Ελληνικό «σύστημα»… Υγείας: Quo Vadis;

Οι παθογένειες του συστήματος Υγείας δημιουργήθηκαν αφενός από συγκεκριμένες πρακτικές ομάδων που εργάζονται σε αυτό, αλλά κυρίως από τους κυβερνώντες που σχεδιάζουν πολιτικές και όφειλαν να ελέγχουν τα νομοθετήματά τους και την εφαρμογή τους και να λογοδοτούν στην κοινωνία. Με πράξεις και παραλείψεις αναπτύχθηκε με την πάροδο του χρόνου ένα ανεξέλεγκτο, γραφειοκρατικό, ακριβό, άδικο, αναποτελεσματικό και διεφθαρμένο σύστημα υγείας. Παρά τα τεράστια εμπόδια πρέπει όμως να τονισθεί ότι το σύστημα Υγείας στη χώρα σχετικά αποδίδει γιατί στηρίζεται σε μια μειοψηφία λειτουργών, που παρ’ ότι οι αποδοχές τους μειώθηκαν δραστικά, προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με ανιδιοτέλεια, αφοσίωση, άοκνη εργατικότητα, γνώση και αυτοθυσία.

Ας συνοψίσουμε τους τρεις κύριους λόγους για τους οποίους σιγά και σταθερά απαξιώνεται το σύστημα Υγείας.

1. Πλημμελής εκπαίδευση των επιστημόνων Υγείας (μεγάλος αριθμός φοιτητών, έλλειψη, σε εθνικό επίπεδο, αξιολόγησης και συνεχιζόμενης εκπαίδευσης των γιατρών).

2. Σπατάλη και ανοργανωσιά (συγκριτικά με τη Μεγάλη Βρετανία έχουμε δύο φορές περισσότερους γιατρούς, τρεισήμισι φορές περισσότερους αξονικούς τομογράφους και δυόμισι φορές περισσότερους μαγνητικούς τομογράφους).

3. Επικράτηση παράνομων και ανήθικων συμπεριφορών (φακελάκι, ποσοστά από την εφαρμογή βιοτεχνολογικών προϊόντων, παραγγελία εξετάσεων κ.λπ.).

Τα μέτρα που πήραν οι κυβερνώντες τα τελευταία χρόνια είναι άτολμα, επιφανειακά και πυροσβεστικά. Ποια μέτρα υιοθετήθηκαν; (α) η οριζόντια περικοπή των μισθών, (β) η αύξηση συμμετοχής των ασφαλισμένων, ακόμη και αυτών με χρόνια νοσήματα, στην απόκτηση των φαρμάκων και για τη νοσηλεία, (γ) η ανάπτυξη ενός πλημμελούς συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, σύστημα που δεν επιτρέπει την ηλεκτρονική επικοινωνία γιατρού – φαρμακοποιού, (δ) η προσπάθεια για τη συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία που λυσσαλέα πολεμάται από τους έχοντες συμφέροντα, (ε) η μείωση των τιμών των ακριβών φαρμακευτικών σκευασμάτων και (στ) η χωρίς σχέδιο συνένωση ελάχιστων νοσηλευτικών μονάδων.

Για τη σωτηρία του συστήματος απαιτείται έπειτα από μελέτη: Πρώτον, ανάπτυξη υγειονομικού χάρτη της χώρας που θα αναδείξει ελλείψεις, πλεονάσματα, επαναλήψεις και θα καθοδηγήσει στον ορθολογικό εκσυγχρονισμό του συστήματος, δεύτερον, δημιουργία εθνικού συστήματος εκπαίδευσης και αξιολόγησης των επιστημόνων Υγείας, τρίτον, ανάπτυξη φορέα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για την εφαρμογή μέτρων πρόληψης νόσων (δίαιτα, άσκηση, εμβολιασμοί), τέταρτον, εθνικοί διαγωνισμοί για αγορά ακριβών φαρμακευτικών ουσιών, αντιδραστηρίων και βιοτεχνολογικών υλικών, πέμπτον, ορθολογική συγχώνευση νοσηλευτικών ιδρυμάτων μόνο επί τη βάσει γεωγραφικών και υγειονομικών αναγκών, έκτον, επιλογή διευθυντικών στελεχών των νοσηλευτικών ιδρυμάτων έπειτα από διαφανή και αξιοκρατικό διαγωνισμό, και γενικότερα η εισαγωγή συστημάτων και πρακτικών σύγχρονης διοίκησης σε όλες τις μονάδες του συστήματος, έβδομο, χρέωση και είσπραξη των εξόδων νοσηλείας από τους ασφαλισμένους ιδιωτικών φορέων, όγδοο, εφαρμογή πρωτοκόλλων συνταγογράφησης ιδιαίτερα για τα χρόνια νοσήματα που απαιτούν για την αντιμετώπισή τους πανάκριβα φαρμακευτικά σκευάσματα και ένατο, παραδειγματική τιμωρία και άμεση απομάκρυνση των όποιων επίορκων λειτουργών από το σύστημα Υγείας.

Είναι αδήριτη ανάγκη η πολιτική ηγεσία να θέσει μακροχρόνιους στόχους για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνον από άτομα που δεν τους ενδιαφέρει η πολιτική σταδιοδρομία, γνωρίζουν καλά τα προβλήματα υγείας, έχουν το σθένος να προσκαλέσουν εξειδικευμένους συμβούλους και πάνω απ’ όλα διαθέτουν αντίσταση στα ισχυρά κυκλώματα που αντιπαλεύουν κάθε εκσυγχρονισμό. Αν αυτές οι συνθήκες υλοποιηθούν, τότε το Εθνικό Σύστημα Υγείας θα απαιτεί λιγότερη χρηματοδότηση. Οι υπηρετούντες σε αυτό θα αποζημιώνονται καλύτερα και οι προσφερόμενες υπηρεσίες θα πολλαπλασιαστούν. Αλλιώς οι σπασμωδικές ενέργειες των κυβερνώντων θα θυμίζουν κυβερνήτη πλοίου σε καταιγίδα χωρίς σύγχρονα μέσα πλοήγησης.