Π ριν από μία εβδομάδα ο νομάρχης Ρεθύμνου κ. Γ.Παπαδάκης και ο βουλευτής του ΠαΣοΚ στον νομό κ. Ηλ. Λαμπίρης επισκέφθηκαν την Αθήνα με σκοπό να ζητήσουν από τον υπουργό Εσωτερικών κ. Πρ. Παυλόπουλο να βρει λύση στο πρόβλημα των οπλοφόρων μαφιόζων του Μυλοποτάμου. « Πλήττεται ανεπανόρθωτα το κύρος του κράτους » δήλωνε τότε ο κ. Παπαδάκης, τον οποίο ο κ. Παυλόπουλος δεν συνάντησε λόγω «αυξημένου φόρτου εργασίας». Τον κ. Παπαδάκη συνάντησε ο γενικός γραμματέας Εσωτερικών του υπουργείου κ. Αθ.Ανδρεουλάκος, διαβεβαιώνοντάς τον ότι το υπουργείο θα παρέμβει.
Ολα αυτά θα έμοιαζαν ίσως χωρίς ιδιαίτερη σημασία εάν προχθές οι σφαίρες των παρανόμων του Μυλοποτάμου δεν έστελναν στην Εντατική έναν ειδικό φρουρό της ΕΛ.ΑΣ. Αμέσως ο κ. Παυλόπουλος, ο οποίος επτά ημέρες νωρίτερα δεν έβρισκε χρόνο να ενημερωθεί για τη μαφία του Ρεθύμνου, διέταξε- κατόπιν εορτήςνα κινητοποιηθούν οι ειδικές δυνάμεις της ΕΛ.ΑΣ. Η φονική ενέδρα στα Ζωνιανά έφερε στην επιφάνεια και τις θεσμικές παρακάμψεις οι οποίες είχαν γίνει προκειμένου τα Ζωνιανά να εξακολουθούν να λειτουργούν ως «κράτος εν κράτει». Ο δήμαρχος Αθηναίων και πρόεδρος της ΚΕΔΚΕ κ. Ν.Κακλαμάνης είπε μάλιστα χθες: « Υπενθυμίζω την ομόφωνη θέση της ΚΕΔΚΕ και προς την προηγούμενη κυβέρνηση του ΠαΣοΚαλλά και προς αυτήν της ΝΔότι παρά τις αντιρρήσεις μας η συγκεκριμένη κοινότητα αποσχίστηκε από τον Καποδίστρια 1.Και σήμερα αποδεικνύεται γιατί έγινε αυτό ».
Το «γιατί» είναι μεγάλη συζήτηση. Σε μια κοινωνία, όπως αυτή των Ζωνιανών, όπου τα παιδιά σταματούν το σχολείο στο Δημοτικό, λογικές εξηγήσεις δεν μπορούν να δοθούν. Ο πρωτογονισμός αυτής της ορεινής κοινότητας αφήνει εμβρόντητους όσους έχουν καταφέρει να περάσουν το αφιλόξενο για τους αγνώστους κατώφλι του χωριού. Είναι χαρακτηριστικό ότι πέρυσι ο εισαγγελέας Ρεθύμνου επέβαλε πρόστιμο σε 80 οικογένειες της ευρύτερης περιοχής του ορεινού Μυλοποτάμου διότι αρνούνταν να επιτρέψουν στα παιδιά τους να φοιτήσουν στο Γυμνάσιο. Παρά τα πρόστιμα τα οποία επιβλήθηκαν κανένα παιδί δεν επέστρεψε στο σχολείο. Μάλιστα, καθηγητές και δάσκαλοι στα σχολεία του Μυλοποτάμου κατήγγειλαν στις ενώσεις τους ότι όταν κάποιος μαθητής ξεχώριζε αμέσως ο πατέρας τον έκλεινε στο σπίτι. « Οι άνδρες πρέπει να ασχολούνται με τα όπλα και όχι με τα γράμματα » λέει ένας από τους άγραφους νόμους της κοινωνίας των Ζωνιανών.
Αυτή η αντίληψη αποτελεί κατάλοιπο προηγούμενων δεκαετιών. Οταν οι παρανομούντες του Μυλοποτάμου ήταν ακόμη κτηνοτρόφοι οι οποίοι ζούσαν από τις ζωοκλοπές. Τους δεσμούς των μελών της πρωτόγονης κοινωνίας διατηρούν ακόμη ως και σήμερα, με διαστρεβλωμένο τρόπο, έννοιες όπως η «ανδρική τιμή» και το «φιλότιμο». Οταν αυτές θίγονται βγαίνουν τα πιστόλια. Η επιτυχημένη ζωοκλοπή, ακόμη και σήμερα, αποτελεί έπαινο για τον έφηβο ο οποίος θα τα καταφέρει χωρίς να τον συλλάβουν. Η ίδια περιοχή, ήδη από τη δεκαετία του 1970, καθιερώθηκε ως περιφέρεια των χασισοκαλλιεργητών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 40% του χασίς που διακινείται στην Ελλάδα περνάει από τα χέρια των βαρόνων του Μυλοποτάμου. Πλέον όμως οι παράνομοι της περιοχής δεν είναι οι ζωοκλέφτες του 1970. Εχουν στα χέρια τους μεγάλο κομμάτι του εμπορίου ηρωίνης και κοκαΐνης και την προστασία των νυχτερινών κέντρων στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο. Ορισμένοι έχουν επεκταθεί και στα Χανιά, όπου έχουν ξενοδοχεία και νυχτερινά κέντρα. Από χασισοκαλλιεργητές, οι Μυλοποταμίτες έγιναν μεγαλέμποροι οι οποίοι κυκλοφορούν στους δρόμους του Ηρακλείου και του Ρεθύμνου οδηγώντας ακριβά αυτοκίνητα με φιμέ τζάμια. Κατά κάποιον τρόπο ακολούθησαν τη γενική εισοδηματική έκρηξη η οποία σημειώθηκε στην Κρήτη τα τελευταία χρόνια. Το μεγάλο νησί αποτελεί μια από τις πλουσιότερες περιφέρειες της Ευρώπης, με εισόδημα το οποίο ξεπερνάει το 112% του κοινοτικού μέσου όρου.
