Ενας πελάτης μεγάλης πολυεθνικής εταιρείας τηλεφωνεί στη γραμμή τεχνικής υποστήριξης επειδή το smartphone του έχει κάποια βλάβη. Συνομιλεί στη γλώσσα του με υπάλληλο ο οποίος όχι μόνο δεν εργάζεται στην εταιρεία που κατασκεύασε τη συσκευή αλλά επιπλέον βρίσκεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά.

Η ύπαρξη των call center που παρέχουν υπηρεσίες δυτικού τύπου με μισθούς Ινδίας για λογαριασμό τρίτων εταιρειών έχουν γίνει γνωστές στη χώρα μας από τον κινηματογράφο, ειδικότερα μάλιστα από την ταινία «Slumdog Millionaire», όπου ο πρωταγωνιστής εργάζεται ακριβώς σε ένα τέτοιο κέντρο.

Αυτό που δεν είναι τόσο γνωστό είναι ότι εδώ και λίγα χρόνια τέτοια call center λειτουργούν και επί ελληνικού εδάφους. Ετσι ο Γερμανός που θέλει να ρωτήσει κάτι για το iPhone του ή ο αφρικανός μετανάστης που ζει στη Γαλλία και θέλει να μάθει πληροφορίες για το πώς θα στείλει χρήματα στην πατρίδα του διεκπεραιώνουν τη δουλειά τους μέσω… Αθήνας.

«Σε αυτή τη δουλειά, και ημέρα αργίας να είναι στην Ελλάδα, δεν έχουμε λιγότερη κίνηση. Μάλλον το αντίθετο. Εμείς συγκεκριμένα λειτουργούμε με ημερολόγιο Γαλλίας και εκεί τα Φώτα, για παράδειγμα, δεν είναι αργία» λέει υπάλληλος που απασχολείται στο γαλλόφωνο τμήμα της εξυπηρέτησης πελατών για λογαριασμό της Western Union που βρίσκεται στην Καλλιθέα.

Εδώ καταλήγουν εκατοντάδες καθημερινά τηλεφωνήματα από Γαλλία, Βέλγιο και άλλες γαλλόφωνες χώρες από ανθρώπους, κυρίως οικονομικούς μετανάστες από την Αφρική, που θέλουν να πάρουν πληροφορίες για το πώς θα στείλουν χρήματα στην πατρίδα τους.

Τα απρόοπτα δεν λείπουν. «Το νούμερο πρέπει να μοιάζει με εκείνο κάποιας εταιρείας κινητής τηλεφωνίας στην Αφρική, πολλές φορές θα πάρει κάποιος για να παραπονεθεί για κάποιο πρόβλημα με το κινητό του. Αλλες φορές, μπορεί η συνεννόηση να είναι δύσκολη γιατί ο άνθρωπος που απευθύνεται σε μας δεν μιλάει καλά γαλλικά».

Απρόβλεπτες αντιδράσεις

Όσοι δουλεύουν στα ξενόγλωσσα τμήματα που σύμφωνα με το site της εταιρείας – η οποία αποτελεί κομμάτι πολυεθνικού ομίλου – λειτουργούν για πάνω από 25 γλώσσες σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή, έχουν εκπαιδευτεί προκειμένου να μπορούν να εξυπηρετούν με βάση το σενάριο που τους δίδεται.

«Παλαιότερα υπήρχε εντολή από την εταιρεία να μην αποκαλύπτουμε πού βρισκόμαστε» λέει ο «Αχμέντ» ο οποίος επί σειρά ετών εργάστηκε στο τουρκόφωνο τμήμα που εξυπηρετούσε τηλεφωνήματα από την Τουρκία για λογαριασμό της Symantec.

«Με τον καιρό έγινε σαφές ότι κάτι τέτοιο δεν ήταν δυνατό» συμπληρώνει περιγράφοντας μάλιστα και μια φορά που ο τούρκος συνομιλητής του αντέδρασε για… εθνικούς λόγους στην ιδέα ότι ο άνθρωπος στην άλλη γραμμή βρισκόταν στην Ελλάδα: «Από όλες τις χώρες του κόσμου, στην Ελλάδα βρήκαν να το πάνε;».

Κάποιες φορές τα παράπονα όσων τηλεφωνούν μπορεί να σχετίζονται και με το επίπεδο γλωσσομάθειας εκείνου που τους εξυπηρετεί. «Οπως συμβαίνει σε κάθε δουλειά, είτε συνεργάζεσαι με ομοεθνείς είτε με αλλοδαπούς, υπάρχουν πελάτες που γκρινιάζουν», λέει ο «Ορέστης» ο οποίος εργάζεται σε γαλλόφωνο τμήμα. «Στο τμήμα μου μεταξύ άλλων εθνικοτήτων δουλεύουν και γηγενείς Γάλλοι. Η μοναδική φορά που υπήρξε παράπονο τέτοιου είδους ήταν για μια… Γαλλίδα, βέρα Παριζιάνα μάλιστα».
Σε γενικές γραμμές οι εργαζόμενοι στα ξενόγλωσσα τμήματα θεωρούνται μάλλον από τους τυχερούς εργαζόμενους στον δύσκολο και κακοπληρωμένο τομέα των call center. «Επειδή έχει προηγηθεί κάποια εκπαίδευση και επειδή οι ξένες γλώσσες σε πολύ καλό επίπεδο είναι συχνά ένα δυσεύρετο προσόν οι θέσεις εργασίας είναι κατά κάποιον τρόπο πιο ασφαλείς σε σχέση με άλλους τομείς όπως είναι οι πωλήσεις πιστωτικών καρτών ή οι απλές πληροφορίες τηλεφωνικού καταλόγου» τονίζει άνθρωπος που εργάζεται στο γερμανόφωνο τμήμα εξυπηρέτησης πελατών της συγκεκριμένης εταιρείας.

Είναι μια μεταβατική δουλειά;

Το «πιο ασφαλείς», βέβαια, δεν σημαίνει συνήθως συμβάσεις αορίστου χρόνου αλλά ολιγόμηνες, πολλές φορές ακόμη και μηνιαίες, που ανανεώνονται αν η εταιρεία μείνει ικανοποιημένη από τον υπάλληλο και οι ανάγκες εξακολουθούν να υφίστανται.

«Προσωπικά δεν με ενοχλεί» λέει υπάλληλος που εργάζεται στο γαλλόφωνο τμήμα εξυπηρέτησης της Apple. «Θα με ενοχλούσε αν ήταν μια δουλειά που θα ήθελα να κάνω για μια ζωή». Δηλώνει ευχαριστημένος, τόσο από το είδος της εργασίας του όσο και από τις απολαβές του.«Ο μισθός είναι καλός, υπάρχει επίδομα πτυχίου, ξένης γλώσσας, μπόνους, εμένα οι μηνιαίες απολαβές μου ξεκινάνε από 1000 ευρώ».

Αλλωστε, όπως έχει πει και ο διευθύνων σύμβουλος της συγκεκριμένης εταιρείας σε εταιρική έκδοση, «το να γίνει κανείς call center agent ίσως να μην αποτελεί την προοπτική καριέρας που κάποιοι ονειρεύονται. Το ξέρουμε και το σεβόμαστε αυτό. Γι’ αυτό και καταλαβαίνουμε ότι είναι μια μεταβατική δουλειά για τους περισσότερους».
«Το ζήτημα είναι ότι εδώ και δυόμισι περίπου χρόνια εξαιτίας και της αυξημένης ανεργίας, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι με τυπικά προσόντα που αναζητούν εργασία σε αυτό τον τομέα» λέει ο κ. Αλέξανδρος Περράκης, πρόεδρος του Συνδικάτο Εργατοϋπαλλήλων Τηλεπικοινωνιών και Πληροφορικής ( ΣΕΤΗΠ) που συμμετέχει στο ΠΑΜΕ.

«Η χώρα μας προσφέρεται για τέτοιου είδους υπηρεσίες, καθώς υπάρχουν άνθρωποι με προσόντα όπως ξένες γλώσσες, που μπορούν να προσφέρουν ποιοτική φθηνή εργασία, σε κάθε περίπτωση φθηνότερη συγκρινόμενη με χώρες της δυτικής Ευρώπης. Αυτό που χαρακτηρίζει τις συγκεκριμένες εταιρίες είναι οι ελαστικές σχέσεις εργασίας. Οι διμηνιαίες, ακόμα και μηνιαίες συμβάσεις και η εκ περιτροπής εργασίας είναι καθεστώς, ο συνδικαλισμός όχι μόνο δεν ενθαρρύνεται αλλά πολλές φορές διώκεται. Οσο η ανεργία αυξάνεται φοβάμαι πως τα πράγματα για τους εργαζομένους θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο».

Ο «Δημήτρης» είναι ένας από αυτούς τους εργαζόμενους με προσόντα που εργάστηκαν σε καθεστώς μηνιαίων συμβάσεων. «Εργάστηκα στο γαλλόφωνο τμήμα που εξυπηρετούσε πελάτες των i-tunes. Μετά από οκτώ μήνες σταμάτησα να δουλεύω εκεί, γιατί όπως έλεγαν οι πελάτες δεν έμεναν ευχαριστημένοι από την εξυπηρέτηση. Ο βασικός στόχος έλεγε πως πρέπει να απαντάς σε τουλάχιστον 53 mail ημερησίως. Όταν δεν υπήρχε κίνηση ο υπεύθυνος έδιωχνε μερικούς από εμάς πριν τη λήξη της βάρδιας» λέει στο «Βήμα».

«Πάντως έχω κάνει αίτηση επαναπρόσληψης στη συγκεκριμένη εταιρεία. Είναι μια δουλειά που ό,τι και να γίνει θα πληρωθείς τα χρήματα σου στην ώρα σου, κάτι που πλέον δεν είναι και τόσο συνηθισμένο».