Το κατά Ταβιάνι «Δεκαήμερο»

Οι αδελφοί Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι, 84 και 86 χρόνων αντιστοίχως, δεν έχουν πάψει να μας εκπλήσσουν. Τρία χρόνια μετά το αριστούργημά τους «Ο Καίσαρας πρέπει να πεθάνει», που εκτός από τη Χρυσή Αρκτο του Φεστιβάλ Βερολίνου βρήκε θετικότατη υποδοχή από το κοινό, επανέρχονται με μια εξίσου προκλητική ταινία, τον «Θαυμάσιο Βοκάκιο», που από την Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου θα προβάλλεται στην Αθήνα.

Εμπνευσμένη ελεύθερα από το «Δεκαήμερο» του ιταλού συγγραφέα, η ταινία, με φόντο τη χτυπημένη από την πανούκλα Φλωρεντία του 14ου αιώνα, επικεντρώνεται σε πέντε από τις 100 ιστορίες του έργου και μοιάζει με φόρο τιμής σε έναν από τους μεγαλύτερους παραμυθάδες όλων των εποχών. Η ταινία γυρίστηκε σε πανέμορφα τοπία της Τοσκάνης και του Λάτσιο και σε αυθεντικούς μεσαιωνικούς πύργους που έχουν παραμείνει άθικτοι στον χρόνο. Οι σκηνοθέτες αναπαράγουν με προσοχή στη λεπτομέρεια το ύφος και την αισθητική των μεγάλων ζωγράφων της Αναγέννησης.

Η ταινία, με συμμετοχή στα φεστιβάλ της Τραϊμπέκα στη Νέα Υόρκη και του Κάρλοβι Βάρι στην Τσεχία, δεν είναι βεβαίως η πρώτη που ασχολήθηκε με το «Δεκαήμερο» του Βοκάκιου. Ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης, το έργο του ιταλού συγγραφέα απασχολεί τον κόσμο του κινηματογράφου από τα χρόνια του βωβού. Στο πέρασμα του χρόνου έχει εμπνεύσει διάφορες προσωπικότητες του κινηματογράφου, από τους Λουκίνο Βισκόντι, Βιτόριο ντε Σίκα, Φεντερίκο Φελίνι και Μάριο Μονιτσέλι στη σπονδυλωτή ταινία «Βοκάκιος ’70» (1962) ως τον προκλητικό συμπατριώτη τους Πιερ Πάολο Παζολίνι στο «Δεκαήμερον», που γυρίστηκε 10 χρόνια αργότερα.

Στον «Θαυμάσιο Βοκάκιο» οι Ταβιάνι χρησιμοποιούν δέκα πρόσωπα (επτά γυναίκες και τρεις άντρες) που αποφασισμένα να ξεφύγουν από τον θάνατο δραπετεύουν στην εξοχή βρίσκοντας καταφύγιο σε μια απομονωμένη επαρχιακή βίλα. Εκεί θα περάσουν δέκα μέρες διηγούμενοι ιστορίες για την αγάπη, το πεπρωμένο και την αναγέννηση.

Ανέκαθεν υπερασπιστές της ελπίδας, οι Ταβιάνι διαμορφώνουν ήρωες διψασμένους για ελευθερία, έτοιμους να σταθούν μπροστά σε κάθε μορφής εξουσία. Συμπτωματικά ήταν ο ίδιος ο Παζολίνι που είχε πει κάποτε στους Ταβιάνι ότι «η αισιοδοξία σας είναι πιο τραγική και από τον πεσιμισμό μου».

«Βάζουμε αυτή την πρόκληση στα χέρια δέκα νέων οι οποίοι θα πάρουν δύναμη μέσα από τον σχηματισμό μιας μικρής κοινότητας κοντά στη φύση, με φραγκισκανικούς κανόνες, όπως το να φτιάχνουν το δικό τους ψωμί» λένε οι σκηνοθέτες για την επιλογή τους. «Είναι μια επιλογή απλότητας που θα επιτρέπει στους νέους να κοιτάξουν και να διεισδύσουν στην πολυπλοκότητα των ανθρώπινων περιπετειών με τη δύναμη της φαντασίας».

Δημιουργοί σπουδαίων ταινιών όπως οι «Κάτω από τον αστερισμό του Σκορπιού», «Αλοζανφάν», «Η νύχτα του Σαν Λορέντζο», «Χάος» και «Πατέρας αφέντης», οι δύο αδελφοί σκηνοθετούν ως ντουέτο από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, έχοντας μαθητεύσει δίπλα σε κορυφές του ιταλικού σινεμά όπως ο Ρομπέρτο Ροσελίνι, του οποίου υπήρξαν βοηθοί. Ολα αυτά τα χρόνια έχουν τιμηθεί δεόντως από την ευρωπαϊκή κινηματογραφική κοινότητα: εκτός πολλών άλλων βραβείων, έχουν κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα και το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες για τον «Πατέρα αφέντη» και τη «Νύχτα του Σαν Λορέντζο» αντιστοίχως το 1977 και το 1982.