Φόροι, γραφειοκρατία, διαφθορά και πολιτική ρευστότητα διώχνουν τις επενδύσεις

Την πεποίθηση ότι η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας έχει η πλειονότητα των Ελλήνων (85,9%). Αυτό προκύπτει από δημοσκόπηση της RASS, η οποία τονίζει ότι το 2016 ήταν θετική χρονιά για την ελληνική εξορυκτική βιομηχανία.

Το 2016 ήταν ακόμη μια θετική χρονιά για την ελληνική εξορυκτική βιομηχανία η οποία παρά τη συνεχιζόμενη εσωτερική οικονομική κρίση διατήρησε αλώβητες τις παραγωγικές της δομές, παρέμεινε σημαντικός εργοδότης, κράτησε τα μερίδιά της στη διεθνή αγορά και πραγματοποίησε ακόμη μία φορά εξαγωγές που εκτιμάται ότι υπερέβησαν το 1 δισ. ευρώ. Η βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου και η αποδοχή του ως ένας από τους κύριους παράγοντες στη δημιουργία ενός νέου παραγωγικού προτύπου της χώρας αποτελεί κύρια προτεραιότητα για τον Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων.

Στο πλαίσιο αυτό ο Σύνδεσμος προχώρησε σε πανελλαδική δημοσκόπηση, με κύριο θέμα τις προκλήσεις στην αξιοποίηση των ορυκτών πόρων της χώρας και την αντίληψη της κοινωνίας για τη δυνατότητα ανάπτυξης του εξορυκτικού κλάδου.

Από τα αποτελέσματα προκύπτει ότι το μεγάλο ζητούμενο για την ελληνική οικονομία είναι οι επενδύσεις, με μόλις έναν στους έξι Ελληνες (15,7%) να πιστεύει πως οι προοπτικές ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας θα μεταβληθούν προς το καλύτερο το επόμενο διάστημα. Η πορεία της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια υποβάθμισε τον ρόλο του κράτους ως κύριου επενδυτή. Η αδυναμία μαζικών δημοσίων επενδύσεων έθεσε εκ νέου το ερώτημα «πώς μπορεί να έρθει η μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας;». Η προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων είναι η προφανής απάντηση (60,7%). Σε αυτό το πλαίσιο οι πολίτες πιστεύουν πως η στάση των κυβερνήσεων τα τελευταία χρόνια δεν βοήθησε προς αυτήν την κατεύθυνση (93%).

Οι παράγοντες που αποθαρρύνουν τους επενδυτές να επενδύσουν στη χώρα μας ιεραρχούνται ως εξής: το ασταθές φορολογικό σύστημα (68,7%), η γραφειοκρατία (47,9%), η διαφθορά (39,9%), η πολιτική ρευστότητα (38,0%), η περιορισμένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση (26,9%), ο συνδικαλισμός (14,1%), οι αντιδράσεις κάποιων κοινωνικών ομάδων (3,2%). Αναδεικνύεται όμως ως πιο καθοριστικό το ασταθές φορολογικό σύστημα (44,6%).

Σε ερώτηση για τον ρόλο των οικολόγων και την επιδραστικότητα των αντιδράσεών τους σημαντικό μέρος των πολιτών συμφωνεί με την άποψη πως «το μόνο που καταφέρνουν είναι να παρακωλύουν τις επενδύσεις στη χώρα» (50,6%). Σε ερώτημα για την άμεση εξεύρεση επενδυτικών κεφαλαίων οι πολίτες αναδεικνύουν τις ιδιωτικές επενδύσεις (ξένες ή εγχώριες) (60,7%) ως βασική πηγή και δευτερευόντως τους ευρωπαϊκούς πόρους (20,4%) ή το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων (13,8).

Αν και δεν διαφαίνεται καμία σοβαρή πρωτοβουλία εκ μέρους των κυβερνήσεων τα τελευταία χρόνια για την προσέλκυση επενδυτών καθώς οι παράγοντες που υπονομεύουν σταθερά τις επενδύσεις παραμένουν. Η προσέλκυση επενδύσεων ασφυκτιά κάτω από την πολυπλοκότητα της φορολογικής νομοθεσίας και την έλλειψη βούλησης για σοβαρή αναπτυξιακή στρατηγική θυσιάζοντας έτσι την προοπτική δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, μέγα αιτούμενο από την εξορυκτική βιομηχανία του 50,4% των ερωτηθέντων.

Στο επενδυτικό «ραντάρ» ξένων και εγχώριων επενδυτών θα έπρεπε να βρίσκεται η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας (85,9%) αν υπήρχε ισχυρή πολιτική βούληση (73,4%). Είναι βέβαιο ότι η χώρα δεν προσφέρει ελκυστικές συνθήκες επιχειρηματικής δράσης, ένα σταθερό περιβάλλον φορολογικής πολιτικής, κράτος δικαίου και θα παραμένουμε θεατές χαμένων επενδυτικών ευκαιριών όσο δεν λαμβάνονται δραστικά μέτρα για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων.

Ανυπαρξία πολιτικής βούλησης για αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας εντοπίζουν οι πολίτες (73,4%) ενώ εκτιμούν ότι οι υφιστάμενοι μηχανισμοί ελέγχου των βιομηχανικών και εξορυκτικών έργων στη χώρα μας μάλλον δεν είναι αποτελεσματικοί (αρνητική γνώμη: 53%). Αν και οι πολίτες θεωρούν την εξορυκτική δραστηριότητα σημαντική για την ελληνική οικονομία (85,9%) φαίνεται οριακά να εμπιστεύονται τις αδειοδοτημένες εταιρείες εξόρυξης ορυκτών (39,6%), ενώ όσοι δεν τις εμπιστεύονται έχουν την πεποίθηση ότι οι εταιρείες αυτές εκμεταλλεύονται τον εθνικό πλούτο χωρίς να αποδίδουν αυτά που θα έπρεπε στο κράτος (62,1%) και δεν τηρούν τους περιβαλλοντικούς όρους (27,1%) ή τους κανόνες ασφάλειας των εργαζομένων (7,9%).

Θετική κατεγράφη η αντίδραση των πολιτών στο ενδεχόμενο συνέχισης επενδύσεων σε τομείς όπως μεταλλεία, ορυχεία, λατομεία υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι περιβαλλοντικοί όροι, όπως διασφαλίζονται από το κράτος και τους ανεξάρτητους φορείς (87,7%). Θετική ήταν επίσης η αντίδραση των πολιτών και στο ενδεχόμενο να συνεχιστεί η επένδυση στα μεταλλεία Χαλκιδικής με τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις (79,6%).

Την πεποίθηση ότι η επέμβαση στο περιβάλλον από την εξορυκτική δραστηριότητα δεν είναι ελεγχόμενη και με δυνατότητα αποκατάστασης διατυπώνουν 5 στους 10 πολίτες (56,3%). Ενήμεροι είναι οι πολίτες για την υποχρέωση που έχουν οι εταιρείες εξόρυξης να αποκαθιστούν το περιβάλλον στον χώρο επέμβασης κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας του εξορυκτικού έργου (64,2%), αν και πιστεύουν πως οι εξορυκτικοί χώροι καθιστούν τις περιοχές πλησίον της δραστηριότητας λιγότερο ελκυστικές προς κατοίκηση (65,3%).

Σε ερώτηση ποια έργα είναι περισσότερο επιβαρυντικά για το περιβάλλον, οι πολίτες έκαναν την εξής ιεράρχηση: Βιομηχανικές εγκαταστάσεις (55,7%), έργα διαχείρισης αστικών αποβλήτων (51,7%), εξορυκτικά έργα (24,5%), αγροτικές καλλιέργειες (10,5%), τουριστικές εγκαταστάσεις (6,1%), κατασκευαστικά-οικοδομικά έργα (5,9%).

Ως προς τη βέλτιστη τήρηση των περιβαλλοντικών όρων που ορίζει το κράτος οι πολίτες πιστεύουν ότι τηρούνται με μεγαλύτερη συνέπεια όταν οι επενδυτές είναι ξένοι (35,4%) παρά όταν οι επενδυτές είναι Ελληνες (22,4%), ή επενδυτής είναι το ίδιο το κράτος (24,9%). Σε σχέση με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχει πολλές φορές συζητηθεί η παραγωγή της από λιγνίτη. Στο ενδεχόμενο η χώρα μας να έχει μεγαλύτερη ενεργειακή αυτονομία και να περιορίσει έτσι την εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας οι πολίτες αποδέχονται την παραγωγή ηλεκτρισμού από λιγνίτη (54,5%).

Σε μια γενικότερη θεώρηση οι πολίτες θα συμφωνούσαν με τη μείωση της φορολόγησης των επιχειρήσεων προκειμένου να έρθουν επενδύσεις στη χώρα (89,9%). Με βάση και την έρευνα αυτή, ο Σύνδεσμος έχει μπροστά σημαντικές προκλήσεις που αφορούν στην ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών για τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης που διέπουν τη λειτουργία των μελών του και την αποτελεσματική συνεργασία με τη δημόσια διοίκηση για την εφαρμογή της διακηρυγμένης από το 2012 εθνικής πολιτικής αξιοποίησης των ορυκτών πρώτων υλών, τη σημαντική βελτίωση του κλίματος ασφάλειας δικαίου, την απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών και την επαρκή στελέχωση των ελεγκτικών υπηρεσιών.