Μπορεί τα επιτόκια των νέων χορηγήσεων να μην έχουν υποχωρήσει ακόμη στον βαθμό που θα περίμενε κάποιος, με δεδομένο ότι το βασικό επιτόκιο του ευρώ βρίσκεται στο ιστορικό χαμηλό του 1%, ωστόσο δεν πρέπει να λησμονείται το γεγονός ότι η πιστωτική κρίση έδωσε «ανάσα» σε χιλιάδες νοικοκυριά που αποπληρώνουν στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου. Πρόκειται για πελάτες στους οποίους οι τράπεζες έχουν χορηγήσει περισσότερα από 70 δισ. ευρώ, οι οποίοι και είδαν το τελευταίο πεντάμηνο τις μηνιαίες δόσεις τους να μειώνονται σε επίπεδα σημαντικά χαμηλότερα από αυτά που πλήρωναν ακόμη και πριν από το ξέσπασμα της κρίσης.
Μάλιστα, στο α΄ τρίμηνο του 2009 η Ενωση Ελληνικών Τραπεζών (ΕΕΤ) είχε υπολογίσει ότι για τους συγκεκριμένους δανειολήπτες το συνολικό όφελος από τον περασμένο Οκτώβριο, όταν και ξεκίνησε η αποκλιμάκωση τόσο του επιτοκίου της ΕΚΤ, όσο και των διατραπεζικών επιτοκίων euribor, έχει υπερβεί τα 1,8 δισ. ευρώ. Υπολογίζεται ότι στεγαστικά δάνεια ύψους 30 δισ. ευρώ είναι συνδεδεμένα με το βασικό επιτόκιο του ευρώ και 40 δισ. ευρώ με κάποιο από τα επιτόκια euribor, τα οποία κινούνται λίγο πάνω από το 1%.
Η υποχώρηση των δύο παραπάνω επιτοκίων σε ποσοστό άνω του 75% μέσα σε λίγους μήνες μεταφράζεται σε μια μέση μείωση των τόκων ενός στεγαστικού δανείου που είναι συνδεδεμένα με αυτά της τάξεως του 50% και της συνολικής δόσης κατά 35%. Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη ελάφρυνση στον μηνιαίο προϋπολογισμό ενός ζευγαριού μισθωτών, οι οποίοι εφόσον δεν χάσουν τη δουλειά τους βγαίνουν εν τέλει κερδισμένοι από την κρίση.
Για να γίνει αντιληπτή η ωφέλεια που έχει ένα νοικοκυριό αρκεί ένα απλό παράδειγμα: Εστω ένα δάνειο της τάξεως των 150.000 ευρώ, 25ετούς διάρκειας, που ελήφθη στις αρχές του 2008 με επιτόκιο euribor τριών μηνών πλέον περιθωρίου 1,5%. Το τελικό επιτόκιο στην αρχή της σύμβασης ανερχόταν σε 5,9% και η μηνιαία δόση σε 960 ευρώ. Τον περασμένο Οκτώβριο, όταν τα επιτόκια είχαν φθάσει στα ύψη, η δόση αυξήθηκε ως και στα 1.050 ευρώ. Πλέον έχει πέσει στα 670 ευρώ. Δηλαδή, οι μηνιαίες καταβολές στην τράπεζα έχουν μειωθεί κατά 290 ευρώ σε σχέση με την αρχική περίοδο λήψης του δανείου και κατά 380 ευρώ έναντι του υψηλού που κατεγράφη στο τελευταίο τρίμηνο του 2008. Πρόκειται για ένα σημαντικό ποσόν, το οποίο αντιστοιχεί στο 20%- 30% του εισοδήματος ενός νοικοκυριού με μέσες μηνιαίες απολαβές ύψους 3.000 ευρώ.
Σε αντίθεση όμως με τις παλαιές χορηγήσεις, οι νέες γίνονται με υψηλότερα επιτόκια. Από τη μια πλευρά στα προγράμματα κυμαινόμενου επιτοκίου οι περισσότερες τράπεζες έχουν αυξήσει το περιθώριο κέρδους τους (spread) πάνω από το 2%, ενώ από την άλλη πλευρά τα σταθερά επιτόκια είναι πλέον ασύμφορα, καθώς κινούνται στην πλειονότητα των περιπτώσεων σε επίπεδα άνω του 5%. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την περιορισμένη προσφορά χρήματος, έχει ήδη οδηγήσει σε επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης της στεγαστικής πίστης εφέτος.
