Οι σχέσεις της Δύσης με τη Ρωσία δεν μπορούν να είναι όπως παλιά, διαπιστώνει στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα» εν όψει της αυριανής επίσκεψής του στην Αθήνα ο υπουργός Αμυνας της Πολωνίας Αντονι Ματσιερέβιτς. Ο πολωνός υπουργός, η χώρα του οποίου φιλοξενεί τον Ιούλιο τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, αναγνωρίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Συμμαχία τόσο εξ Ανατολών όσο και στον Νότο. Ζητεί μόνιμη παρουσία μάχιμων νατοϊκών στρατευμάτων στα ανατολικά κράτη-μέλη, ενώ υπόσχεται την αποστολή μιας πολωνικής φρεγάτας στην επιχείρηση στο Αιγαίο. Οσο για την κριτική που ασκείται στη δεξιά κυβέρνηση της Πολωνίας για τις επιλογές της στη Δικαιοσύνη και στον Τύπο, ο κ. Ματσιερέβιτς υπεραμύνεται αυτών.
Τι σημαίνει για εσάς η διεξαγωγή της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία;
«Είναι η πρώτη που διοργανώνεται σε αυτό το μέρος της Ευρώπης μετά το ξέσπασμα των συρράξεων στην Ουκρανία. Για εμάς στην Πολωνία έχει αναμφισβήτητα συμβολική αξία. Συνιστά εκτίμηση της θέσης της Πολωνίας στο ΝΑΤΟ και κορύφωση της 17ετούς συμμετοχής μας. Θα αποτελέσει επίσης νέο κεφάλαιο της στρατιωτικής παρουσίας του ΝΑΤΟ στην ανατολική πτέρυγα».
Πώς κρίνετε τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την ανάσχεση της ρωσικής πρόκλησης; Και ποια μέτρα πρέπει να αποφασιστούν για τις προκλήσεις στη νότια πτέρυγα της Συμμαχίας;
«Οι αλλαγές στο περιβάλλον ασφαλείας από το 2014, λόγω της επιθετικής ρωσικής πολιτικής έναντι της Ουκρανίας και της Κεντρικής Ευρώπης, προέκυψαν από την ανάγκη αντίδρασης στις ρωσικές προσπάθειες ανατροπής της ειρηνικής τάξης στην Ευρώπη. Στη Σύνοδο της Ουαλίας το ΝΑΤΟ ανέλαβε τις πρώτες ενέργειες, ενώ η θέσπιση μόνιμης παρουσίας νατοϊκών δυνάμεων στην ανατολική πτέρυγα εγγυάται την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Ενδυναμώθηκε η εναέρια αστυνόμευση πάνω στα βαλτικά κράτη. Ξεκίνησε η εκ περιτροπής παρουσία στρατιωτών από τα συμμαχικά κράτη (κυρίως από ΗΠΑ, Καναδά, Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία). Αυξήθηκε ο αριθμός κοινών ασκήσεων και η παρουσία ναυτικών δυνάμεων στη Βαλτική Θάλασσα. Ιδιαίτερης σημασίας για μας είναι η εγκατάσταση στην Πολωνία και σε άλλες χώρες της περιοχής των Συντονιστικών και Διοικητικών Μονάδων Τακτικού Επιπέδου και η ενδυνάμωση της Διοίκησης του Σώματος Βορράς – Ανατολή στο Στετίνο. Παρατηρούμε όμως ότι η ρωσική πολιτική έχει μόνιμο χαρακτήρα. Κάνουμε προσπάθειες να ληφθούν συγκεκριμένες αποφάσεις για τη μόνιμη εγκατάσταση συμμαχικών δυνάμεων στην Πολωνία και στην περιοχή με βαρύτερο εξοπλισμό. Προσδοκούμε οι δυνάμεις αυτές να έχουν πολυεθνικό χαρακτήρα. Θέλουμε το ΝΑΤΟ να δραστηριοποιείται παράλληλα στην ανατολική και στη νότια πτέρυγα. Κατανοούμε τις ανάγκες των συμμάχων, μεταξύ αυτών και της Ελλάδας, που αντιμετωπίζει την προσφυγική κρίση. Αποφασίσαμε λοιπόν να στείλουμε τη φρεγάτα ORP T. Kościuszko στη νατοϊκή αποστολή στο Αιγαίο, θα συμμετέχουμε στον έλεγχο του εναερίου χώρου Βουλγαρίας και Ρουμανίας, θα στηρίξουμε τις συμμαχικές δράσεις εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Ταυτόχρονα βασιζόμαστε στην υποστήριξη των νοτίων συμμάχων στην ενίσχυση της περιοχής μας».
Θεωρείτε ότι η Ρωσία έχει ευθύνη για την αστάθεια τόσο στα ανατολικά όσο και στον Νότο της Συμμαχίας;
«Συμφωνώ ότι πίσω από τους κινδύνους στον Νότο και στην Ανατολή βρίσκεται η Ρωσία, που στοχεύει στη διάσπαση του μετώπου του ΝΑΤΟ. Γι’ αυτό θα υπογραμμίσω την ανάγκη συνεργασίας του ΝΑΤΟ στον Νότο στις συνομιλίες μου στην Αθήνα και αποφάσισα τη συμμετοχή πολωνικών δυνάμεων στις επιχειρήσεις αυτές. Ωστόσο, είναι δύσκολο να συμφωνήσω με την άποψη ότι οι χώρες της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ είναι υπερευαίσθητες στο ζήτημα του «ρωσικού κινδύνου», ενώ ταυτόχρονα αγνοούν τα προβλήματα στον Νότο. Κάποια μέλη του ΝΑΤΟ είχαν την αυταπάτη ότι η Ρωσία μπορεί να γίνει συνεργάτης μας. Αυτές τις αυταπάτες τις πληρώσαμε με την κατοχή της Κριμαίας και της Ανατολικής Ουκρανίας, την απειλή στα βαλτικά κράτη και τη ρωσική επέμβαση στη Συρία. Η Ρωσία δεν θέλει να γίνει ο στρατηγικός μας εταίρος, αλλά πρέπει να μάθει να σέβεται τη βούληση κυρίαρχων και ανεξάρτητων κρατών. Το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ αποτελούν τη μοναδική δύναμη υπεράσπισης της Ευρώπης. Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τις διαφορετικότητες των κινδύνων από την Ανατολή και από τον Νότο. Οι δεύτεροι έχουν ασύμμετρο χαρακτήρα και ο ρόλος του ΝΑΤΟ είναι συμπληρωματικός, όχι κυρίαρχος. Η απειλή από τη Ρωσία είναι μόνιμη και έχει γεωπολιτική φύση. Η Ρωσία στοχεύει στην αλλαγή του χάρτη της Ευρώπης και στη διάσπαση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Αυτή η απειλή είναι θανάσιμη κυρίως για την Πολωνία, τις βαλτικές χώρες, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία».
Ποιο είναι το μέλλον των σχέσεων με τη Ρωσία, δεδομένης και της αβέβαιας έκβασης των Συμφωνιών του Μινσκ στην Ουκρανία;
«Δεν είμαστε υπέρ της ρήξης των σχέσεων με τη Ρωσία. Δεν μπορούν όμως να είναι όπως παλιά. Η στάση της Ρωσίας δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Πρέπει να το καταλάβει. Η επιστροφή της Κριμαίας στην Ουκρανία και η εποικοδομητική στάση στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων στο Μινσκ είναι οι όροι για να σκεφθούμε την επιστροφή στην κανονικότητα. Για την Πολωνία είναι σημαντικό η εφαρμογή της συμφωνίας του Μινσκ να μην έρχεται σε αντίθεση με την υπόσταση της Ουκρανίας και να μην την περιορίζει στην ελεύθερη επιλογή του μέλλοντός της. Δυστυχώς η Ρωσία δεν το κατανοεί και χρησιμοποιεί τους αποσχιστές που η ίδια δημιούργησε ώστε να μπλοκάρει τη βούληση της πλειοψηφίας των Ουκρανών να συμπορευθούν με τη Δύση».

Δικαιώματα και ελευθερίες
«Ελεγχος των μεταναστευτικών ροών»
Η ΕΕ εκφράζει σοβαρές αντιρρήσεις για τη στάση που ακολουθεί η πολωνική κυβέρνηση στο εσωτερικό με αφορμή παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη και στην ελευθερία του λόγου. Παράλληλα, ασκείται κριτική για τη στάση της στο Προσφυγικό. Πώς απαντάτε;
«Επί 50 χρόνια αγωνιζόμασταν εναντίον της κομμουνιστικής κατοχής και του εγκληματικού καθεστώτος που είναι υπεύθυνο όχι μόνο για τις δολοφονίες εκατομμύριων Πολωνών αλλά και για την κατάργηση δημοκρατικών εκλογών, ελευθερίας λόγου, θρησκείας, επιστημονικής και καλλιτεχνικής έκφρασης. Οσοι δραστηριοποιηθήκαμε μέσα από την «Αλληλεγγύη» επαναφέραμε τις ελεύθερες εκλογές, την ελευθερία του Τύπου, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και την ελεύθερη, ιδιωτική οικονομία. Οταν ακούω σήμερα ότι οι πρώην κομμουνιστές αποκαλούν αυταρχικό καθεστώς μια κυβέρνηση εκλεγμένη σε ελεύθερες εκλογές μόνο και μόνο επειδή εφαρμόζει το προεκλογικό της πρόγραμμα, θυμάμαι ότι εκείνοι έχασαν την εξουσία επειδή οδήγησαν ευρύτερες κοινωνικές μάζες στη φτώχεια και τις εξώθησαν στη μετανάστευση. Ανοικοδομούμε επίσης τον πλουραλισμό στα μέσα ενημέρωσης, δίνοντας τη δυνατότητα έκφρασης σε εκείνους που προηγουμένως αναγκάστηκαν να έχουν κλειστά τα στόματά τους, επαναφέροντας το κράτος δικαίου και καταπολεμώντας τη διαφθορά που κατέστρεφε την οικονομία μας. Αυτά μπορεί να μην αρέσουν σε κάποιες μικρές ομάδες ολιγαρχών που στέλνουν λανθασμένα μηνύματα στα διεθνή ΜΜΕ. Οι ενέργειές μας όμως ανταποκρίνονται στη βούληση της πλειοψηφίας, στις αρχές της δημοκρατίας και στα δικαιώματα των πολιτών. Στο Προσφυγικό, είμαστε υπέρ του ελέγχου των μεταναστευτικών ροών και της κυριαρχίας της ζώνης Σένγκεν. Θέλουμε όμως να διατηρήσουμε την ανεξαρτησία στη λήψη αποφάσεων για τον τρόπο συμμετοχής στις υποχρεώσεις της ΕΕ. Είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε την Ελλάδα με την αποστολή πολιτικού και εξειδικευμένου προσωπικού. Αναλαμβάνουμε επίσης την υποχρέωση για την εξασφάλιση διαμονής σχεδόν ενός εκατομμυρίου ουκρανών μεταναστών στη χώρα μας. Είναι λοιπόν σαφές ότι η πολωνική κυβέρνηση είναι αλληλέγγυα».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ