Αλέξης Τσίπρας: Εξω Ευρωπαίος, μέσα διχαστικός

Οι εικόνες από τη συνάντηση των σοσιαλιστών ηγετών στο Παρίσι και αυτές που θα ακολουθήσουν με τους ηγέτες κρατών της Μεσογείου στις 9 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα ίσως αξίζουν μεγαλύτερη προσοχή. Ο Αλέξης Τσίπρας δεν είναι ο απόβλητος του ευρωπαϊκού Νότου αλλά παρουσιάζεται ως ο ηγέτης από τον χώρο της Αριστεράς με τον οποίο μπορεί να συνεννοηθεί καλύτερα η Σοσιαλδημοκρατία, έστω και αν στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους οι Σοσιαλιστές συνομιλητές του αναγνωρίζουν μειονεκτήματα και ελλείμματα στον έλληνα πρωθυπουργό.

Ευκαιρίες και επιλογές

Στο γεύμα που παρέθεσε την Πέμπτη ο Φρανσουά Ολάντ στον ειδυλλιακό πύργο La Celle Saint-Cloud ο κ. Τσίπρας τοποθετήθηκε σε προνομιακή θέση απέναντι από τον γάλλο πρόεδρο και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, δίπλα στον αντικαγκελάριο της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. Το Προσφυγικό και το Brexit αλλάζουν την Ευρώπη. Το ζήτημα πλέον δεν είναι αν θα προσχωρήσει ο κ. Τσίπρας στους Σοσιαλδημοκράτες αλλά αν θα επιτευχθεί η σύμπλευση της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας με την ευρωπαϊκή Αριστερά ώστε να στηρίξουν κοινό υποψήφιο για την προεδρία της Κομισιόν το 2019. Αντίστοιχες ζυμώσεις γίνονται μεταξύ του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και της Συμμαχίας των Φιλελευθέρων και Δημοκρατών.

Το 2014 ο κ. Τσίπρας ήταν ο υποψήφιος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς αλλά εξελέγη ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, αφού τα «στρατόπεδα» ήταν παραδοσιακά οριοθετημένα. Δύο χρόνια μετά οι δύο μεγάλες ευρωπαϊκές οικογένειες –ιδίως η Σοσιαλδημοκρατία που βλέπει την ισχύ της να υποχωρεί σημαντικά –αναζητούν συμμάχους για να αντιμετωπίσουν τις πιέσεις που δέχονται από ακροδεξιές και λαϊκιστικές δυνάμεις αλλά και τις φυγόκεντρες τάσεις που δυναμώνουν σε ορισμένες χώρες της ΕΕ. Επιπλέον, η Ελλάδα, παρά τα προβλήματά της, ήταν και παραμένει μια νησίδα ειρήνης και ασφάλειας σε μια πολύ ταραγμένη γειτονιά. Η συγκυρία γεμίζει με άσους το μανίκι του Πρωθυπουργού, ελλείψει και μιας δυναμικής αντιπολίτευσης. Τα καλά χαρτιά όμως δεν αρκεί να τα έχεις, χρειάζεται και να ξέρεις να τα παίζεις. Και ο κ. Τσίπρας μοιάζει δέσμιος της αριστερίστικης νοοτροπίας στην οποία γαλουχήθηκε και της τακτικής τού «βλέποντας και κάνοντας», η οποία στερεί στην κυβέρνησή του το βάθος των στρατηγικών επιλογών αλλά διατηρεί ζεστά τα εκλογικά σενάρια.

Ο «Ευρωπαίος Τσίπρας» εξακολουθεί να είναι αντιφατικός ηγέτης: συμμετέχει ως προνομιακός συνομιλητής σε κρίσιμες διεργασίες που θα καθορίσουν το μέλλον της Ευρώπης. Και ποιο είναι το όραμά του; Ενα φόρουμ διαλόγου της Ευρωπαϊκής Αριστεράς με τη Σοσιαλδημοκρατία «με στόχο να διατυπώσουμε εναλλακτικές απαντήσεις στα κρίσιμα ζητήματα για την πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και την έξοδο από την κρίση με κοινωνική δικαιοσύνη», περισσότερα λεφτά μέσω του διπλασιασμού του πακέτου Γιούνκερ και χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας. Δηλαδή, μια μίζερη, «λογιστική» προσέγγιση μικροκονδυλίων που ελάχιστα θα προσφέρει στην ανάπτυξη και στη μείωση του ελλείμματος, την ώρα που ο κ. Ολάντ έθετε ζητήματα Προσφυγικού, ασφάλειας και τρομοκρατίας, ενώ στην ευρωζώνη συζητούν για τον ρόλο της ΕΚΤ και αν θα της επιτραπεί να χρηματοδοτεί και επιχειρήσεις, για μια συμφωνία με τη Βρετανία, η οποία δεν θα είναι ελκυστική για όσες χώρες σκέπτονται να ακολουθήσουν το παράδειγμά της προκαλώντας έκρηξη ευρωσκεπτικισμού.

Ο κ. Τσίπρας διεκδικεί ταυτόχρονα το ευρωπαϊκό leadership και τον πρωτόγονο αριστερισμό όντας πρωθυπουργός μιας χώρας σε κατάρρευση και περιμένοντας την ανάπτυξη από τις επενδύσεις που σαμποτάρουν οι υπουργοί του. Οι συνεργάτες του μεταδίδουν ότι στη ΔΕΘ θα ξεδιπλώσει ένα κοινωνικό πακέτο για τους αδύναμους, αλλά ο κορμός των θέσεών του θα αφορά την ανάπτυξη και γι’ αυτό θα έχει συνεχείς επαφές με φορείς στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη.

«Χειμώνας» στην οικονομία

Ο ανασχηματισμός δεν έχει φύγει από το τραπέζι, αλλά το εκλογικό σενάριο διαψεύδεται επίμονα από την κυβέρνηση, αν και πολλά στελέχη από τον χώρο της αντιπολίτευσης εκτιμούν ότι στο εξής το πρωθυπουργικό επιτελείο θα καθορίζει την πορεία του μέρα με τη μέρα με βάση τις δημοσκοπήσεις. Αυτό πιστεύουν ότι εξυπηρετεί η συντήρηση μιας προεκλογικής ατζέντας η οποία απευθύνεται κυρίως στο παραδοσιακό ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ, το μόνο που φάνηκε να εκτιμά τη μικρόψυχη επίθεση της «Αυγής» κατά των ολυμπιονικών. Ο ΕΝΦΙΑ, το άνοιγμα των σχολείων και τα στοιχεία της οικονομίας θα επηρεάσουν την πολιτική ατζέντα, ενώ ο εσωτερικός δανεισμός μέσω repos αυξήθηκε κατά 1 δισ. ευρώ φθάνοντας στο τέλος Ιουνίου τα 12,1 δισ. ευρώ στερώντας ρευστότητα από το τραπεζικό σύστημα.