«Πόσο κοντά είναι η Ελλάδα στο Grexit;» ρωτάει σε άρθρο του το βρετανικό BBC, αναλύοντας σε έξι ερωτήσεις και απαντήσεις την κατάσταση της χώρας εν όψει της 24ης Απριλίου, ημερομηνία διεξαγωγής του Eurogroup στη Ρίγα της Λετονίας.

Είναι η Ελλάδα κοντά στη χρεοκοπία;
Όλα αυτά τα έχουμε ξαναζήσει αλλά υπάρχει η αίσθηση ότι χωρίς την επίτευξη συμφωνίας για τις ελληνικές μεταρρυθμίσεις, η αριστερή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα ξεμείνει από ρευστό. Οι υποχρεώσεις για πληρωμή των τόκων των δανείων αυξάνουν. Πρέπει να καταβάλει 80 εκ. ευρώ στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στις 20 Απριλίου και 200 εκατομμύρια ευρώ στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) την 1η Μαΐου. Αλλά αυτό που ανησυχεί περισσότερο την Ευρώπη είναι τα 760 εκ. ευρώ που πρέπει να καταβληθούν στο ΔΝΤ στις 12 Μαΐου. Η Ελλάδα είναι αντιμέτωπη με μία δύσκολη απόφαση: είτε να πληρώσει τους δανειστές της είτε να πληρώσει μισθούς και συντάξεις του δημοσίου τομέα. Ήδη υπάρχουν αναφορές ότι η Αθήνα έχει αποφασίσει να πληρώσει τους δανειστές.

Θα μπορέσει να μην «βουλιάξει»;
Με δυσκολία τα καταφέρνει, αρνούμενη ότι χρησιμοποίησε τα αποθεματικά των ταμείων, παρά το γεγονός ότι πλήρωσε τη δόση προς το ΔΝΤ των 448 εκ. ευρώ. Για ένα αριστερό κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που ανήλθε στην εξουσία εξαιτίας της αντίδρασης προς τη λιτότητα, θα είναι δύσκολο να σταματήσει να πληρώνει συντάξεις αν και αυτό δείχνει να μην μπορεί να αποφευχθεί. Η Ελλάδα έχει δύο φορές διασωθεί από την ΕΕ και το ΔΝΤ από το 2010. Οι συνομιλίες της 24ης Απριλίου στοχεύουν στην αποδέσμευση 7,2 δισ. ευρώ, αλλά ακόμη και αν τα πάρει μπορεί να χρειαστεί και τρίτη διάσωση δεκάδων δισεκατομμυρίων. Αλλά αν το πακέτο των μεταρρυθμίσεων δεν ικανοποιήσει τους δανειστές, τότε η Ελλάδα δεν θα πάρει τα χρήματα.
Τί θα συμβεί αν χρεοκοπήσει;
Οι ελληνικές τράπεζες ήδη βρίσκονται σε οριακή κατάσταση. Βασίζονται στα 74 δισ. του μηχανισμού παροχής έκτακτης ρευστότητας (ELA) από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Αν η κυβέρνηση δεν πληρώσει τα χρέη της, διακινδυνεύει να διακοπεί η ρευστότητα από την ΕΚΤ, που κρατάει τόσο τις τράπεζες όσο και την κυβέρνηση στην «επιφάνεια». Μία χρεοκοπία θα προκαλούσε αλυσιδωτά γεγονότα, Δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ έχουν ήδη αποσυρθεί από τις τράπεζες. Προκειμένου να αποφευχθεί ένα «bank run» ίσως επιβληθεί απαγόρευση στις αναλήψεις.
Αυτό σημαίνει Grexit;
Μία ελληνική χρεοκοπία, που είναι το χειρότερο δυνατό σενάριο, θα μπορούσε να στείλει την Ελλάδα εκτός ευρώ. Η Ελλάδα θα επέστρεφε στη δραχμή, θα προέκυπτε άμεση αποτίμηση και πληθωρισμός όπως και τραπεζική κρίση. Θα κατέληγε να είναι ο παρίας των διεθνών αγορών για χρόνια όπως η Αργεντινή το 2002. Η Ελλάδα θέλει να παραμείνει στο ενιαίο νόμισμα, αλλά μία χρεοκοπία είναι πιθανό ότι θα την αναγκάσει να βγει από το ευρώ.
Είναι αναπόφευκτο το Grexit;
Μπορεί να υπάρξει συμφωνία στις 24 Απριλίου και η ρευστότητα προς την Ελλάδα να μην διακοπεί. Ωστόσο, ακόμη και αν δεν επιτευχθεί συμφωνία δεν σημαίνει αυτόματα χρεοκοπία ή έξοδος από το ευρώ. Ούτε ότι η Ελλάδα δεν θα πληρώσει τους δανειστές. Για πολλούς οικονομολόγους, η καλύτερη λύση για την Ελλάδα θα ήταν μία «ελεγχόμενη χρεοκοπία». Αυτό θα σήμαινε πιο χαλαρούς όρους στην αποπληρωμή των δανειστών. Θα μπορούσε να σημαίνει ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στην ευρωζώνη με αυστηρούς ελέγχους στα κεφάλαια προκειμένου να βγουν τα χρήματα από την Ελλάδα. Μία ιδέα που εξετάζει η Γερμανία θα ήταν η ΕΚΤ να συνεχίσει να χρηματοδοτεί τις ελληνικές τράπεζες, ενώ θα τις θεωρούσε χρεοκοπημένες, με αυστηρές εγγυήσεις για δομικές μεταρρυθμίσεις.
Υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης;
Η ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να περιορίσει τους κινδύνους μετάδοσης της τραπεζικής κρίσης από το ένα κράτος μέλος στο άλλο και εταίροι όπως η Γερμανία δεν φοβούνται πια για αυτό. Αλλά το ΔΝΤ έχει προειδοποιήσει ότι οι «κίνδυνοι και οι αδυναμίες» παραμένουν. Η χρεοκοπία θα σήμαινε τεράστιες απώλειες για την ΕΚΤ, η οποία θα μπορούσε να τυπώσει χρήμα για την επανακεφαλαιοποίησή της, αλλά αυτό θεωρείται ανάθεμα για τη Γερμανία. Οι επιπτώσεις στην αγορά είναι δύσκολο να προβλεφθούν και υπάρχει η πιθανότητα πολιτικών συνεπειών. Αρκετές κυβερνήσεις με αντιευρωπαϊκά κινήματα θα παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Ελλάδα με νευρικότητα.