Για το χρόνο των εκλογών:{{{ moto }}}
19 Φεβρουαρίου προσδιορίστηκε με μια υπόθεση εργασίας: ότι οι διαπραγματεύσεις για τη δανειακή σύμβαση και την εφαρμογή του PSI θα είχαν ξεκινήσει από την 1η Νοεμβρίου. Εμείς δεν κάνουμε καθυστέρηση. Καθυστέρηση γίνεται στην Ευρώπη και εκ των πραγμάτων από το χρόνο σχηματισμού της κυβέρνησης, διότι ξέρετε ότι χάσαμε αρκετές μέρες τότε. Επομένως, ενώ οι αρχικοί υπολογισμοί έλεγαν ότι η διαδικασία μπορεί να ολοκληρωθεί μέχρι 19 Φεβρουαρίου, μπορεί να πάει ως τις 19 Μαρτίου ή ως τα τέλη Μαρτίου. Δεν προέχει το 19 Φεβρουαρίου ή Μαρτίου. Προέχει αν αγαπάμε αυτή τη χώρα και θέλουμε να ολοκληρωθεί η διαδικασία διασφάλισής της ή αν μας ενδιαφέρει για έναν ή ενάμιση μήνα να τα κάνουμε στάχτη και μπούρμπερη και να πάμε σε εκλογές, επειδή κάποιος έγραψε το 19 Φεβρουαρίου κάποια στιγμή σε ένα χαρτί.
Για τις εσωτερικές διεργασίες στο ΠΑΣΟΚ:
Το ΠΑΣΟΚ δεν πάει καλά. Το ΠΑΣΟΚ έχει πρόβλημα – εννοώ με την κοινωνία. Πρέπει να αρχίσει ο διάλογος στο εσωτερικό του αμέσως μετά τις γιορτές – λέω για παράδειγμα ένα χρόνο που μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι.
Το πρώτο είναι να συζητήσουμε τον απολογισμό μας. Ποια είναι σωστά και ποια λάθη μας. Να τα συζητήσουμε όλα. Δεν έχω κανένα πρόβλημα (σ.σ.: σε ερώτηση «ακόμη και το αν πρέπει να κάνει κυβερνητικό εταίρο το ΠΑΣΟΚ την ακροδεξιά»). Τι λάθη κάναμε και τι ρόλο έπαιξε καθένας. Σ’ αυτό έχω απαντήσει: ότι είναι μια κυβέρνηση πολέμου και η κίνηση του σχηματισμού κυβέρνησης με όσους προθυμοποιήθηκαν ήταν εκ των πραγμάτων επιβεβλημένη, αλλά δεν έχω σ’ αυτό καμία αντίρρηση. Να γίνει διάλογος και απολογισμός εφ’ όλης της ύλης. Εκεί μπαίνει και το θέμα των προσώπων. Αυτό είναι το ένα. Το δεύτερο είναι το θέμα της πολιτικής μας. Είναι σαφές ότι χρειάζονται νέες πολιτικές στην ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή, στην Ευρώπη, στο πολιτικό σύστημα, στο κοινωνικό κράτος. Και τρίτον είναι η μετεξέλιξη του ΠΑΣΟΚ. Είμαστε παντελώς απομονωμένοι και δεν μιλάμε σε κανέναν. Τι θα γίνει με το δημοκρατικό κέντρο, με την ευρωπαϊκή Αριστερά και με τα κοινωνικά κινήματα;
Αυτά τα τρία είναι τα θέματα: απολογισμός και πρόσωπα, νέες πολιτικές, ιδεολογική μετεξέλιξη του ΠΑΣΟΚ και επαναπροσδιορισμός του στον ευρύτερο χώρο που εκπροσωπεί η Κεντροαριστερά. Αυτά απασχολούν τον κόσμο.
Για το αν πρέπει να συζητηθεί και θέμα ηγεσίας:
Όταν είπα πρόσωπα, αυτό εννοώ. Το είπα ήδη. Σας κάλυψα. Αυτό εννοούμε όταν λέμε πρόσωπα. Εκ βιός άρχεσθαι.
Για τις δηλώσεις που έκανε κατά στελεχών του ΠΑΣΟΚ:
Δεν θέλω να ρίχνω λάδι στη φωτιά. Το είπα και μένω εκεί. Από εκεί και πέρα, καθένας θα πάρει μέρος στο διάλογο που είπα πριν και ορθώς θα συμμετάσχουν όλοι. Ο διάλογος αυτός πρέπει να γίνει με συγκεκριμένες προτάσεις. Αν τώρα επιχειρούμε να έχουμε κενά μνήμης, εμένα δεν με καλύπτει.{{{ audio1 }}}
Για το αν πρέπει να υπάρξει αυτοκριτική από στελέχη του ΠΑΣΟΚ:
Ναι. Αλλά αυτό δεν με καλύπτει. Διότι όταν δείξουμε τέτοια εικόνα προς τα έξω, είμαστε που είμαστε προβληματικοί, θα μας απαξιώσει τελείως στα μάτια του κόσμου και θα καγχάζει εις βάρος μας. Πρέπει να γίνει διάλογος. Άμεσα, μέσα στις επόμενες μέρες να ξεκινήσει και αυτό δεν θα θίξει τη χώρα, αλλά θα τη βοηθήσει. Λένε «εμείς θα κουβεντιάζουμε τώρα για τα δικά μας;». Μα, αν δεν κουβεντιάσουμε τα δικά μας σε συνάρτηση με την πορεία της χώρας; Είμαστε ένα μεγάλο κόμμα, δεν μπορούμε να είμαστε απαξιωμένοι να καταγράφουμε αυτά που καταγράφουμε στις δημοσκοπήσεις και να μην είμαστε ικανοποιημένοι. Μπορούμε να τα αλλάξουμε όλα αυτά, αρκεί να αποφασίσουμε να είμαστε πολύ τολμηροί, όλοι, και με τον εαυτό μας. Δεν σημαίνει ότι επειδή καταγράψαμε μια πορεία, αυτή η πορεία θα συνεχιστεί και από ηγετική θέση.
Χρειάζεται και αυτοκριτική. Διότι είναι εύκολο να λες «να φύγει ο Παπανδρέου». Εσύ που το λες αυτό, όμως, και το συζητά η κοινωνία, τι θέση είχες σε όλα αυτά και τι ρόλο έπαιξες; Γιατί όλα αυτά έχουν σημασία. Διότι μιλάς πια για ηγετική ομάδα και η συζήτηση επεκτείνεται.
Για το χρόνο κατά τον οποίο πρέπει να ξεκινήσουν οι διεργασίες στο ΠΑΣΟΚ:
Αμέσως μετά τις γιορτές. Εννοείται πως πρέπει να ολοκληρωθεί προ των εκλογών. Και στις εκλογές πρέπει να πάμε με όσο το δυνατόν καινούργια εικόνα.
Για το αν πρέπει να γίνει εκλογή νέας ηγεσίας από τη βάση:
Δεν το συζητώ! Οι θεσμοί δεν είναι a la carte. Δυο φορές πήγαμε με το καταστατικό μας και ψηφίσαμε στη βάση. Είναι ρίσκο (μια ανοιχτή διαδικασία). Αλλά ξέρετε τι απαντώ σ’ αυτούς που μου το λένε – και ομολογώ ότι είναι αρκετοί; Ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει να αναβαπτιστεί και να προταθεί στις εκλογές με νέες αξιώσεις και είναι απαραίτητη γι’ αυτό η διαδικασία αυτή, η διαδικασία της αλλαγής του. Εάν δεν αλλάξουμε, θα βουλιάξουμε. Και αυτό ισχύει για μας τώρα. Χρειάζεται ανασύνταξη σε όλους τους τομείς. Δεν πάμε έτσι. Αυτό πρέπει να το καταλάβουμε νηφάλια και συγκροτημένα και χωρίς προσωπικές επιθέσεις – είμαι κάθετα αντίθετος στις προσωπικές επιθέσεις και την απαξίωση των πάντων και σ’ αυτό θα αντιδρώ και θα είμαι με τις φτωχές μου δυνάμεις υπέρ του προγραμματικού διαλόγου, με την έννοια ότι μπορεί να θίξει και πρόσωπα, αλλά θα προχωρήσει στις αναγκαίες αλλαγές προκειμένου ο χώρος αυτός να πάει μπροστά.
