Τη μεγαλύτερη κρίση της τελευταίας εξαετίας φαίνεται να διέρχεται η κτηματαγορά. Εννέα στους δέκα ειδικούς της κτηματαγοράς θεωρούν ότι υπάρχει υπερπροσφορά κατοικιών, ότι οι πωλήσεις των κατοικιών είναι χαμηλότερες σήμερα σε σχέση με έξι μήνες πριν και ότι υπάρχει μείωση των τιμών σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν.
Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από έρευνα που πραγματοποίησε το Τμήμα Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για την πορεία και τις εξελίξεις στην κτηματαγορά και δημοσιεύει κατ’ αποκλειστικότητα «Το Βήμα της Κυριακής».
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 94% των ειδικών της κτηματαγοράς θεωρεί ότι οι τιμές πώλησης των κατοικιών θα μειωθούν τους επόμενους έξι μήνες, ενώ το 74,6% των ειδικών της κτηματαγοράς προβλέπει χαμηλότερη ζήτηση για αγορά κατοικιών το επόμενο εξάμηνο. Παράλληλα, το 55,2% των ειδικών της κτηματαγοράς προβλέπει ότι η κρίση στην κτηματαγορά θα διαρκέσει δύο ως τρία χρόνια. Η συγκεκριμένη έρευνα καλύπτει το χρονικό διάστημα από Ιανουάριο ως Ιούνιο 2012 και συμμετείχαν σε αυτήν επιχειρήσεις real estate από όλες τις περιοχές της ελληνικής επικράτειας.
Σύμφωνα με τον επιστημονικό υπεύθυνο της έρευνας, καθηγητή και πρόεδρο του Τμήματος Στατιστικής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Επ. Πανά «η στασιμότητα συνεχίζεται και για τις νέες τιμές των δεικτών στην κτηματαγορά. Ετσι, το σημερινό χαρακτηριστικό της κτηματαγοράς είναι ότι αυτή λειτουργεί σε συνθήκες επίμονης στασιμότητας και υπερπροσφοράς κατοικιών και επαγγελματικών ακινήτων. Η κτηματαγορά χρειάζεται τη δημιουργία ενός κλίματος με προοπτική, ικανό να αντιμετωπίσει επιθετικά τη στασιμότητα που εμφανίζεται. Φυσικά, δεν είναι εύκολο να περιμένει κάποιος ότι θα αλλάξει το κλίμα που επικρατεί σήμερα στην κτηματαγορά, όταν οι τράπεζες δεν χορηγούν δάνεια, υπάρχει υπερπροσφορά ακινήτων και έλλειμμα ρευστότητας. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, αν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα και δεν χαραχθεί επιθετική στρατηγική αντιμετώπισης της κρίσης σε έναν τόσο νευραλγικό τομέα της οικονομικής ζωής της χώρας μας, θα αναμένουμε στασιμότητα».
Πάντως, δυσοίωνες είναι οι εκτιμήσεις των ειδικών της κτηματαγοράς. Πότε θα έρθει η ανάκαμψη δεν μπορεί να προβλέψει κάποιος με βεβαιότητα. Η κρίση φαίνεται ότι θα διαρκέσει αρκετά, αν και μπορεί να εμφανισθούν μικρά σκαμπανεβάσματα, τα οποία θα οφείλονται σε προσωρινές και ευκαιριακές προσφορές των κατασκευαστών. Το «καλό μήνυμα» είναι – σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς της κτηματαγοράς – ότι δεν υπάρχει «φούσκα» με τα ακίνητα, γιατί αν υπήρχε, τότε δεν θα μπορούσε κάποιος να εκτιμήσει και το βάθος της κρίσης.
Το «κακό» μήνυμα είναι ότι η επιβάρυνση της ιδιοκτησίας είναι τέτοια που αναρωτιέται κάποιος με στοιχειώδη ορθολογισμό αν θα έχει κίνητρο και ενδιαφέρον να επενδύσει σε ακίνητο.
Ολα τα στοιχεία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η σημαντική ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή η οικοδομή, θα είναι στον σταθμό τουλάχιστον για άλλα δύο-τρία χρόνια. Δεν αναμένεται ανάκαμψη της ελληνικής αγοράς κατοικίας σύμφωνα και με τις εκτιμήσεις των προβλέψεων των παραγόντων της αγοράς, όπως προκύπτει από την παρούσα έρευνα-συγκυρία.
Συγκεκριμένα, το βασικό ερώτημα που τέθηκε και που απασχολεί τους εμπλεκομένους στην κτηματαγορά είναι η διάρκεια αυτής της κρίσης. Κατ’ αρχήν, η διεθνής οικονομική κρίση βλάπτει όλους τους επιχειρηματικούς κλάδους και ασφαλώς και την κτηματαγορά. Δεύτερον, το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κτηματαγορά είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα, λόγω του μεγάλου αριθμού της υπερπροσφοράς των νεόδμητων ακινήτων και των σχετικά υψηλών τιμών τους. Οι κατασκευές νέων κατοικιών έχουν μειωθεί σημαντικά, ενώ οι πωλήσεις – σύμφωνα με τους ειδικούς της κτηματαγοράς – έχουν μειωθεί κατά 50%-70%, δημιουργώντας έτσι ένα πλεόνασμα προσφοράς το οποίο όμως, λόγω του «αμυντικού συστήματος» των κατασκευαστικών εταιρειών, ακόμη δεν έχει ωθήσει σε σημαντικό βαθμό τη μείωση των τιμών των ακινήτων.
Ειδικότερα, το μεγαλύτερο ποσοστό των ειδικών (55,2%) εκτιμά ότι η κρίση θα διαρκέσει δύο ως τρία χρόνια. Ενα σημαντικό ποσοστό 32,8% εκτιμά ότι η κρίση θα διαρκέσει δύο χρόνια.
* Το 95,5% – αθροιστικά – των ειδικών της κτηματαγοράς εκτιμά ότι η κρίση θα διαρκέσει από ένα ως τρία χρόνια.
Αυτή η εκτίμηση του 95,5% των ειδικών, για διάρκεια ως τρία χρόνια, δεν είναι και πολύ μακριά από αντίστοιχη που δείχνει σχετική μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Πιο συγκεκριμένα, στη μελέτη του ΔΝΤ σχετικά με τις οικονομικές υφέσεις που έλαβαν χώρα σε 21 χώρες του ΟΟΣΑ, από το 1960 ως σήμερα, επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι: «η μέση διάρκεια της κρίσης στις τιμές των ακινήτων είναι τεσσεράμισι χρόνια και η μείωση της αξίας φτάνει το 30%».
Οσον αφορά την επίπτωση της κρίσης στις τιμές των ακινήτων, η τοποθέτηση των ειδικών της κτηματαγοράς έχει ως εξής: το 95,6% των ειδικών αναμένει ότι η κρίση θα επηρεάσει αρνητικά την πορεία των τιμών των ακινήτων. Οσον αφορά τον τερματισμό της κρίσης στην ελληνική κτηματαγορά σε σχέση με την ελληνική οικονομική κρίση, η τοποθέτηση των ειδικών της κτηματαγοράς έχει ως εξής: επτά στους δέκα θεωρούν ως προϋπόθεση του τερματισμού της κρίσης στην κτηματαγορά τον τερματισμό της κρίσης της ελληνικής οικονομίας.
Η ανεργία φοβίζει τους υποψήφιους αγοραστές
Το 76,1% των ειδικών της κτηματαγοράς προσδοκά ότι «θα υπάρξει σχετική μείωση» στις τιμές των κατοικιών
Η ελληνική κτηματαγορά – σύμφωνα και με τους δείκτες εμπιστοσύνης – βρίσκεται αντιμέτωπη με τη χειρότερη κρίση της, παρουσιάζοντας «καθίζηση», ενώ η αγοραστική δύναμη των ελληνικών νοικοκυριών είναι ασθενής και ευάλωτη.
Τα αποθέματα κατοικιών είναι αρκετά, προκαλώντας υπερπροσφορά ακινήτων, ενώ ταυτόχρονα και η ζήτηση είναι αρκετά χαμηλή. Τα δημογραφικά δεδομένα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αγορά ακινήτων, καθώς δεν είναι μεγάλος ο αριθμός σχηματισμού νέων νοικοκυριών. Η ανεργία, κυρίως των νέων, είναι μεγάλη, καθώς και ο πληθωρισμός, υπάρχει κορεσμός της αγοράς σε ένα «έθνος ιδιοκτητών», ενώ λόγω του άσχημου ψυχολογικού κλίματος οι καταναλωτές γενικά συμπεριφέρονται πολύ «συντηρητικά», γιατί φοβούνται επιδείνωση των εισοδημάτων τους και πιθανή απώλεια της θέσης εργασίας τους. Η αρνητική ψυχολογία των ενδιαφερόμενων αγοραστών επηρεάζει αρνητικά την κτηματαγορά, επισημαίνεται στην έρευνα.
Σύμφωνα με τις τοποθετήσεις των ερωτηθέντων, το 58,8% των ειδικών της κτηματαγοράς εκτιμά ότι υπάρχει ισχυρό πλεόνασμα προσφοράς στην αγορά ακινήτων για κατοικίες. Το 76,1% των ειδικών της κτηματαγοράς προσδοκά ότι «θα υπάρξει σχετική μείωση» στις τιμές πωλήσεων των κατοικιών στους επόμενους έξι μήνες. Στο ερώτημα αν υπάρχει «φούσκα» στην ελληνική κτηματαγορά, το 42,4% (αθροιστικά: «διαφωνώ σε κάποιον βαθμό» + «διαφωνώ πάρα πολύ») των ειδικών της ελληνικής κτηματαγοράς εκτιμά ότι δεν αναμένεται «φούσκα» στις τιμές των κατοικιών.
Το 25,8% των ειδικών συμφωνεί ότι σε κάποιον βαθμό υπάρχει πιθανότητα να δημιουργηθεί «φούσκα» στην αγορά ακινήτων που θα αποτελέσει και τη δεύτερη «φούσκα» ύστερα από εκείνη της χρηματιστηριακής αγοράς, ενώ το 21,2% των ειδικών κρατάει ουδέτερη στάση στο θέμα της ύπαρξης «φούσκας».
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το 55,2% των επαγγελματιών που συμμετέχουν στην έρευνα εκτιμά ότι η κρίση στην αγορά κατοικίας θα διαρκέσει από δύο ως τρία χρόνια. Το 32,8% των ειδικών της κτηματαγοράς πιστεύει ότι η κρίση στην αγορά κατοικίας θα διαρκέσει δύο χρόνια, ενώ μόλις το 1,5% πιστεύει ότι η κρίση στην αγορά κατοικίας θα διαρκέσει λιγότερο από έξι μήνες.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
