ΦΡΑΓΜΟΥΣ στην έκδοση οικοδομικών αδειών από τις πολεοδομικές υπηρεσίες για την κατασκευή μεγάλων πολυώροφων και μη κτιρίων (γυάλινων πύργων, κτιρίων με εξωτερικές εμφανίσεις από γρανίτη κτλ.) προς χρήση γραφείων, καταστημάτων και άλλων επαγγελματικών χώρων σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί αμιγούς ή γενικής κατοικίας, βάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας σε πρώτο δικαστικό στάδιο.
Παράλληλα το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο σταματάει τουλάχιστον προσωρινά το τέχνασμα της αναθεώρησης των αρχικών οικοδομικών αδειών, προκειμένου να κατασκευαστούν στη συνέχεια γραφεία, καταστήματα και άλλοι επαγγελματικοί χώροι σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί γενικής κατοικίας.
Συχνά παρουσιάζονται περιπτώσεις κατά τις οποίες τα τοπικά πολεοδομικά γραφεία εκδίδουν οικοδομικές άδειες ανέγερσης μεγάλων κτιρίων τα οποία θα χρησιμοποιηθούν ως γραφεία, καταστήματα κ.ά. σε περιοχές που είναι χαρακτηρισμένες αμιγούς ή γενικής κατοικίας.
Σε άλλες περιπτώσεις μεγάλοι συνήθως κατασκευαστές υποβάλλουν αιτήσεις έκδοσης οικοδομικών αδειών στα πολεοδομικά γραφεία για την ανέγερση κτιρίων προς χρήση κατοικίας. Οι κατασκευαστές όμως ή δεν ολοκληρώνουν τις διαδικασίες με αποτέλεσμα να μην εκδίδεται η άδεια ή λαμβάνουν την οικοδομική άδεια αλλά δεν αρχίζουν τις οικοδομικές εργασίες.
Μετά την παρέλευση μερικών ετών, συνήθως τεσσάρων για τις περιπτώσεις ειδικά όπου έχουν εκδοθεί οι άδειες, (σ.σ.: οι οικοδομικές άδειες είναι ισχύος τεσσάρων ετών και στη συνέχεια ανανεώνονται), οι κατασκευαστές καταθέτουν αίτηση αναθεώρησης της άδειας και υποβάλλουν νέες μελέτες με αλλαγή χρήσης των κτιρίων. Δηλαδή από κατοικίες σε γραφεία, κτλ. Στις περιπτώσεις όπου οι διατυπώσεις για την έκδοση των αδειών δεν έχουν ολοκληρωθεί, οι κατασκευαστές επανέρχονται για συμπλήρωση του φακέλου αλλά με νέες μελέτες που στην ουσία μετατρέπουν τη χρήση των κτιρίων από κατοικίες σε γραφεία και καταστήματα.
* Χαρακτηριστικές περιπτώσεις
Ετσι, κάτοικοι διαφόρων περιοχών στις οποίες αρχίζουν να κατασκευάζονται παρόμοια κτίρια, προσφεύγουν στο ΣτΕ και ζητούν αναστολή και ακύρωση των σχετικών οικοδομικών αδειών. Ως τώρα το ΣτΕ έχει δεχθεί τις αιτήσεις των κατοίκων και αναστέλλει τις οικοδομικές άδειες, ως την έκδοση οριστικής απόφασης επί των κύριων προσφυγών των κατοίκων.
Χαρακτηριστική είναι περίπτωση στον Δήμο Χαλανδρίου και συγκεκριμένα στο υπό ανέγερση κτίριο επί της οδού Ζαν Μωρεάς. Ειδικότερα από τη Νομαρχία Ανατολικής Αττικής τον Νοέμβριο του 1990 εκδόθηκε άδεια σε γνωστούς κατασκευαστές για την ανέγερση τριώροφης οικοδομής γραφείων και καταστημάτων με υπόγειο. Το οικοδομικό τετράγωνο όπου θα ανεγερθεί η οικοδομή προορίζεται για χρήσεις γενικής κατοικίας. Οκτώ χρόνια μετά, δηλαδή στις 20.2.1998 αναθεωρήθηκε η άδεια, λόγω υποβολής νέων μελετών και επιτράπηκε η προσθήκη μηχανολογικού ορόφου.
Κάτοικοι της περιοχής προσέφυγαν στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο και ζητούν την αναστολή και ακύρωση της επίμαχης οικοδομικής άδειας. Υποστηρίζουν ότι από την κατασκευή της οικοδομής θα επέλθει αλλοίωση του πολεοδομικού προορισμού της περιοχής για κατοικίες και θα δημιουργηθεί κυκλοφοριακό πρόβλημα, ενώ θα διαταραχθεί η ησυχία τους. Επίσης υποστηρίζουν ότι η βλάβη που θα υποστούν δύσκολα επανορθώνεται αν ολοκληρωθούν οι οικοδομικές εργασίες.
Το ΣτΕ με την υπ’ αριθμό 45/1999 απόφασή του ανέστειλε προσωρινά την οικοδομική άδεια ως την έκδοση οριστικής απόφασης επί της κύριας προσφυγής. Το δικαστήριο έκρινε ότι σε περίπτωση που η κύρια προσφυγή των κατοίκων γίνει δεκτή και ακυρωθεί οριστικά η οικοδομική άδεια, δεν είναι δυνατόν να μεταβληθεί ευχερώς η μορφολογία του κτιρίου, λόγω των ειδικών χρήσεών του. Με άλλα λόγια το ΣτΕ έκρινε ότι αν αναγερθεί το κτίριο για τη συγκεκριμένη χρήση που προβλέπει η άδεια, οι εξωτερικοί και εσωτερικοί χώροι του (π.χ. δεν υπάρχουν μπαλκόνια, η εξωτερική εμφάνισή του είναι συμπαγής κτλ.) δεν θα μπορούν να μεταβληθούν μετά σε χώρους κατοικίας, στην περίπτωση κατά την οποία οι προσφεύγοντες δικαιωθούν.
Παρόμοια περίπτωση επαναλαμβάνεται στον Παράδεισο Αμαρουσίου (λεωφόρος Παραδείσου) όπου η ανέγερση κτιρίου γραφείων πέντε ορόφων, με πυλωτή, υπόγειο και δώμα, έχει ανασταλεί από το ΣτΕ και αναμένεται η εκδίκαση της υπόθεσης την 1η Ιουνίου 1999.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση η αρχική αίτηση υποβλήθηκε στην Πολεοδομία Αμαρουσίου τον Φεβρουάριο του 1991 και ο φάκελος παρέμεινε σε εκκρεμότητα, γιατί ο ενδιαφερόμενος κατασκευαστής δεν εκπλήρωσε τις οικονομικές και φορολογικές υποχρεώσεις του, με αποτέλεσμα να μην εκδοθεί η ζητηθείσα οικοδομική άδεια. Στη συνέχεια επανήλθε με νεότερη αίτησή του τον Μάρτιο του 1994 και ζητούσε να του χορηγηθεί η οικοδομική άδεια, επικαλούμενος την αρχική αίτηση του έτους 1991. Τρεις μήνες μετά (Ιούνιος 1994) η άδεια χορηγήθηκε, σύμφωνα με τους όρους δόμησης που ίσχυαν κατά τον χρόνο υποβολής της αρχικής αίτησης του 1991, παρά το γεγονός ότι το εγκεκριμένο σχέδιο του Δήμου Αμαρουσίου είχε αναθεωρηθεί στο μεσοδιάστημα.
* Τι λένε οι καταγγελίες
Οι κάτοικοι της περιοχής και οι ιδιοκτήτες ακινήτων που προσέφυγαν στο ΣτΕ υποστηρίζουν ότι πρόκειται για περιοχή αμιγούς κατοικίας και ότι η κατασκευή κτιρίου με γυάλινες εξωτερικές επιφάνειες για χρήση γραφείων θα επιφέρει σοβαρή επιδείνωση, υποβάθμιση και αλλοίωση του περιβάλλοντος. Επίσης οι προσφεύγοντες επισημαίνουν ότι θα προκληθεί μη αναστρέψιμη βλάβη, λόγω της αύξησης της κίνησης των οχημάτων, του κινδύνου ατυχημάτων, του θορύβου που θα δημιουργηθεί και του αντικατοπτρισμού που θα προκληθεί από τις γυάλινες εξωτερικές επιφάνειες του κτιρίου.
Και στην περίπτωση του Αμαρουσίου, το ΣτΕ ανέστειλε την οικοδομική άδεια, με το σκεπτικό ότι αν η κύρια αίτηση των κατοίκων που προσέφυγαν στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο ευδοκιμήσει, δεν θα μπορεί ευχερώς να μεταβληθεί η χρήση του κτιρίου λόγω της «μορφολογίας» του.
