Πώς το ντίζελ από ευλογία τείνει να γίνει κατάρα

Και ξαφνικά, εκεί που αρχίσαμε να αντιμετωπίζουμε την πετρελαιοκίνηση ως ευλογία, με την παροχή μάλιστα και φορολογικών κινήτρων για την απόκτηση πετρελαιοκίνητου ΙΧ αντί για βενζινοκίνητο, κάποιοι επιχειρούν να μας πείσουν ότι «τελικά» πρόκειται για… κατάρα! Oτι μπορεί μεν οι πετρελαιοκινητήρες νέας τεχνολογίας να μην εκπέμπουν τους ρύπους των βενζινοκινητήρων και κυρίως διοξείδιο του άνθρακα που ευθύνεται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, εκπέμπουν όμως άλλους, εξίσου φονικούς ρύπους. Με πρώτο και επικινδυνότερο τα νανοσωματίδια άνθρακος που εισέρχονται πολύ βαθιά στα πνευμόνια των ανθρώπων προκαλώντας τις χειρότερες αναπνευστικές νόσους.

Η μεγάλη αμφισβήτηση της ντιζελοκίνησης έρχεται από τη Γαλλία και συγκεκριμένα από το Παρίσι. Η δήμαρχος της Πόλης του Φωτός, που αρκετές ημέρες του χρόνου χάνει τη λάμψη της εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, αποφάσισε να απαγορεύσει την κυκλοφορία των πετρελαιοκίνητων οχημάτων που έχουν κατασκευαστεί πριν από το 2011. Η Αν Ινταλγκό θα εξοστρακίσει τμηματικά τα ντιζελοκίνητα ως τα τέλη της δεκαετίας. Δεν απέκλεισε όμως το ενδεχόμενο ως το 2020 να εξοστρακίσει από το Παρίσι όλους τους ντιζελοκινητήρες και να παράσχει κίνητρα για την κυκλοφορία αποκλειστικά ηλεκτρικών ή έστω υβριδικών αυτοκινήτων στην πόλη.

Η καμπάνια της δημαρχίνας του Παρισιού κατά των ντιζελοκίνητων κινητήρων δεν αποτελεί εξαιρετική περίπτωση. Ο συνάδελφός της του Λονδίνου Μπορίς Τζόνσον σχεδιάζει να δημιουργήσει στην πόλη του «ζώνες πολύ χαμηλής εκπομπής ρύπων» στις οποίες θα απαγορεύεται η κυκλοφορία ντίζελ. Εν τω μεταξύ οι τοπικές αρχές του βορείου προαστίου του Λονδίνου Aϊλινγκτον ξεκίνησαν ήδη από τον μήνα που διανύουμε να επιβάλλουν μια επιπλέον χρέωση 96 στερλινών (150 ευρώ) στις άδειες στάθμευσης που χορηγούν εφόσον το αυτοκίνητο που την εφοδιάζεται έχει ντιζελοκινητήρα. Επιπλέον οι αρχές του Βερολίνου, της Βιέννης και του Μιλάνου δεν επιτρέπουν την κυκλοφορία ντιζελοκίνητων αυτοκινήτων παλαιότερης τεχνολογίας (δίχως τεχνολογικά εξελιγμένα φίλτρα συγκράτησης των μικροσωματιδίων άνθρακος, δηλαδή) στο κέντρο των πόλεων.

Στην Ελλάδα τα πετρελαιοκίνητα επιβατικά αποτελούν «νέο φρούτο». Γι’ αυτό και, όπως φαίνεται στον πίνακα, πριμοδοτούνται γενναία από φορολογικής απόψεως (φθηνότερα καύσιμα αλλά και απαλλαγή πολλών μοντέλων από τέλη κυκλοφορίας). Στην υπόλοιπη Ευρώπη, όμως, έπειτα από δεκαετίες φορολογικών κινήτρων που παρείχαν οι κυβερνήσεις, ένα στα δύο ΙΧ που κυκλοφορούν είναι ντιζελοκίνητο –στις άλλες αγορές του πλανήτη τα ντιζελοκίνητα έχουν περιθωριακή παρουσία. Είναι προφανές ότι η στοχοποίηση του ντίζελ απειλεί να αλλάξει άρδην την ευρωπαϊκή αγορά αυτοκινήτου και να φέρει νέους ανταγωνιστές στις ευρωπαϊκές αγορές.

Η στοχοποίηση ξεκίνησε με μια έρευνα που δημοσίευσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) το 2012, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι κινητήρες ντίζελ προκαλούν καρκίνο. Τον περασμένο Απρίλιο ο ΠΟΥ απεφάνθη ότι η ατμοσφαιρική μόλυνση προκαλεί 482.000 πρόωρους θανάτους ετησίως. Ενώ τα σύγχρονα αυτοκίνητα χρησιμοποιούν φίλτρα που συγκρατούν τις μεγαλύτερες ποσότητες οξειδίων του αζώτου και μικροσωματιδίων, οι ειδικοί εξακολουθούν να ανησυχούν κυρίως για τα νανοσωματίδια που ξεφεύγουν από τα φίλτρα των εξατμίσεων.

Ενας νέος γύρος ερευνών για τις εκπομπές ρύπων ξεκινά στην Ευρώπη το 2017 για να προσδιορίσει αν αυτές αυξάνονται όταν ένα αυτοκίνητο ανεβαίνει μια μεγάλη ανηφόρα, για παράδειγμα, ή όταν ένας οδηγός επανεκκινεί συχνά έναν πετρελαιοκινητήρα. Διότι έχει ήδη παρατηρηθεί ότι για να αποδώσει ένα σύστημα περιορισμού των ρύπων πρέπει ο κινητήρας να έχει ζεσταθεί επαρκώς. Κάτω από τέτοιες συνθήκες γίνονται οι μετρήσεις που όντως είναι εντυπωσιακές για τους κινητήρες ντίζελ συγκριτικά με τους κινητήρες βενζίνης. Μέχρι να ζεσταθούν τα ντίζελ εκπέμπουν πολύ μεγάλες ποσότητες ρύπων.