Το Βήμα – The New York Times
Αν ανήκετε σε εκείνους που βρίσκουν τις «μάτσο» προσωπικότητες εντυπωσιακές, τότε ο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι ο τύπος σας. Πολλοί Αμερικανοί συντηρητικοί δείχνουν να διατηρούν ένα κρυφό έρωτα προς το πρόσωπο του αλαζόνα ισχυρού άνδρα της Ρωσίας. «Αυτός είναι ηγέτης!» αναφώνησε ο Ρούντι Τζουλιάνι, ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης, όταν ο Πούτιν εισέβαλε στην Ουκρανία χωρίς δισταγμό.
Αλλά ο Πούτιν ποτέ δεν είχε τους πόρους για να υποστηρίξει την αλαζονεία του. Το μέγεθος της οικονομίας της Ρωσίας είναι περίπου ίσο με εκείνο της Βραζιλίας. Και όπως βλέπουμε τώρα είναι εξαιρετικά ευάλωτη στην οικονομική κρίση – γεγονός που σχετίζεται και με τη φύση του καθεστώτος του Πούτιν.
Για όσους δεν παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις: το ρούβλι πέφτει σταδιακά από τον Αύγουστο, όταν ο Πούτιν ανοιχτά ενέπλεξε τα ρωσικά στρατεύματα στη σύγκρουση στην Ουκρανία. Πριν από μερικές εβδομάδες ωστόσο, η πτώση έγινε κατρακύλα. Ακραία μέτρα όπως η τεράστια αύξηση των επιτοκίων δεν πέτυχαν τίποτε περισσότερο από το να σταθεροποιήσουν το ρούβλι πολύ κάτω από τα προηγούμενα επίπεδά του. Και όλα δείχνουν ότι η ρωσική οικονομία οδεύει προς την ύφεση.
Ο πρωταρχικός λόγος για τις δυσκολίες της Ρωσίας είναι φυσικά η πτώση της τιμής του πετρελαίου σε συνδυασμό με την αύξηση της παραγωγής από το σχιστολιθικό πετρέλαιο και την μείωση της ζήτησης από την Κίνα και άλλες οικονομίες – και αυτά δεν έχουν να κάνουν με τον Πούτιν. Σε μία οικονομία, όπως η ρωσική, που δεν έχει να προσφέρει κάτι άλλο πέρα από το πετρέλαιο, ήταν αναμενόμενο να προκαλέσουν ζημιά. Οι κυρώσεις για τη σύγκρουση στην Ουκρανία απλά επέτειναν αυτή τη ζημιά.
Ομως οι δυσκολίες της Ρωσίας είναι δυσανάλογές με το μέγεθος του σοκ: ενώ η τιμή του πετρελαίου βυθίζεται, το ρούβλι βυθίζεται ακόμη περισσότερο και τα προβλήματα στη ρωσική οικονομία δεν αφορούν μόνο στην ενέργεια .
Γιατί; Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε. Εχουμε ξαναδεί το ίδιο έργο: Αργεντινή 2002, Ινδονησία 1998, Μεξικό 1995, Χιλή 1982 και πάει λέγοντας.
Η κρίση που αντιμετωπίζει τώρα η Ρωσία είναι αυτό που παθαίνει μία οικονομία ευάλωτη στον μεγάλης κλίμακας εξωτερικό δανεισμό – συγκεκριμένα δανεισμό του ιδιωτικού τομέα, με τα χρέη σε ξένο νόμισμα και όχι στο νόμισμα της χώρας τους. Που καταλήγει; Η συνήθης αντίδραση μίας χώρας στην κατάσταση της Ρωσίας είναι η προσφυγή στο ΔΝΤ. Αυτό όμως δεν θα συμβεί σε αυτή την περίπτωση και η Ρωσία θα προσπαθήσει να τα καταφέρει μόνη της, με μέτρα που θα εμποδίζουν το κεφάλαιο να εγκαταλείψει τη χώρα.
Είναι μια δύσκολη κατάσταση για τον Πούτιν. Και η συμπεριφορά του συνέβαλε στην επιδείνωσή της. Ένα πιο ανοιχτό καθεστώς που θα ήταν υπόλογο για τις πράξεις του – ένα καθεστώς που δεν θα εντυπωσίαζε τόσο πολύ τον Τζουλιάνι – θα ήταν λιγότερο διαφθαρμένο, θα είχε μικρότερο χρέος και θα ήταν περισσότερο προετοιμασμένο για να αντιμετωπίσει την καθοδική τιμή του πετρελαίου.
Η «μάτσο» συμπεριφορά κάνει κακό στην οικονομία.
