Θυµάµαι µια από τις πρώτες γνωστές µου που έκανε οικογένεια με έναν κατά έξι χρόνια νεότερό της. «Καλά, δεν φοβάσαι;» την είχε ρωτήσει κάποιος. «Τι θα κάνεις αν θελήσει αργότερα μια μικρότερη από σένα;». «Θέλεις να πεις ότι εάν παντρευόμουν κάποιον δέκα χρόνια μεγαλύτερό μου, όπως συνηθιζόταν την εποχή της μάνας μου, θα εξοβελιζόταν ο κίνδυνος;» τον είχε αποστομώσει εκείνη. Ισως τελικά να είναι μία από τις πλέον αθόρυβες κοινωνικές ανατροπές που έλαβαν χώρα την τελευταία 15ετία στην Ελλάδα. Οχι τόσο δομική (όπως η αποδυνάμωση του γάμου ως θεσμού), ή τόσο θεαματική όσο η μόδα του γάμου-βάφτιση. Δεν θα τη βρεις ακόμη στους πίνακες της ΕΛΣΤΑΤ. Και όμως οι σχέσεις και οι γάμοι με νεότερους άνδρες είναι μια καινούργια κοινωνική πραγματικότητα για τις σύγχρονες Ελληνίδες που αισίως απενοχοποιούνται. Χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι έχουμε καθαρίσει με τις τοξικές αντιλήψεις του παρελθόντος.

Υπάρχει πάντα µια έκπληξη, μια καχυποψία ή μια συγκατάβαση απέναντι στις αποκαλούμενες απαξιωτικά cougars (έτσι βάφτισαν τα αμερικανικά media τις γυναίκες που επιλέγουν νεότερους άνδρες). Τα γυναικεία περιοδικά τις αντιμετωπίζουν ως ένα «γραφικό είδος» (που θα έχει την κατάληξη μιας Ντέμι Μουρ), δίνοντάς τους συμβουλές του τύπου: «Ποτέ μην τον ρωτήσεις πώς παίζεται το PlayStation». Ενδεχομένως να μην ήταν τόσο δύσκολα τα πράγματα αν δεν είχε εδραιωθεί εδώ και κάμποσες χιλιετίες, χάρη σε διάφορες «βολικές» θεωρίες βιολογικού ντετερμενισμού, η κοινωνική νομιμοποίηση του ώριμου άνδρα που ζητάει να «ζευγαρώσει» με μια γυναίκα 20-24 ετών «γιατί εκπέμπει στοιχεία γονιμότητας σε υψηλά επίπεδα». Και δεν είναι μόνο οι υπερήλικοι ή μεσήλικες σταρ του Χόλιγουντ που εξακολουθούν να αναζητούν συντρόφους σε αρκετά μακρινές ηλικιακές ομάδες (τελευταίο κρούσμα ο 51χρονος Τζόνι Ντεπ που μόλις παντρεύτηκε την 28χρονη Αμπερ Χερντ, η οποία ήτο μόλις δύο ετών όταν εκείνος πρωταγωνιστούσε, το 1984, στον «Εφιάλτη στον δρόμο με τις λεύκες»). Σε δημοφιλή dating sites (π.χ. το OkCupid) απλοί, καθημερινοί πενηντάρηδες ζητούν σχεδόν εμμονικά να γνωρίσουν 20χρονες.

Παραθέτω κάτι ενδιαφέρον που έγραφε το 2013 στο περιοδικό «The Atlantic» μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα στον χώρο του φεμινισμού, o αμερικανός συγγραφέας Χιούγκο Σουάζερ: «Αν υπάρχει ένα απτό πράγμα που μπορούν να κάνουν οι άνδρες για να βάλουν τέλος στον σεξισμό –και να δημιουργήσουν μια πολύ πιο υγιή κουλτούρα όπου οι νέοι άνθρωποι θα ενηλικιώνονται φυσιολογικά –είναι να σταματήσουν να κυνηγούν γυναίκες τόσο μικρές που θα μπορούσαν να είναι οι βιολογικές τους κόρες. Οσο υπερβολικό και αν ηχεί αυτό, υπάρχουν πραγματικά λίγες τόσο ουσιαστικές πράξεις με τις οποίες οι άνδρες μπορούν να αλλάξουν την επικρατούσα τάξη όπως το να φλερτάρουν, να ζευγαρώνουν και να συντροφεύουν ανθρώπους με τους οποίους να είναι ηλικιακά συμβατοί». Oλοι, λέει, θα επωφελούνταν. Οι μεγαλύτεροι άνδρες θα απαλλάσσονταν από το φρενήρες κυνήγι νεαρών γυναικών-τροπαίων. Οι νεότεροι άνδρες δεν θα αντιμετωπίζονταν ως ανώριμοι και ημιτελείς, μια άχρωμη βερσιόν του μελλοντικού, «φτασμένου» εαυτού τους με τη χτισμένη καριέρα και τους γκρίζους κροτάφους. Οι νέες γυναίκες θα έπαυαν να βομβαρδίζονται από τη συνεχή υπενθύμιση ότι η ηλικία στην οποία είναι περισσότερο επιθυμητές είναι αυτή στην οποία είναι περισσότερο ανώριμες και ανασφαλείς. Οσο για τις μεγαλύτερες, θα απαλλάσσονταν επιτέλους από τον φόβο ότι κάποια στιγμή θα εκθρονιστούν βιαίως από μια νεότερη. Και δεν θα είχαν στο φλερτ τους αυστηρά ηλικιακά κριτήρια.

Οι εγχώριες «cougars» (και βέβαια μαζί τους οι νεότεροί τους σύντροφοι) βγήκαν από την «ντουλάπα», αλλά ψάχνουν ακόμη τη θέση τους. Η νέα κοινωνική πραγματικότητα στην Ελλάδα έχει ακόμη πολύ χρόνο να διανύσει μέχρι να γίνει αποδεκτή χωρίς έκπληξη, χωρίς καχυποψία και χωρίς συγκατάβαση. Οσο για αυτούς τους «διαγενεαολογικούς» (από την ανάποδη) γάμους, υποθέτω ότι διέπονται και αυτοί ταυτόχρονα από την ίδια ευθραυστότητα και την ίδια ανθεκτικότητα που διέπει όλες τις, ανεξαρτήτως ηλικίας, ανθρώπινες σχέσεις.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 22 Φεβρουαρίου 2015

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ