ΤΟ 1852 ο Αβραάμ Λίνκολν είχε συνεισφέρει στα «Ψηφίσματα υπέρ της Ουγγρικής Ελευθερίας». Ο στρατός του τσάρου της Ρωσίας και του αυτοκράτορα των Αψβούργων είχαν καταστείλει μια δημοκρατική επανάσταση στην Ουγγαρία. Η δήλωση του Λίνκολν τιμούσε τον εξόριστο μαχητή της ουγγρικής ελευθερίας Λάγιος Κοσούτ ως «τον πιο άξιο…αντιπρόσωπο… της πολιτικής και θρησκευτικής ελευθερίας» .
Στην Ουγγαρία, σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, ήμουν 18 ετών. Τα νεανικά μου χρόνια πέρασαν υπό φασιστικό ή κομμουνιστικό καθεστώς. Μια φθινοπωρινή ημέρα του Οκτωβρίου του 1956 ακολούθησα την επανάσταση με την ελπίδα για τον τερματισμό της σοβιετικής καταστολής. Χιλιάδες άνθρωποι προσπαθούσαν να ρίξουν ένα τεράστιο άγαλμα του Στάλιν στη Βουδαπέστη. Δεν μπορούσαμε να το ανατρέψουμε, γι΄ αυτό πήγαμε να βρούμε ατσάλινο σύρμα. Ωσπου να γυρίσω, ο Στάλιν είχε πέσει. Είχα χάσει τη στιγμή, αλλά δεν είχε σημασία. Ο τύραννος, σκέφτηκα, ήταν νεκρός.
Σύντομα το ίδιο συνέβη στην επανάστασή μας. Ημουν στο υπόγειο όταν τα ρωσικά τανκς έφθασαν στην πολυκατοικία μου. Μου φαίνεται ότι θυμάμαι το ουγγρικό ραδιόφωνο να μεταδίδει απεγνωσμένα φράσεις που θα άρεσαν στον Λίνκολν: «Ελευθερία ή σκλαβιά:αυτό είναι το ζήτημα» .
Εφυγα από την Ουγγαρία και κατέληξα στη Νότια Ντακότα. Τελικά έμαθα τα αγγλικά- ακριβώς όταν η 150ή επέτειος της γέννησης του Λίνκολν εορταζόταν το 1959. Εκείνη την εποχή περίπου, είχα πάρει ένα βιβλιαράκι για τον Λίνκολν. Η γλώσσα και η σκέψη του με συνεπήραν για το υπόλοιπο της ζωής μου. Εγραψα την πρώτη εργασία μου για τον Λίνκολν στο πανεπιστήμιο. Πρόσφατα επέστρεψα στην Ουγγαρία, η οποία είναι σήμερα Δημοκρατία και μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μπορείτε πραγματικά να δείτε διαδηλώσεις εναντίον της κυβέρνησης στη χώρα του Κοσούτ. Το όνειρο του Λίνκολν έγινε τελικά πραγματικότητα.
Ο κ. Γκαμπόρ Μπόριτ είναι ιστορικός, συγγραφέας του βιβλίου «Τhe Gettysburg Gospel». Το ντοκυμαντέρ «Βudapest to Gettysburg» είχε θέμα τη ζωή και το έργο του.
