Από μια άποψη το πιο εύκολο πράγμα είναι να γίνει κανείς βουλευτής χωρίς να χρειασθεί καμιά προεκλογική προσπάθεια. Αρκεί να πείσει έναν από τους αρχηγούς των δύο μεγάλων κομμάτων να τον συμπεριλάβει στο ψηφοδέλτιό του Επικρατείας! Στις εννέα εκλογικές αναμετρήσεις της μεταπολιτευτικής περιόδου συμπεριλαμβανομένης της τρέχουσας μερικές δεκάδες προσώπων εισήλθαν στη Βουλή τόσο άκοπα ώστε μερικοί από αυτούς δεν επιχείρησαν καν να το επαναλάβουν όταν έληξε η κοινοβουλευτική περίοδος. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι επιλεγέντες για το ψηφοδέλτιο Επικρατείας ήταν «πρόσωπα κύρους» ή στελέχη του κόμματος τα οποία η ηγεσία ήθελε οπωσδήποτε στο Κοινοβούλιο και ενδεχομένως στην κυβέρνηση, και τους εξασφάλιζε ανέξοδη εκλογή. Υπήρξαν όμως και οι «βουλευτές μιας χρήσης», των οποίων τη «βουλευτοποίηση» επέβαλε η συγκυρία, αλλά και κάποιοι που εξασφάλισαν μια εύκολη βουλευτική έδρα σε ένα κόμμα μόνο και μόνο γιατί εγκατέλειψαν το άλλο! Σπανίως αυτοί οι «περιπατητές των εκλογών» κάνουν σπουδαία πολιτική καριέρα.
Η περίπτωση του κ. Σπ. Βούγια ενώ απομένει να δούμε και το ψηφοδέλτιο Επικρατείας της ΝΔ είναι η πιο πρόσφατη εκδοχή πολιτικού στελέχους ενός κόμματος που γίνεται δεκτό μετά των βαΐων και των κλάδων που του εξασφαλίζει η είσοδος στη Βουλή… από ένα άλλο κόμμα! Εν προκειμένω ένα προβεβλημένο στέλεχος του Συνασπισμού στην ανάδειξη του οποίου το κόμμα του συνέβαλε ακόμη και οικονομικώς κατά τα λεγόμενα στην Κουμουνδούρου εξαργύρωσε την επιτυχία που του εξασφάλισε η θεαματική παρουσία του στις δημοτικές εκλογές στη Θεσσαλονίκη, ως υποψηφίου με την υποστήριξη του κόμματός του, με την πέμπτη θέση στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΠαΣοΚ, και μάλιστα τη στιγμή που ουδείς το ανέμενε, αφού ο ίδιος είχε σπεύσει να το αποκλείσει. Μέχρι στιγμής η «μεταγραφή» αποβαίνει επωφελής και για τον ίδιο και για το κυβερνών κόμμα. Κάποια πικρόχολα σχόλια από τον Συνασπισμό του τύπου «που ήσουν νιότη που ‘δειχνες πως θα γινόμουν άλλος» και οι αντιδράσεις των «τοπικών Πασόκων» θα ξεχασθούν με την ορκωμοσία της νέας Βουλής. Ο κ. Βούγιας εξασφάλισε σε μία νύχτα αυτό που δεν εξασφάλισε ο κ. Β. Κοντογιαννόπουλος, ο οποίος εκδικήθηκε τη ΝΔ για τη διαγραφή του με τη μεταπήδησή του στο ΠαΣοΚ, και αυτό που δεν θέλησαν παρά τις γονυκλινείς παρακλήσεις ο κ. Μ. Ανδρουλάκης και ο κ. Μ. Θεοδωράκης.
* Η περίπτωση Θεοδωράκη
Στην περίπτωση του διάσημου μουσικοσυνθέτη και ήδη υποψηφίου για το Νομπέλ Ειρήνης υπάρχει ένα ενδιαφέρον ιστορικό. Ο θυελλώδης ηγέτης της Αριστεράς και των «Λαμπράκηδων» προ του 1967, ο ηγέτης του αντιστασιακού Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Μετώπου στη διάρκεια της δικτατορίας, έγινε υποψήφιος δήμαρχος και βουλευτής του ΚΚΕ, δεν έδωσε συνέχεια σε μια προσέγγισή του από το ΠαΣοΚ του Α. Παπανδρέου το 1987-1988 και στις εκλογές του 1989 και του 1990 βρέθηκε στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας της ΝΔ και εν συνεχεία υπουργός Επικρατείας του κ. Κ. Μητσοτάκη, ενώ τώρα αρνήθηκε μια θέση στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΠαΣοΚ παρά τη διακριτική υποστήριξη που προσφέρει προς ορισμένες πλευρές τουλάχιστον της πολιτικής του κ. Κ. Σημίτη. Αυτό που δεν αρνείται πάντως κανείς είναι ότι η ιστορική διαδρομή και το έργο του θέτουν εκτός του πεδίου πάσης κριτικής τις εκάστοτε πολιτικές επιλογές του, για τις οποίες πάντα ο ίδιος έχει μια πειστική και σε συνδυασμό με τις κρατούσες συνθήκες κάθε φορά επιχειρηματολογία. Οπως κανείς δεν μπορεί να αντικρούσει τον ισχυρισμό τον οποίο εν μέρει έχει αποδεχθεί και ο ίδιος ότι αυτό που επιδιώκουν οι σειρήνες των κομμάτων είναι να εκμεταλλευθούν το κύρος και την ακτινοβολία του, χωρίς να εγκύπτουν πάντα στη μελέτη των πολιτικών προτάσεών του ή να συμμερίζονται τις ευαισθησίες του. Η παράδοση όμως που θέλει πρώην αντιπάλους «τιμή και κορόνα» σε ένα ψηφοδέλτιο Επικρατείας είναι παλαιότερη. Αν εξαιρέσουμε ως ιδιαίτερη την τοποθέτηση του Παν. Κανελλόπουλου στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας της ΝΔ από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ο Α. Παπανδρέου έκανε το 1981 τη θεαματικότερη «μεταγραφή» όλων των εποχών. Εβαλε στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας και αργότερα και στο ευρωψηφοδέλτιο του ΠαΣοΚ τον Γ. Μαύρο, σφοδρό πολέμιό του το 1974 και αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης ως επικεφαλής της Ενωσης Κέντρου – Νέες Δυνάμεις. Από τον ίδιο χώρο προερχόμενος ο Ι. Πεσμαζόγλου έγινε ευρωβουλευτής της ΝΔ δύο φορές.
Κατά κάποιον τρόπο εξίσου θεαματική ήταν και η «μεταγραφή» του Ι. Ζίγδη το 1985, ο οποίος εξελέγη μεν βουλευτής της Β’ Αθηνών αλλά ισχύουσας τότε της «λίστας» η εκλογή του ήταν περίπου ισοδύναμη με την εκλογή μέσω του ψηφοδελτίου Επικρατείας. Εκείνο το εκλογικό σύστημα είχε επιτρέψει πολλές τέτοιες «μεταγραφές», αφού δεν χρειαζόταν τίποτε περισσότερο από την κατάταξη του μεταγραφέντος στις πρώτες σειρές των συνδυασμών. Ετσι το ΚΚΕ εξέλεξε στη Β’ Αθηνών τον επικεφαλής του «ξεχασμένου» Αγροτικού Κόμματος Κ. Νάση και η ΝΔ του αδελφούς Μπουλούκους στην Α’ και στη Β’ Αθηνών που είχαν εκλεγεί το 1981 με το ΠαΣοΚ και εν συνέχεια διεγράφησαν. Κατά τον ίδιο τρόπο εισήλθαν στη Βουλή, βοηθούντος του ΚΚΕ, ο κ. Στ. Παναγούλης ως αρχηγός της ΕΣΠΕ που τώρα είναι υποψήφιος του ΠαΣοΚ στη Β’ Αθηνών , ο κ. Χρ. Πρωτόπαπας ως επικεφαλής του ΚΟΔΗΣΟ στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας της ΝΔ και ο Ν. Ψαρουδάκης ως Χριστιανική Δημοκρατία στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΠαΣοΚ.
Στις εκλογές του 1989 με το ψηφοδέλτιο Επικρατείας του Συνασπισμού εισήλθε στη Βουλή ο κ. Στ. Γιώτας, παλαιό στέλεχος και υπουργός του ΠαΣοΚ, που επανήλθε με τον κ. Αντ. Σαμαρά το 1993 και τώρα επέστρεψε στο ΠαΣοΚ. Το 1985 το ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΠαΣοΚ συμπεριελάμβανε και τον κ. Γερ. Αρσένη, ο οποίος βρέθηκε εκτός κυβέρνησης αμέσως μετά τις εκλογές και εκτός κόμματος λίγους μήνες αργότερα, για να κατέλθει στον εκλογικό στίβο τον Ιούνιο του 1989 ως αρχηγός κόμματος, να επιστρέψει και να εκλεγεί στην Α’ Αθηνών το 1990 και να είναι υποψήφιος πρωθυπουργός το 1996. Αξιομνημόνευτη είναι και η περίπτωση του κ. Ι. Μπούτου, ο οποίος ως πρώην βουλευτής και διεκδικητής της ηγεσίας της ΝΔ εξελέγη και λαμβανομένου υπόψη του εκλογικού συστήματος «τοποθετήθηκε» το 1984 ευρωβουλευτής και το 1985 βουλευτής, το 1990 ήταν βουλευτής Επικρατείας του ΠαΣοΚ και μετά το 1993 έγινε διοικητής στην Τράπεζα της Ελλάδος. Παρόμοια είναι και η περίπτωση του κ. Διον. Λιβανού, ο οποίος ως πρώην βουλευτής της ΝΔ τοποθετήθηκε ευρωβουλευτής από το ΠαΣοΚ το 1989 και αργότερα έγινε υπουργός του. Το 1989 στη λίστα επικρατείας του ΠαΣοΚ συμπεριελήφθη και ο Μ. Βαφειάδης, ενώ μονίμως στην ίδια λίστα της ΝΔ συμπεριλαμβανόταν μετά το 1977 ο Αθ. Κανελλόπουλος. Οπως ο κ. Παρ. Αυγερινός ήταν μονίμως μετά το 1985 στη λίστα των ευρωβουλευτών του ΠαΣοΚ και τώρα, ως πρώτος στη λίστα του ψηφοδελτίου Επικρατείας, θα εισέλθει στο Κοινοβούλιο χωρίς να «κυνηγάει τον σταυρό», όπως συμβαίνει με τον κ. Χρ. Παπουτσή, που ύστερα από τις συνεχείς τοποθετήσεις του στην ευρωλίστα και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέρχεται στην Α’ Αθηνών.
* Αυτοί που αρνήθηκαν
Στις εκλογές του 1993 τέσσερα στελέχη εισήλθαν στη Βουλή μέσω του ψηφοδελτίου Επικρατείας, αλλά εν συνεχεία ετέθησαν εκτός ενεργού πολιτικής. Το ΠαΣοΚ συμπεριέλαβε στο ψηφοδέλτιό του τους κκ. Γ. Κουβελάκη, Ν. Κουρή και Αντ. Λιβάνη και η ΝΔ τον κ. Κ. Πυλαρινό. Ομοίως δεν διεκδικούν περαιτέρω πολιτική σταδιοδρομία οι κκ. Κ. Στεφανής και Δ. Παντερμαλής που ήταν στη λίστα Επικρατείας του ΠαΣοΚ το 1996, ενώ ο κ. Ι. Σουλαδάκης ανήκει στους ευτυχείς: το 1996 ήταν βουλευτής Επικρατείας, το 1999 έγινε ευρωβουλευτής, για να δώσει τη θέση του σε έναν άλλο ευτυχή, τον κ. Ν. Χριστοδουλάκη, που ήταν έβδομος στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας το 1996 και τώρα ανήλθε στην τρίτη θέση. Από τη ΝΔ ο κ. Π. Μολυβιάτης αν τοποθετηθεί εκ νέου το ψηφοδέλτιο Επικρατείας της ΝΔ θα είναι η δεύτερη φορά που θα εισέλθει στο Κοινοβούλιο χωρίς την ανάγκη της ψηφοθηρίας, αφού το 1996 ήταν δεύτερος στο ίδιο ψηφοδέλτιο.
Σε αυτό το ψηφοδέλτιο θα μπορούσε ενδεχομένως να διεκδικήσει μια θέση και ένας άλλος αρχηγός κόμματος, ο κ. Στέφ. Μάνος, επικεφαλής των Φιλελευθέρων, αλλά προτίμησε να δοκιμάσει την αντοχή της «μεταγραφής» του στο «γήπεδο» της Α’ Αθηνών που γνωρίζει καλά. Αντιθέτως σε αυτό το ψηφοδέλτιο προτίμησε να μη συμπεριληφθεί κανείς δεν θα του έφερνε αντίρρηση ο κ. Δ. Αβραμόπουλος, ενώ ο κ. Γ. Σουφλιάς, ο οποίος θα μπορούσε άνετα να επιλέξει τα ψηφοδέλτια Επικρατείας είτε του ΠαΣοΚ είτε της ΝΔ, δεν διεκδίκησε θέση σε κανένα από τα δύο.
