Ο Πούτιν κάνει επίδειξη δύναμης

Οσο και αν δεν θέλουν να το πολυδιαφημίζουν στο Κρεμλίνο, η Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν ετοιμάζεται πυρετωδώς για μία από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές ασκήσεις της από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, μια επίδειξη ένοπλης ισχύος που θα την παρακολουθήσει πολύ προσεκτικά το ΝΑΤΟ με φόντο τις νέες εντάσεις μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

Δυτικοί αξιωματούχοι και αναλυτές εκτιμούν ότι δύναμη 100.000 στρατιωτικού προσωπικού με μεγάλη υλικοτεχνική υποστήριξη θα συμμετάσχει στην άσκηση Zapad (Δύση) 17, η οποία θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο μήνα στη Λευκορωσία, στο Καλίνινγκραντ (ρωσικός θύλακας μεταξύ Πολωνίας και Λιθουανίας) και στην ίδια τη Ρωσία. Η Μόσχα μιλάει για έναν σημαντικά χαμηλότερο αριθμό στρατευμάτων για να αποφύγει την παρουσία στρατιωτικών παρατηρητών από άλλες χώρες.

Η άσκηση, η οποία θα διεξαχθεί από τις 14 έως τις 20 Σεπτεμβρίου, θα γίνει σε μια περίοδο όπου οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ είναι τεταμένες. Το αμερικανικό Κογκρέσο επέβαλε πρόσφατα νέο κύκλο κυρώσεων στη Μόσχα, σε αντίποινα για τη θρυλούμενη ρωσική παρεμβολή στις προεδρικές εκλογές του 2016 στις ΗΠΑ.

Η Μόσχα παρουσιάζει τη Zapad 17 ως μια τακτική άσκηση, η οποία διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια, έχει προγραμματιστεί εδώ και πολύ καιρό και δεν αποτελεί αντίδραση στον τελευταίο γύρο των κυρώσεων.

Η έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες δήλωσε ότι δεν έχει σχέδια να ανταποκριθεί σε ελιγμούς αναπτύσσοντας περισσότερα στρατεύματα κατά μήκος των ρωσικών συνόρων.

Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς συζήτησε τη Zapad 17 κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Εσθονία τον Ιούλιο και μίλησε για τη δυνατότητα ανάπτυξης του συστήματος πυραυλικής άμυνας Patriot των ΗΠΑ στη χώρα της Βαλτικής. Οι ΗΠΑ ενδέχεται επίσης να αναπτύξουν επιπλέον στρατεύματα στην Ανατολική Ευρώπη κατά τη διάρκεια της άσκησης.

Οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις έχουν υποβληθεί σε γρήγορο εκσυγχρονισμό την τελευταία δεκαετία και η Zapad τούς προσφέρει μια ευκαιρία να εκπαιδευτούν μαζικά.

Η Μόσχα αποδίδει τις αυξανόμενες εντάσεις με τη Δύση στην επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά τα τελευταία χρόνια και στην ανάπτυξη περισσότερων δυνάμεων του ΝΑΤΟ στις χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία. Το ΝΑΤΟ λέει ότι η αύξηση της παρουσίας του οφείλεται στη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας το 2013.

Η Ρωσία δεν ανακοίνωσε πόσες δυνάμεις θα συμμετάσχουν στην άσκηση, αλλά ο ρώσος πρεσβευτής στο ΝΑΤΟ Αλεξάντερ Γκρούσκο δήλωσε ότι κανείς από τους ελιγμούς δεν προβλέπεται να περιλαμβάνει περισσότερους από 13.000 στρατιωτικούς, όριο πέρα από το οποίο η Ρωσία θα ήταν υποχρεωμένη βάσει διεθνούς συμφωνίας να επιτρέψει σε στρατιωτικούς από άλλες χώρες να παρακολουθήσουν την άσκηση.

Η Ρωσία θα μπορούσε, θεωρητικά, να διαιρέσει την άσκηση σε ξεχωριστά τμήματα για να κρατήσει τη συμμετοχή κάτω από το όριο των 13.000. Δυτικοί αναλυτές δήλωσαν ότι η τελευταία Zapad το 2013 περιλάμβανε περίπου 70.000 στρατιωτικούς, παρότι η Ρωσία είχε ενημερώσει εκ των προτέρων το ΝΑΤΟ ότι δεν θα υπερέβαιναν τις 13.000.

Οι ειδικοί δεν προβλέπουν πάντως ρωσική επίθεση στις βαλτικές χώρες, δεδομένου ότι είναι μέλη του ΝΑΤΟ. «Υπάρχουν ευκολότεροι τρόποι αυτοκτονίας» είπε χαριτολογώντας πηγή από τη Συμμαχία. Αλλά ο Πούτιν έχει ταλέντο στο να κάνει το απροσδόκητο, και η Ρωσία θα μπορούσε να αναλάβει δράση αλλού, όπως η κατάληψη περισσοτέρων εδαφών στη Γεωργία.

Αν προσθέσουμε τα στρατεύματα στη Λευκορωσία και τον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ, καθώς και δυνάμεις που φτάνουν αεροπορικώς, η Zapad του Σεπτεμβρίου θα μπορούσε να είναι η μεγαλύτερη ρωσική άσκηση από το 1991.

Το ΝΑΤΟ δήλωσε ότι η μεγαλύτερη δική του άσκηση εφέτος, η TridentJavelin 17, που θα διεξαχθεί από 8 ως 17 Νοεμβρίου, θα περιλαμβάνει μόνο 3.000 στρατιωτικούς. Η Trident Javelin 17 θα προετοιμάσει στην ουσία τη μεγαλύτερη άσκηση του επόμενου έτους, την TridentJuncture 2018, η οποία θα περιλαμβάνει περίπου 35.000 στρατιώτες.

«Εχουμε αυξήσει τη στρατιωτική παρουσία μας στο ανατολικό τμήμα της Συμμαχίας ως απάντηση στην παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και τη στρατιωτική συγκέντρωση ρωσικών δυνάμεων στην περιοχή. Εχουμε στη διάθεσή μας τέσσερις πολυεθνικές ομάδες μάχης στη Βαλτική και στην Πολωνία, μια συγκεκριμένη υπενθύμιση ότι μια επίθεση εναντίον ενός συμμάχου είναι μια επίθεση εναντίον όλων. Αλλά οι θέσεις ανάπτυξης των δυνάμεων του ΝΑΤΟ δεν έχουν σχέση με τη Zapad 17» δήλωσε αξιωματούχος του ΝΑΤΟ.

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Zapad ήταν τα μεγαλύτερα γυμνάσια εκπαίδευσης του στρατού της Σοβιετικής Ενωσης με τη συμμετοχή περίπου 100.000 έως 150.000 ατόμων. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης η άσκηση αναστήθηκε το 1999 και πραγματοποιείται πλέον κάθε τέσσερα χρόνια.