Μαρίνες με «τρύπες» και σκάφη που φυλλορροούν βάζοντας πλώρη προς Τουρκία και Κροατία εξαιτίας της αβεβαιότητας του φορολογικού περιβάλλοντος και της ύφεσης που έχει χτυπήσει τους Ελληνες συνθέτουν την εικόνα του θαλάσσιου τουρισμού. Τα τελευταία χρόνια ο ελληνικός στόλος έχει χάσει πάνω από 1.000 σκάφη, ενώ από τις 153 μαρίνες που έχουν χωροθετηθεί στην Ελλάδα λιγότερες από 25 λειτουργούν σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές. Ο θαλάσσιος τουρισμός βρίσκεται ακόμη «δεμένος στον κάβο» σε μια χώρα με 15.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής και περισσότερα από 6.000 μεγάλα και μικρά νησιά.
Την ίδια ώρα επιχειρείται η αξιοποίηση 46 τουριστικών λιμένων από το χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ ως το 2015 και για πολλοστή φορά η διαμόρφωση ενός νομοθετικού πλαισίου από τα υπουργεία Ναυτιλίας, Οικονομικών και Τουρισμού, που αναμένεται να τεθεί σύντομα σε διαβούλευση. Οι επαγγελματίες του κλάδου υπογραμμίζουν ωστόσο την ανάγκη ενός σταθερού φορολογικού καθεστώτος το οποίο θα φέρει πίσω ελληνικά και ξένα σκάφη έχοντας ως αντίβαρο τα πρώτα θετικά σημάδια για την εφετινή σεζόν.
Ο κλάδος μετρά απώλειες εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης αλλά και της πτώσης της ζήτησης στην Ελλάδα. «Από 3.500 σκάφη το 2009 ο στόλος αριθμεί πλέον 2.500 το 2013» τονίζει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Τουριστικών Σκαφών Αναψυχής Ανευ (Μονίμου) Πληρώματος (ΣΙΤΕΣΑΠ) κ. Πάρις Λουτριώτης. Χάθηκαν χίλια σκάφη σε τέσσερα χρόνια, σημειώνει και τονίζει ότι έχουν πληγεί μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Τα περισσότερα σκάφη που χάθηκαν «έχουν φύγει εκτός Ελλάδας. Εχουν πουληθεί πολλά σκάφη» λέει, καθώς δεν υπάρχουν χρηματοδοτήσεις στο γιότινγκ και ο κλάδος «δεν έχει κωδικό στο ΕΣΠΑ». Ο στόλος έχει χάσει το 30% της δυναμικότητάς του, επιβεβαιώνει ο πρόεδρος της Ενωσης Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού (ΕΠΕΣΤ) κ. Αντώνης Στελλιάτος, καθώς πολλά σκάφη έχουν φύγει στην Τουρκία, στην Κροατία και στο Μαυροβούνιο, αναζητώντας καταφύγιο σε πιο ευνοϊκά φορολογικά καθεστώτα. Η φυγή «οφείλεται στη μη ύπαρξη σταθερού φορολογικού νόμου» υπογραμμίζει ο κ. Στελλιάτος, επισημαίνοντας τα «τεράστια κενά» που παρατηρούνται στις μαρίνες από τα σκάφη που αποχώρησαν. «Πολλά σκάφη πήγαν σε άλλες μαρίνες, άλλα πουλήθηκαν και άλλα κατασχέθηκαν από τις τράπεζες» σημειώνει. «Μπορεί να φτιάξουν οι μαρίνες και οι υπηρεσίες τους», το ζητούμενο όμως είναι «να έρθουν σκάφη στην Ελλάδα» λέει ο πρόεδρος της ΕΠΕΣΤ και θέτει ως προϋπόθεση το νομοσχέδιο για τον θαλάσσιο τουρισμό και ένα σαφές θεσμικό πλαίσιο. Εστιάζει επίσης στη μέριμνα για τα τέλη ελλιμενισμού των επαγγελματικών σκαφών με ελληνική σημαία «για να υπάρξει επαγγελματικό σκάφος στην Ελλάδα».
«Πάγωσαν» οι Ρώσοι
«Ελπίζουμε στην αλλαγή του κλίματος για την Ελλάδα» αναφέρει ο κ. Στελλιάτος σχετικά με την εξέλιξη της εφετινής χρονιάς, λέγοντας ότι ο πολυτελής θαλάσσιος τουρισμός στηρίζεται στους πελάτες από τις ΗΠΑ. Ο ίδιος είναι συγκρατημένα αισιόδοξος για το 2013, με προϋπόθεση την «καλή φήμη» της χώρας στη διεθνή κοινότητα και τη διαμόρφωση ενός σταθερού φορολογικού καθεστώτος για τον θαλάσσιο τουρισμό. Με βάση τα πρώτα στοιχεία, τα ιστιοπλοϊκά «παρουσιάζουν άνοδο 7%-8% σε σύγκριση με το 2012 και όχι με το 2008», όπως υπογραμμίζει, τη χρονιά που άρχισε η κρίση. Τα επανδρωμένα σκάφη με πλήρωμα ως 12 άτομα παραμένουν σταθερά σε πτωτική πορεία, ενώ τα μίνι κρουαζιερόπλοια (με 49 άτομα χωρητικότητα) καταγράφουν αύξηση σε διψήφιο ποσοστό. Παρ’ όλα αυτά, είναι νωρίς ακόμη για μια ξεκάθαρη εικόνα, μια και τα τελευταία χρόνια ο κλάδος του γιότινγκ κινείται με κρατήσεις της «τελευταίας στιγμής». «Η εφετινή σεζόν ξεκίνησε καλά αλλά πάγωσε με τις οικονομικές εξελίξεις στην Κύπρο» υποστηρίζει ο κ. Λουτριώτης, αναφερόμενος στα σκάφη κατηγορίας bareboat (χωρίς πλήρωμα) ως 20 μέτρα. «Στις αρχές Ιανουαρίου ήταν 5% πάνω από το 2012, τώρα όμως παρουσιάζει πτώση 2%-3%. Θα πρέπει να τελειώσει η χρονιά για να δούμε πού βρισκόμαστε» εξηγεί. Αιτία είναι οι πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις στην Κύπρο, οι οποίες «πάγωσαν» τους ρώσους πελάτες, πολλοί από τους οποίους διατηρούσαν ρευστότητα σε κυπριακές τράπεζες. Θετική παραμένει η τάση από τη βρετανική και τη γερμανική αγορά.
Υπολογίζεται ότι ο θαλάσσιος τουρισμός προσελκύει πάνω από 150.000 τουρίστες στη χώρα κάθε χρόνο και από τα άμεσα έσοδα του κλάδου επιπλέον 1,2 φορές είναι τα έσοδα στην ελεύθερη αγορά καθώς όσοι επιλέγουν το γιότινγκ κινούνται στην τοπική οικονομία.
Επενδυτές και τέλη ελλιμενισμού
«Η πώληση μαρινών θα αναβαθμίσει τις υπηρεσίες τους» λέει ο πρόεδρος του ΣΙΤΕΣΑΠ, ωστόσο «η Πολιτεία πρέπει να βάλει όρους στην εκποίηση μαρινών, έτσι ώστε να παραμείνει ανταγωνιστικό το ελληνικό γιότινγκ. Αν αυξηθεί το τιμολόγιο, τότε ο επιχειρηματίας ή θα πουλήσει όσο-όσο ή θα αναγκαστεί να πάει σε μια ξένη χώρα και θα έρθει ξένος στόλος» λέει ο κ. Λουτριώτης. Αναφέρεται μάλιστα στη μαρίνα Αλίμου που βγήκε σε διαγωνισμό από το ΤΑΙΠΕΔ μαζί με τους τουριστικούς λιμένες της Υδρας, του Πόρου και της Νέας Επιδαύρου. «Περίπου 1.000 επαγγελματικά σκάφη ελλιμενίζονται στη μαρίνα Αλίμου. Η πώλησή της θα επιφέρει τριπλασιασμό των τελών ελλιμενισμού από τον επενδυτή» τονίζει. Ο ΣΙΤΕΣΑΠ έχει απευθυνθεί στην πολιτική ηγεσία, στα κόμματα και με επιστολή του και στον Πρωθυπουργό, με το αίτημα η μαρίνα Αλίμου να παραμείνει σε κρατικά χέρια για να ισχύσει επαγγελματικό τιμολόγιο, «αλλιώς θα εκλείψουν τα επαγγελματικά σκάφη». Για ένα σκάφος ως 50 πόδια «τα τέλη ελλιμενισμού στη μαρίνα Αλίμου είναι 250 ευρώ τον μήνα. Στις άλλες μαρίνες είναι 1.000 ευρώ τον μήνα» εξηγεί ο κ. Λουτριώτης.
«Η πώληση μαρινών θα αναβαθμίσει τις υπηρεσίες τους» λέει ο πρόεδρος του ΣΙΤΕΣΑΠ, ωστόσο «η Πολιτεία πρέπει να βάλει όρους στην εκποίηση μαρινών, έτσι ώστε να παραμείνει ανταγωνιστικό το ελληνικό γιότινγκ. Αν αυξηθεί το τιμολόγιο, τότε ο επιχειρηματίας ή θα πουλήσει όσο-όσο ή θα αναγκαστεί να πάει σε μια ξένη χώρα και θα έρθει ξένος στόλος» λέει ο κ. Λουτριώτης. Αναφέρεται μάλιστα στη μαρίνα Αλίμου που βγήκε σε διαγωνισμό από το ΤΑΙΠΕΔ μαζί με τους τουριστικούς λιμένες της Υδρας, του Πόρου και της Νέας Επιδαύρου. «Περίπου 1.000 επαγγελματικά σκάφη ελλιμενίζονται στη μαρίνα Αλίμου. Η πώλησή της θα επιφέρει τριπλασιασμό των τελών ελλιμενισμού από τον επενδυτή» τονίζει. Ο ΣΙΤΕΣΑΠ έχει απευθυνθεί στην πολιτική ηγεσία, στα κόμματα και με επιστολή του και στον Πρωθυπουργό, με το αίτημα η μαρίνα Αλίμου να παραμείνει σε κρατικά χέρια για να ισχύσει επαγγελματικό τιμολόγιο, «αλλιώς θα εκλείψουν τα επαγγελματικά σκάφη». Για ένα σκάφος ως 50 πόδια «τα τέλη ελλιμενισμού στη μαρίνα Αλίμου είναι 250 ευρώ τον μήνα. Στις άλλες μαρίνες είναι 1.000 ευρώ τον μήνα» εξηγεί ο κ. Λουτριώτης.
23% ΦΠΑ στην Ελλάδα, 0% στην Τουρκία
Οι ανταγωνίστριες χώρες προωθούν μέτρα υπέρ του θαλάσσιου τουρισμού
«Υπάρχουν περίπου 800 κενές θέσεις στις μαρίνες της Αττικής», σε σύνολο 3.000 θέσεων ελλιμενισμού, επισημαίνει ο πρόεδρος της Ενωσης Μαρινών Ελλάδας (ΕΜΑΕ) κ. Σταύρος Κατσικάδης. Ο ίδιος σημειώνει ότι οι μαρίνες στη χώρα «βρίσκονται σε αρνητικό περιβάλλον» καθώς έχουν αποχωρήσει πολλά σκάφη αναψυχής από την Ελλάδα με προορισμό κυρίως την Κροατία και την Τουρκία. Αιτίες είναι τόσο η οικονομική κρίση όσο και οι νέες θέσεις ελλιμενισμού που δημιουργούν οι ανταγωνίστριες χώρες προωθώντας μέτρα υπέρ του θαλάσσιου τουρισμού, ειδικά στον τομέα του γιότινγκ. Η Ενωση εκπροσωπεί 20 μαρίνες στην ελληνική επικράτεια με 8.500 θέσεις ελλιμενισμού. «Σχεδόν όλες παρουσιάζουν αρνητικό πρόσημο» σημειώνει ο κ. Κατσικάδης και προσθέτει ότι το ποσοστό των σκαφών που έχουν αποχωρήσει ξεπερνά το 25%. «Τα σκάφη δεν έχουν επιστρέψει και δεν προβλέπεται να επιστρέψουν» σχολιάζει, ενώ προσθέτει ότι πλέον είναι υψηλό και το κόστος αντικατάστασης των σκαφών, με συνέπεια να μην ανανεώνεται ο στόλος. «Δεν υπάρχει συζήτηση για νέα σκάφη» τονίζει.
Οι ανταγωνίστριες χώρες προωθούν μέτρα υπέρ του θαλάσσιου τουρισμού
«Υπάρχουν περίπου 800 κενές θέσεις στις μαρίνες της Αττικής», σε σύνολο 3.000 θέσεων ελλιμενισμού, επισημαίνει ο πρόεδρος της Ενωσης Μαρινών Ελλάδας (ΕΜΑΕ) κ. Σταύρος Κατσικάδης. Ο ίδιος σημειώνει ότι οι μαρίνες στη χώρα «βρίσκονται σε αρνητικό περιβάλλον» καθώς έχουν αποχωρήσει πολλά σκάφη αναψυχής από την Ελλάδα με προορισμό κυρίως την Κροατία και την Τουρκία. Αιτίες είναι τόσο η οικονομική κρίση όσο και οι νέες θέσεις ελλιμενισμού που δημιουργούν οι ανταγωνίστριες χώρες προωθώντας μέτρα υπέρ του θαλάσσιου τουρισμού, ειδικά στον τομέα του γιότινγκ. Η Ενωση εκπροσωπεί 20 μαρίνες στην ελληνική επικράτεια με 8.500 θέσεις ελλιμενισμού. «Σχεδόν όλες παρουσιάζουν αρνητικό πρόσημο» σημειώνει ο κ. Κατσικάδης και προσθέτει ότι το ποσοστό των σκαφών που έχουν αποχωρήσει ξεπερνά το 25%. «Τα σκάφη δεν έχουν επιστρέψει και δεν προβλέπεται να επιστρέψουν» σχολιάζει, ενώ προσθέτει ότι πλέον είναι υψηλό και το κόστος αντικατάστασης των σκαφών, με συνέπεια να μην ανανεώνεται ο στόλος. «Δεν υπάρχει συζήτηση για νέα σκάφη» τονίζει.
Στην Ελλάδα ο ίδιος επισημαίνει «αντικίνητρα», όπως ο ΦΠΑ 23% στις υπηρεσίες ελλιμενισμού και λοιπών παροχών σε σκάφη αναψυχής, όταν στην Τουρκία ο αντίστοιχος συντελεστής είναι 0%, τα υψηλά τεκμήρια φορολόγησης, το υψηλό κόστος εκτελωνισμού σκαφών, ο ειδικός φόρος και οι ανταποδοτικές εισφορές που ισχύουν, αλλά και η ανυπαρξία πλαισίου χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing). «Με όλα αυτά τα φοροεισπρακτικά μέτρα θα ενθαρρυνθεί ο Ελληνας να αγοράσει σκάφος και να το ελλιμενίσει στην Ελλάδα;» υπογραμμίζει. «Τα ιδιωτικά σκάφη αποχώρησαν από τα φορολογικά αντικίνητρα και την οικονομική κρίση και τα ξένα σκάφη δεν έρχονται στην Ελλάδα γιατί δεν έχουν κίνητρα, φορολογικά αλλά και σε υψηλές υπηρεσίες» εξηγεί. Το υψηλότερο ποσοστό αποχώρησης σκαφών καταγράφεται στην Αττική σε σχέση με την ελληνική επαρχία, μια και στην Αττική είναι περισσότερα τα σκάφη των Ελλήνων οι οποίοι χτυπήθηκαν από την οικονομική κρίση.
«Σωστή κίνηση η ιδιωτικοποίηση»
- Η ιδιωτικοποίηση των μαρινών είναι κίνηση «στη σωστή κατεύθυνση», υποστηρίζει ο πρόεδρος της ΕΜΑΕ, όμως «χρειάζεται βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου. Αν ιδιωτικοποιηθούν αλλά δεν δοθούν κίνητρα, τότε οι μαρίνες δεν θα μπορούν να είναι βιώσιμες» τονίζει. Είναι ανάγκη «να προσελκύσουμε τα ξένα επαγγελματικά σκάφη», τονίζοντας ότι «σκοπός είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας και οι θέσεις εργασίας», ενώ αναφέρεται στον «αθέμιτο ανταγωνισμό» μεταξύ οργανωμένων τουριστικών λιμένων και λιμένων που διοικούνται από λιμενικά ταμεία ή δημοτικές αρχές.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
