«Οποιος έχει υψηλές καταθέσεις ή μεγάλη περιουσία και δεν πληρώνει το δάνειό του δεν θα προστατεύεται από τους πλειστηριασμούς για κανένα ακίνητο». Με αυτή την ξεκάθαρη διατύπωση, κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών περιγράφει στο «Βήμα» το πλαίσιο για το «ξεπάγωμα» των πλειστηριασμών στην πρώτη κατοικία από 1.1.2014. Στο «σφυρί» αναμένεται να βγουν περί τις 8.000 ακίνητα που έχουν κατασχεθεί ως το 2008.


«Οσοι έχουν δάνειο μόνο για πρώτη κατοικία θα προστατεύονται και δεν θα γίνεται πλειστηριασμός» προσθέτει ο ίδιος, προαναγγέλλοντας παράταση της προστασίας για τους οικονομικά αδύναμους.
Η κυβέρνηση καλείται να λύσει μέσα σε λίγες ημέρες μια δύσκολη εξίσωση ώστε η άρση της απαγόρευσης που απαιτεί η τρόικα να αφορά μόνο τα «ρετιρέ» και όχι τους χιλιάδες ιδιοκτήτες που χτυπήθηκαν από την ύφεση και την ανεργία.
Οι υπουργοί Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας και Ανάπτυξης κ. Κωστής Χατζηδάκης ζήτησαν αναλυτικά στοιχεία από τα πιστωτικά ιδρύματα ώστε να καθορίσουν τα τελικά κριτήρια της ρύθμισης για τη μερική άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία.

«Οι τράπεζες οι ίδιες θα διασταυρώσουν στοιχεία δανειοληπτών που έχουν καταθέσεις που υπερβαίνουν σε κάποιες περιπτώσεις το ποσό των δανείων τους σε συνδυασμό με μεγάλες περιουσίες» λέει στο «Βήμα» κυβερνητικό στέλεχος, υπενθυμίζοντας ότι το ελληνικό κράτος έχει πλέον όλα τα στοιχεία για εκείνες τις περιπτώσεις πολιτών που έβγαλαν μεγάλα χρηματικά ποσά στο εξωτερικό μετά το ξέσπασμα της κρίσης.

Ποιους αφορά
Πληροφορίες από το κυβερνητικό στρατόπεδο αναφέρουν ότι το «ξεπάγωμα» θα αφορά το 2% των ληξιπρόθεσμων στεγαστικών δανείων.

1. Οι πρώτοι φάκελοι που θα εξετασθούν είναι τα προβληματικά δάνεια που όδευαν προς πλειστηριασμό πριν από την έναρξη της ισχύος της γενικής απαγόρευσης το 2009. Αρα το 2014 θα βγουν στο «σφυρί» τα ακίνητα του 2008, το 2015 του 2009 κ.ο.κ… Για το 2008 οι φάκελοι υπολογίζονται σε 25.000. Τα συναρμόδια υπουργεία εκτιμούν ότι θα εντοπίσουν δανειολήπτες οι οποίοι εκμεταλλεύθηκαν τη ρύθμιση για προστασία όλων των ακινήτων ενός οφειλέτη, ανεξαρτήτως ιδιότητας, εφόσον οι οφειλές προς τις τράπεζες δεν υπερβαίνουν τις 200.000 ευρώ. Επί αυτών θα εφαρμοστούν τα περιουσιακά και κοινωνικά κριτήρια και υπολογίζεται ότι θα οδηγηθούν σε πλειστηριασμό λιγότερα από 8.000 ακίνητα με εμπορική ή άλλη χρήση, πέραν της κύριας κατοικίας. Στο στόχαστρο έχουν ήδη μπει όσοι έχουν τρία ή τέσσερα ακίνητα και υψηλά εισοδήματα και δεν πληρώνουν δόσεις δανείων καλυπτόμενοι από την απαγόρευση.
Σε κάθε περίπτωση θα ισχύσουν κοινωνικά κριτήρια, τα οποία θα εξαιρούν όσους αντικειμενικά δεν μπορούν να πληρώσουν τα τραπεζικά τους δάνεια, όπως οι άνεργοι που είδαν τον οικονομικό προγραμματισμό της ζωής τους να ανατρέπεται βίαια από την οικονομική κρίση, οι πολύτεκνοι και τα άτομα με αναπηρία.
Στην κατεύθυνση αυτή, από τον Σεπτέμβριο θα καθιερωθούν τα κριτήρια του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και των «αναγκαίων δαπανών διαβίωσης» για να διευκολυνθούν όσοι δεν μπορούν να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους.

2. Παράλληλα η κυβέρνηση επανεξετάζει την ισχύουσα διάταξη με την οποία προστατεύεται η πρώτη ή μοναδική κατοικία ενός δανειολήπτη ανεξάρτητα από το ύψος της οφειλής, την ιδιότητα του οφειλέτη αλλά και του δανειστή, αν δηλαδή είναι τράπεζα ή ιδιώτης. Προϋπόθεση είναι η αντικειμενική αξία του ακινήτου να μην ξεπερνά το αφορολόγητο όριο πρώτης κατοικίας (200.000 ευρώ) προσαυξημένο κατά 50%.
Για έναν άγαμο η προστασία είναι σήμερα 300.000 ευρώ, ενώ για ένα έγγαμο ζευγάρι φθάνει τις 375.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας. Για κάθε παιδί ο πήχης ανεβαίνει κατά 25.000. Ετσι, για μια τετραμελή οικογένεια ο πήχης της προστασίας είναι οι 450.000 ευρώ.
Η κυβέρνηση εκτιμά ότι με τα όρια αυτά παρέχεται προστασία ακόμη και για μεγάλα διαμερίσματα ή μεζονέτες σε ακριβές περιοχές και μελετά το ενδεχόμενο να κατεβάσει τη βάση εκκίνησης της κλιμακωτής προστασίας (ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση) από τις 200.000 στις 150.000 ή ακόμη και στις 120.000 ευρώ.

3. Ακόμη ένα κριτήριο που θα προστεθεί στο «μείγμα» της ρύθμισης είναι το ύψος του δανείου και το ποσοστό που έχει αποπληρωθεί. Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ότι δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο ένας δανειολήπτης που έχει αποπληρώσει το μεγαλύτερο μέρος (π.χ. το 90%) του δανείου του με κάποιον άλλον που πλήρωσε μόνο τις πρώτες δόσεις.

«Οι μόνοι που έχουν λόγο ανησυχίας είναι όσοι εκμεταλλεύθηκαν την υφιστάμενη κατάσταση και ενώ μπορούσαν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους (είχαν καταθέσεις, είχαν εισοδήματα) δεν ανταποκρίνονταν» δήλωσε στον «Βήμα FM» o κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Σίμος Κεδίκογλου. «Η πρώτη κατοικία των ευαίσθητων ομάδων είναι απολύτως προστατευμένη. Ως το τέλος του 2013 θα έχει ψηφιστεί η νέα ρύθμιση γιατί στις 31 Δεκεμβρίου εκπνέει η ισχύουσα» πρόσθεσε.
Σύμφωνα με την Ερευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), το ποσοστό του συνολικού πληθυσμού της χώρας που διαμένει σε κατοικία με δάνειο ή υποθήκη για το 2011 ανέρχεται σε 15,7%.

«Κόκκινα δάνεια»

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, περίπου 90.000 νοικοκυριά αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα στην αποπληρωμή των δανείων τους, εκ των οποίων οι 60.000 αφορούν δάνεια πρώτης κατοικίας. Την ίδια στιγμή 45.000 – 50.000 δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπερχρέωσης έχουν ήδη προχωρήσει στην υπαγωγή τους στις διατάξεις του Νόμου 3869/2010 όπως τροποποιήθηκε από τον Νόμο 4161/2013.
Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), ο λόγος των στεγαστικών δανείων σε καθυστέρηση προς το σύνολο των δανείων ανήλθε σε 21,4% στο τέλος Δεκεμβρίου του 2012, από 14,9% στο τέλος Δεκεμβρίου του 2011 και 10,% τον Δεκέμβριο του 2010.

Τρόικα: Μεγα-φόρος σε όλα τα ακίνητα ή «χαράτσι» και το 2014
Το δίλημμα του Γιάννη Στουρνάρα: είσπραξη μέσω ΔΕΗ για έναν χρόνο ακόμη του τέλους ή 1,1 δισ. παραπάνω φόρος για 5,6 εκατ. ιδιοκτήτες
Εντονος προβληµατισµός επικρατεί στο υπουργείο Οικονοµικών εν όψει της έλευσης της τρόικας στις 10 Σεπτεµβρίου καθώς ως το τέλος του επόµενου µήνα θα πρέπει να πείσει τους δανειστές για να εφαρµοστεί από το 2014 ο Ενιαίος Φόρος Ακινήτων (ΕΦΑ) και όχι να µείνει για έναν ακόµη χρόνο το «χαράτσι» µέσω των λογαριασµών της ΔΕΗ.
Ο λόγος είναι ότι η τριμερής εκβιάζει πλέον ανοιχτά την κυβέρνηση (και μέσω αυτής 5,6 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων) να δεχθεί για άλλη μία χρονιά την είσπραξη των φόρων για τα ακίνητα μέσω των λογαριασμών του ρεύματος ή αλλιώς να επιβάλει 1,1 δισ. ευρώ επιπλέον φόρο στους πολίτες αν επιλέξει την είσπραξη μέσω ΔΟΥ!
Τα μηνύματα που δέχεται ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας δεν είναι θετικά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προειδοποιούν ότι στην περίπτωση που το νέο σχέδιο για τον ΕΦΑ δεν κριθεί βιώσιμο από τους ίδιους θα ζητήσουν να επεκταθεί και το 2014 η καταβολή του Εκτακτου Τέλους Ακινήτων μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ.
Ο μοχλός πίεσης που χρησιμοποιούν είναι εξαιρετικά απλός και εκβιαστικός. Δίνουν στην κυβέρνηση δύο επιλογές που η μία είναι χειρότερη από την άλλη. Σε περίπτωση που η κυβέρνηση επιλέξει ΕΦΑ και είσπραξη μέσω ΔΟΥ, αντί για τη βεβαίωση φόρων 3,2 δισ. ευρώ από τα ακίνητα που προέβλεπε η αρχική συμφωνία με την τρόικα για το 2014, οι δανειστές απαιτούν πλέον να βεβαιωθούν φόροι 4,25 δισ. ευρώ, δηλαδή 1,1 δισ. παραπάνω! Ο λόγος; Εκτιμούν ότι θα εισπραχθεί μόλις το 70% των βεβαιωθέντων φόρων, δηλαδή 2,9 δισ. ευρώ.
Η δεύτερη επιλογή που «προσφέρεται» στην κυβέρνηση είναι εξίσου κακή και δείχνει ότι η τριμερής εμμένει στην άποψη ότι η απειλή (έστω και θεωρητική) διακοπής της ηλεκτροδότησης διασφαλίζει τη συγκέντρωση εσόδων. Ζητεί λοιπόν να επιβληθεί για άλλη μία χρονιά το «χαράτσι» μέσω της ΔΕΗ ώστε μαζί με τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας για το 2014 να εισπραχθούν έσοδα 2,9 δισ. ευρώ.
Οι εκτιμήσεις της τρόικας λένε ότι η εισπραξιμότητα θα ανεβεί από το 70% (που υπολογίζεται για τον ΕΦΑ μέσω των ΔΟΥ) στο 85% αν ο φόρος «περάσει» μέσω των λογαριασμών ΔΕΗ.
Σκληρές διαπραγματεύσεις
Οι διαπραγματεύσεις στο θέμα αυτό θα είναι σκληρές για δύο λόγους:

1. Ως το τέλος Σεπτεμβρίου θα πρέπει να συμφωνηθούν τα βασικά μεγέθη για το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2014.

2. Ο κ. Στουρνάρας στοχεύει στη μείωση ή και στην κατάργηση του φόρου μεταβιβάσεων για τα ακίνητα με στόχο να δώσει «το φιλί της ζωής» στον κλάδο των ακινήτων που βρίσκεται υπό το μηδέν.
Η πιο ξεκάθαρη ως τώρα αμφισβήτηση του ελληνικού σχεδίου για έναν ενιαίο φόρο στα ακίνητα υπάρχει στην τελευταία έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα, το οποίο εκτιμά ότι, ακόμη και αν εφαρμοστεί από το 2014, θα πρέπει να αναθεωρηθεί σε δύο χρόνια από σήμερα καθώς παρουσιάζει εγγενή προβλήματα στον σχεδιασμό του.
Για παράδειγμα, τονίζεται ότι η έλλειψη περιουσιολογίου απαγορεύει στο κράτος τη στοιχειώδη διασταύρωση για το αν οι πολίτες δηλώνουν με ειλικρίνεια ή όχι τα ακίνητα που κατέχουν. Παράλληλα το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι ο σχεδιαζόμενος φόρος στηρίζεται στα δικαιώματα ιδιοκτησίας και όχι στο σύνολο της περιουσίας του φορολογουμένου.
Επίσης σημειώνει ότι η μέθοδος υπολογισμού του φόρου δεν σχετίζεται πάντοτε με την εμπορική αξία του ακινήτου καθώς υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στις αντικειμενικές και στις εμπορικές αξίες.
Σε κάθε περίπτωση ο σχεδιασμός του υπουργείου Οικονομικών προσαρμόζεται αναγκαστικά στην πρώτη επιλογή. Δηλαδή, «όχι» στο χαράτσι και «ναι» στον ΕΦΑ, αλλά σε πιο ενισχυμένη εκδοχή ώστε να βεβαιωθούν φόροι 4,15 δισ. ευρώ!
Η λογική του νέου φόρου είναι ότι για να αποφευχθεί το χαράτσι μέσω ΔΕΗ θα πρέπει να διευρυνθεί τόσο πολύ η φορολογική βάση ώστε εκτός από τα αγροτεμάχια να περιλαμβάνει και μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα που έμεναν ούτως ή άλλως έξω από τους λογαριασμούς του ρεύματος.
Ξανά στην Εφορία
Στην περίπτωση που οι φορολογούμενοι, όπως συμβαίνει σήμερα, αρνηθούν να καταβάλουν μέσω της ΔΕΗ το ΕΤΗΔΕ θα πρέπει να ξαναπεράσουν από την Εφορία για να γίνει ο διαχωρισμός του λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος και των άλλων επιβαρύνσεων από τον φόρο επί των ακινήτων. Αυτό σημαίνει ότι πάνω από 300.000 φυσικά πρόσωπα θα συνωστίζονται και θα ταλαιπωρούνται σε ουρές που θα σχηματιστούν και πάλι στη ΔΕΗ και στις εφορίες.
Ι. Στουρνάρας: Στο στόχαστρο 6.575 offshore
Στο στόχαστρο του υπουργού Οικονοµικών Γιάννη Στουρνάρα (φωτογραφία κάτω) µπαίνουν οι 6.575 offshore εταιρείες που υπάρχουν και δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.
Οπως έγινε γνωστό από κορυφαίες πηγές του υπουργείου, έπειτα από δειγματοληπτικό έλεγχο που έγινε σε 40 εταιρείες προέκυψαν ετήσια φορολογικά έσοδα της τάξεως των 13 εκατ. ευρώ που βεβαιώθηκαν, και μάλιστα χωρίς να υπάρξουν ενστάσεις ή αντιρρήσεις από τους διαχειριστές των offshore.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία και κατόπιν των οδηγιών της τρόικας συνεχίζεται ο έλεγχος σε περισσότερες από 300 εταιρείες από τα ελεγκτικά κέντρα και το ΣΔΟΕ. Υπό τον τακτικό φορολογικό έλεγχο του Διαπεριφερειακού Ελεγκτικού Κέντρου (ΔΕΚ) Αθηνών βρίσκονται και οι 24 υπεράκτιες εταιρείες της ΔΟΥ Κύμης και οι 161 αντίστοιχες της ΔΟΥ Κρανιδίου.
Ο υπουργός Οικονομικών θεωρεί ότι ενώ έχει αντιμετωπιστεί το πρόβλημα φοροδιαφυγής με τις offshore ακινήτων (λόγω της υψηλής φορολογίας σε όλους όσοι θέλουν να διατηρούν την ανωνυμία επί της ιδιοκτησίας) το πρόβλημα φοροδιαφυγής εξακολουθεί να είναι τεράστιο με τις διασυνδεμένες offshore με επιχειρηματικούς ομίλους. Το κύριο χαρακτηριστικό είναι ότι μέσω αυτών των «κρίκων» γίνονται υπερτιμολογήσεις, μεταφέρονται κεφάλαια και κέρδη στο εξωτερικό. Σε κάθε περίπτωση θεωρεί ότι αποτελούν παράγοντα «νοσηρότητας» της ελληνικής αγοράς και της επιχειρηματικότητας.

Επίσης μέσω των offshore πολλοί αποφεύγουν τον έλεγχο του «πόθεν έσχες» και δεσμεύσεις ατομικής περιουσίας, με τη διασφάλιση από μελλοντικές διεκδικήσεις δανειστών, ακόμη και τις διεκδικήσεις συζύγων σε περίπτωση διαζυγίου.
Ολες αυτές τις δυνατότητες φοροαποφυγής και απόκρυψης εισοδημάτων η κυβέρνηση θέλει να τις χτυπήσει οριστικά.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ