταία την Kellogg’s που ανακοίνωσε ότι φεύγει λόγω της «οικονομικής και κοινωνικής επιδείνωσης στη χώρα».
«Οικονομικός πόλεμος»
Ο Μαδούρο επιμένει ότι είναι το θύμα ενός «οικονομικού πολέμου» που διεξάγεται από την Ουάσιγκτον, καταγγέλλοντας τους ντόπιους και ξένους «εχθρούς της σοσιαλιστικής επανάστασης». Η αντιπολίτευση τον κατηγορεί για αυταρχισμό, νοθεία στις κάλπες, και επική κακοδιαχείριση της οικονομίας.
Μέσα σε αυτό το βαρύ κλίμα, και με αποχή που έφτασε το 54%, ο Μαδούρο κέρδισε μεν την επανεκλογή του (με σχεδόν 70% των ψήφων), αλλά σε μια ψηφοφορία που χαρακτηρίστηκε «φάρσα», υπονομεύθηκε από το μποϊκοτάζ μεγάλου μέρους της αντιπολίτευσης, και σκιάστηκε από τις καταγγελίες για νοθεία.
Ο βασικός υποψήφιος της αντιπολίτευσης απέρριψε αμέσως το αποτέλεσμα «Δεν αναγνωρίζουμε αυτή την εκλογική διαδικασία ως έγκυρη … πρέπει να έχουμε νέες εκλογές στη Βενεζουέλα», είπε ο Χένρι Φάλκον που φαίνεται να συγκέντρωσε 21,2% _ μόλις 1,8 εκατομμύρια ψήφους.
Απογοήτευση, όχι οργή
«Τέτοια ήταν η προσδοκία ότι ο Μαδούρο θα κερδίσει, που οι αντίπαλοί του παραδέχθηκαν την ήττα, καταγγέλλοντας το αποτέλεσμα προτού ακόμη ανακοινωθεί. Δεν επρόκειτο να υπάρξει κανένα άλλο αποτέλεσμα παρά μια νίκη του προέδρου _ και οι πάντες το γνώριζαν στη Βενεζουέλα», γράφει η Κέϊτι Γουότσον, ανταποκρίτρια του BBC στο Καράκας. «Αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν φαίνονται πλέον εξοργισμένοι. Απογοητευμένοι, ίσως», όμως τέτοια παραίτηση ίσως είναι δικαιολογημένη σε μια χώρα όπου η πολιτική ελευθερία είναι όλο και πιο περιορισμένη.
«Ο Μαδούρο έχει υποσχεθεί αλλαγή στη Βενεζουέλα _ γιατί χρειάζεται μια δεύτερη θητεία για να φέρει αυτή την αλλαγή, κανείς δεν ξέρει. Ήταν ήδη στην εξουσία πέντε χρόνια πριν από αυτές τις εκλογές. Και αλλαγή προς το καλύτερο υπό τον Μαδούρο μοιάζει απίθανη. Με τη διεθνή πίεση μετά από αυτά τα αποτελέσματα και με μια καταρρέουσα οικονομία, η δουλειά του θα είναι τώρα πιο δύσκολη από ποτέ _ όπως και οι ζωές εκατομμυρίων κατοίκων της Βενεζουέλας», καταλήγει η ανάλυση του BBC.
Και αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά τους επόμενους μήνες, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει επανάληψη διαδηλώσεων, διαμαρτυριών και συγκρούσεων με τις δυνάμεις ασφαλείας, σαν αυτές στις οποίες έχασαν τη ζωή τους δεκάδες άνθρωποι από τον Απρίλιο μέχρι το καλοκαίρι του 2017.
