Μάνια Κ.

ΗΜαρίνα Καραϊτίδη, η εκδότρια του Βιβλιοπωλείου της Εστίας, η Μάνια, ήταν ένας από τους τύπους, από τους κάρακτερ, της αθηναϊκής ζωής και ιδιαίτερα του εκδοτικού κόσμου. Αναγνώστρια των εφημερίδων, τηλεφωνούσε πάντοτε τη Δευτέρα το πρωί για να σχολιάσει κάτι παράδοξο, ανορθόδοξο, παρανοϊκό ή τραγελαφικό που είχε δει στα φύλλα της Κυριακής. Εχω ακόμη στη μνήμη του κινητού μου τον αριθμό 21036… απ’ όπου τηλεφωνούσε, από το πίσω δωμάτιο της οδού Σόλωνος. Εκεί ήταν το στρατηγείο της κι εκεί τη συναντούσαν οι περισσότεροι. Ηταν πολύ θαρραλέα ως προς την έκφραση της γνώμης της –θα χρησιμοποιούσα το επίθετο τσεκουράτη –κι επιπλέον είχε εξαιρετικό χιούμορ. Ελεγε και ανέκδοτα, μερικά από τα οποία τα θεωρούσε σόκιν, αλλά ήταν ένα «σόκιν» σχεδόν παιδικό που σ’ το έλεγε με ένα πολύ χαρακτηριστικό γελάκι. Τη βλέπω ακόμη ολοζώντανη μπροστά μου, κι ας έχουν περάσει τόσα χρόνια, σε εκείνο το πίσω δωμάτιο της Σόλωνος, που το έχω πάλι περιγράψει: τοίχοι σε χρώμα κεραμιδί, βαθύ κόκκινο, φως από λάμπα με οπαλίνα, ένας παλιός χάρτης της Βαλκανικής και η ατμόσφαιρα ενός μικρού σπουδαστηρίου.

Με τη Μάνια Καραϊτίδη συνέβη το εξής μοναδικό: ανέλαβε τον εκδοτικό οίκο το 1972, διάδοχος του πατέρα της Κωνσταντίνου Σαραντόπουλου, που διηύθυνε τον εκδοτικό οίκο περίπου μισό αιώνα, από το 1925. Ηταν ο γαμπρός του Ιωάννη Κολλάρου, την κόρη του οποίου, Ευτυχία, μητέρα της Μάνιας, είχε παντρευτεί. Το Βιβλιοπωλείο της Εστίας είχε τότε μια δυνατή «προσωπικότητα», που την καθόριζαν, μεταξύ άλλων, η σειρά της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, από το 1953, οι συγγραφείς της Γενιάς του ’30. Είχε ακόμη μια σφραγίδα πολιτική –το εκδοτικό του συντηρητικού χώρου, του establishment. Και με τη Μάνια άλλαξαν όλα. Το Βιβλιοπωλείον της Εστίας, η Εστία όπως τη λέμε, έγινε χώρος μιας εκδοτικής άνοιξης, χωρίς προκαταλήψεις σε επιλογές συγγραφέων. Μόνο η ποιότητα μετρούσε. Ο Μίλαν Κούντερα, ο Τζον Φόουλς, ο Κλοντ Σιμόν, ο Ντον Ντελίλο, ο Μισέλ Ουελμπέκ και τόσοι άλλοι είναι η εποχή της Μάνιας. Το Σοφό Παιδί του Χωμενίδη είναι επίσης της Μάνιας. Και ο καλύτερος Τατσόπουλος, ο διηγηματογράφος, είναι πάλι η Μάνια. Ηταν και κάπου αλλού πρωτοπόρος. Μετέφερε το εκδοτικό στη Σόλωνος, δημιουργώντας τότε έναν καινούργιο βιβλιοφιλικό και βιβλιοεμπορικό δρόμο.