Γκόρντον Χάουλντεν: «Το Πεκίνο αναλαμβάνει τον ρόλο της μεγαλύτερης οικονομίας στη Γη»

«Είναι η πρώτη φορά μετά την ανάδειξη των ΗΠΑ σε παγκόσμια δύναμη και την εποχή της Βρετανικής Αυτοκρατορίας στο απόγειό της που υπάρχουν τόσο φιλόδοξα σχέδια για μεγάλα έργα σε παγκόσμιο επίπεδο» λέει στο «Βήμα» ο Γκόρντον Χάουλντεν, διευθυντής του Ινστιτούτου Κίνας και καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα στον Καναδά.

«Κατά την άποψή μου ο οικονομικός διάδρομος ευθυγραμμίζεται με τη στρατηγική «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος» του κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ, για τη διεύρυνση της οικονομικής επιρροής στον ευρύτερο ασιατικό χώρο, σε αυτή την περίπτωση στη Νότια Ασία. Το Πακιστάν, για τους δικούς του λόγους, ιστορικούς, στρατηγικούς και οικονομικούς, χαιρετίζει την έντονη κινεζική παρουσία στη Δυτική Ασία. Η Δυτική Ασία, πριν ακόμη από το πέρασμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου από αυτήν, ήταν μια περιοχή δύσβατη, η οποία στη σύγχρονη εποχή χαρακτηρίζεται από την ηγεσία αδύναμων κυβερνήσεων και πολύπλοκων εθνοτικών πολιτικών που διαπερνούν τα εθνικά σύνορα. Δεν θα περίμενα μια εύκολη δίοδο στα εδάφη από το Βαλουχιστάν στο Ιράν, αλλά η Κίνα συνιστά ένα περίεργο παράδειγμα Μεγάλης Δύναμης που διατηρεί ισχυρούς δεσμούς και με το Ισλαμαμπάντ και με την Τεχεράνη και αναπτύσσει και τους δεσμούς της με την Καμπούλ. Η Κίνα διαθέτει μεγάλο κεφάλαιο και καταρτισμένους εργάτες και μηχανικούς. Παρότι κανένα έργο στο Βαλουχιστάν δεν μπορούμε να πούμε πως μπορεί να ολοκληρωθεί με ευκολία, η Κίνα σε συνεργασία με το Πακιστάν και το Ιράν διατηρεί μεγαλύτερες ελπίδες από οποιοδήποτε άλλο κράτος να επιτύχει σε αυτό».

«Η εσωτερική ισχύς της Κίνας ενισχύεται και αυτό της έχει δώσει τη δυνατότητα να επεκτείνει την πολιτική της για αύξηση της επιρροής στην Ασία, όπου ιστορικά υπήρξε η κυρίαρχη δύναμη σε όλη την καταγεγραμμένη Ιστορία. Αλλά η Ασία είναι μια ποικιλόμορφη περιφέρεια, που φιλοξενεί τα 2/3 του πληθυσμού της Γης. Δεν πιστεύω ότι θα δούμε την εξάλειψη της αμερικανικής επιρροής από την Ασία αλλά θα δούμε την αύξηση –επιστροφή –της κινεζικής επιρροής στην Ανατολική Ασία, στη Νοτιοανατολική Ασία και στη Δυτική Ασία. Η διευρυμένη επιρροή της Κίνας, κυρίως στα οικονομικά ζητήματα, θα συνεχιστεί, καθώς η Κίνα αναλαμβάνει τον ρόλο της μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο και καθώς αυξάνει την πολιτισμική επιρροή της και τη στρατιωτική ισχύ της. Ωστόσο σε αυτές τις περιοχές οι ΗΠΑ θα παραμείνουν ένας ισχυρός εξωτερικός παράγοντας από άποψη πολιτισμικής, οικονομικής και στρατιωτικής επιρροής. Και παρότι η οικονομία της Ινδίας είναι μόλις το ένα τρίτο της οικονομίας της Κίνας, θα συνεχίσουν να βλέπουν ανταγωνιστικά η μία την άλλη, κυρίως στις περιοχές όπου η Ινδία έχει τους δικούς της ξεκάθαρους στρατηγικούς στόχους».

«Η μεγαλύτερη επένδυση της Κίνας σε ένα μοναδικό έργο ως σήμερα είναι η ύψους 15 δισ. καναδικών δολαρίων εξαγορά της Nexen, της καναδικής εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ωστόσο τα τελευταία δύο χρόνια παρατηρείται σταδιακή μετατόπιση των κινεζικών επενδύσεων από τους φυσικούς πόρους σε μια συνεκτική εξωστρεφή στρατηγική επενδύσεων που εκτός από φυσικούς πόρους περιλαμβάνει παραγωγικές εγκαταστάσεις και υποδομές μεταφορών. Προγενέστερα κινεζικά έργα στο εξωτερικό ανάγονται ήδη στις αρχές της δεκαετίας του 1970, όταν η Κίνα κατασκεύασε τον σιδηρόδρομο Tanzam, μεταξύ της Τανζανίας και της Ζάμπιας. Αλλα παραδείγματα είναι αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου μεταξύ της Κίνας και της Κεντρικής Ασίας, της Ρωσίας και του Ινδικού Ωκεανού μέσω της Μιανμάρ. Το φιλόδοξο πρόγραμμα «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος» περιλαμβάνει θαλάσσιες, σιδηροδρομικές και οδικές συνδέσεις που θα ενώνουν την Κίνα με άλλες περιοχές της Ασίας, αλλά και της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Υπάρχουν και άλλα φιλόδοξα σχέδια, που κάποια μπορούν να πραγματοποιηθούν ενώ κάποια άλλα θα μείνουν στα χαρτιά, όπως η κατασκευή δεύτερου καναλιού μέσω της Νικαράγουας και μία προτεινόμενη σήραγγα μεταξύ της Ασίας και της Βόρειας Αμερικής. Δεν είναι όλα από αυτά τα έργα πιθανό να πραγματοποιηθούν. Αλλά ποτέ άλλοτε μετά την άνοδο των Ηνωμένων Πολιτειών σε παγκόσμια δύναμη τον 19ο και τον 20ό αιώνα και το απόγειο της Βρετανικής Αυτοκρατορίας δεν έχουν υπάρξει τόσο φιλόδοξα σχέδια για μεγάλα έργα όπως αυτά που προτείνονται από την Κίνα».