ΡΩΜΗ

Οι περισσότεροι αιωνόβιοι αποδίδουν τη μακροζωία τους στο τάδε ή στο δείνα «μαγικό» ελιξίριο. Στην περίπτωση της Ιταλίδας Ρίτα Λέβι-Μονταλτσίνι, η οποία έγινε η πρώτη κάτοχος του βραβείου Νομπέλ που συμπλήρωσε έναν αιώνα ζωής, η μακροημέρευση ενδεχομένως να οφείλεται σε ένα ασυνήθιστο σκεύασμα: η καθηγήτρια αποδίδει την ακατάβλητη πνευματική ευρωστία της στο ότι λαμβάνει τακτικά δόσεις του Παράγοντα Αύξησης Νευρώνων (NGF) – ανακάλυψη που την έκανε διάσημη.

Το 1986 κέρδισε το βραβείο Νομπέλ Ιατρικής, από κοινού με έναν Αμερικανό, για την έρευνά της σχετικά με τον NGF: τις πρωτεΐνες και τα αμινοξέα τα οποία επιτρέπουν στα κύτταρα του νευρικού συστήματος να αναπτύσσονται και να αναλαμβάνουν συγκεκριμένη δράση. Παρά την ηλικία της η κυρία Λέβι-Μονταλτσίνι, νευρολόγος και αναπτυξιακή βιολόγος, συνεχίζει να εργάζεται καθημερινά στο Ευρωπαϊκό Ερευνητικό Κέντρο του Εγκεφάλου, το οποίο έχει ιδρύσει η ίδια στη Ρώμη.

Κατά τη διάρκεια πλήθους εορτασμών αυτή την εβδομάδα η υπέργηρη κυρία ισχυρίστηκε ότι ο εγκέφαλός της είναι σήμερα πιο ακμαίος απ’ ό,τι ήταν πριν από πολλές δεκαετίες. «Η πνευματική μου ικανότητα είναι μεγαλύτερη απ’ ό,τι όταν ήμουν 20 ετών επειδή έχει εμπλουτιστεί από πλήθος εμπειριών» είπε.

Σύμφωνα με τον Πέτρο Καλισάνο, παλαιό συνεργάτη της καθηγήτριας, ο NGF ενδέχεται να έχει διαδραματίσει άμεσο ρόλο στην εκπληκτική της ζωτικότητα. «Παίρνει κάθε ημέρα NGF με τη μορφή κολλυρίου. Δεν μπορώ να είμαι σίγουρος όμως αν αυτό είναι το μυστικό της. Στην αρχή φαινόταν ότι η δράση του μορίου περιοριζόταν στο περιφερειακό νευρικό σύστημα, αλλά έπειτα ανακαλύφθηκε ότι έχει σημαντική δράση και στον εγκέφαλο. Αντίθετα με ό,τι πιστευόταν, ο εγκέφαλος δεν έχει άκαμπτη δομή, αλλά βρίσκεται σε συνεχή κινητικότητα, και ο NGF βοηθάει τους νευρώνες, καθυστερώντας σημαντικά τον εκφυλισμό τους» δήλωσε.

Εκτός από τον NGF, ίσως εκείνο που τη βοηθάει να κρατιέται στη ζωή είναι η εκπληκτική της μαχητικότητα. Γεννημένη στο Τουρίνο το 1909 από οικογένεια εύπορων και καλλιεργημένων εβραίων, η κυρία Λέβι-Μονταλτσίνι αψήφησε τις εντολές του πατέρα της και σπούδασε Ιατρική.

Οταν αργότερα η εβραϊκή καταγωγή της στάθηκε εμπόδιο να συνεχίσει τις μεταπτυχιακές σπουδές της στη φασιστική Ιταλία και στο κατειλημμένο από τους ναζιστές Βέλγιο, δεν δίστασε να στήσει εργαστήριο στο υπνοδωμάτιό της. Ανακηρύχθηκε ισόβια γερουσιαστής στην Ιταλία το 2001, ενώ από το 2005 ως το 2007 υποστήριξε ενεργά την κυβέρνηση του Ρομάνο Πρόντι. Σε όλη τη ζωή της υποστήριξε με σθένος τις αριστερές ιδέες της. «Να μη φοβάστε τις δύσκολες στιγμές. Από αυτές έρχεται ό,τι καλύτερο μας συμβαίνει» συνηθίζει να λέει.