Στο «Μπαγκλαντές» της Ομόνοιας

Την είσοδο δεν την παίρνει εύκολα το μάτι σου. Ωστόσο στο νούμερο 35 της οδού Χαλκοκονδύλη μια επιγραφή νέον ρίχνει φως στο μικρό πλατύσκαλο της στενής σκάλας. «Μπαγκλαντές» φωσφορίζουν τα καλλιγραφικά γράμματα, πράσινα σε λευκό φόντο. Η πόλη μοιάζει έρημη γύρω από την 3ης Σεπτεμβρίου και οι δρόμοι είναι υγροί, όμως στο μικρό υπόγειο υπάρχει κινητικότητα, υπάρχει ζωή που ανασαίνει δυνατά. Κιλίμια στα πατώματα αλλά και στους τοίχους, μαζί με αφίσες με συνθήματα στην ακατάληπτη γλώσσα μπενγκάλι συνοδεία φωτογραφιών που παραπέμπουν σε αγωνιώδεις αναζητήσεις Amber και Silver Alert. Ως τις αρχές Σεπτεμβρίου μέλη της κοινότητας του Μπανγκλαντές μαζεύονταν στον χώρο για να παίξουν και να τραγουδήσουν μουσικές του τόπου τους ή να διοργανώσουν εκδηλώσεις και γιορτές (εξ ου και οι προαναφερθείσες αφίσες). Απ’ όταν ανέλαβαν τον χώρο οι τρεις φίλοι, ηθοποιοί και πρωτοποριακοί σκηνοθέτες, οι Βασίλης Νούλας, Βάσω Καμαράτου και Κώστας Κουτσολέλος, τέσσερις σειρές από καθίσματα αναμένουν κάθε Κυριακή, Δευτέρα και Τρίτη τους επισκέπτες για μια παράσταση.

Σήμερα πρόκειται για μια συρραφή από περφόρμανς ενίοτε στη σκιά και άλλοτε υπό το φως της ποίησης του Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου (1931-1996) από την ομάδα Nova Melancholia και τον σκηνοθέτη της Βασίλη Νούλα. Είναι οι «Ωδές στον πρίγκιπα» ο τίτλος που θα συναρμολογήσει κάποια στιγμή στον τοίχο ο εικαστικός Κώστας Τζημούλης με αλουμινένια(;) γράμματα που αντιγράφουν τη γραμματοσειρά του εξωφύλλου της τελευταίας ποιητικής συλλογής (εκδόσεις Υψιλον, 1981) του παραγνωρισμένου ποιητή. Με ή χωρίς το κρασί που σερβιριζόμαστε από τον παλαιομοδίτικο μπουφέ, σηκωνόμαστε από τις πολυθρόνες που βρέθηκαν παρατημένες στα σκουπίδια προτού πάρουν τη θέση τους στο σαλόνι του «Μπαγκλαντές» και παίρνουμε τις θέσεις μας για να παρακολουθήσουμε το πολυμορφικό δρώμενο που σκηνοθετεί ο Βασίλης Νούλας. «Η θέση σου είναι στην Αθήνα, Πρίγκιπα» έγραφε ο Ασλάνογλου από το καλοκαίρι του 1971 ως το φθινόπωρο του 1975 στη Θεσσαλονίκη, προοιωνίζοντας ίσως τη δική του κάθοδο στην πρωτεύουσα μετά το 1980. Στα 70 λεπτά που ακολουθούν ζωντανεύουν «ωδές» στον έρωτα, στην αναρχία του, στη λαχτάρα γι’ αυτόν, στην απώλειά του σε μια ποιητική βραδιά πολύ διαφορετική από τις άλλες. Πάνω στο πάτωμα με τα ξεθωριασμένα χρώματα της μπανγκλαντεσιανής σημαίας, με φόντο την Αθήνα, μέσα από τους στίχους και γύρω από τις παρυφές τους, με μπασκετικές ντρίμπλες, ερωτικές περιπτύξεις, αφέντρες και παρενδυτικούς, με ανθρώπους που αλυχτάνε σαν σκυλιά, με ανδρείκελα του Ρεμπό (ο Ασλάνογλου είχε εξάλλου μεταφράσει τον γάλλο ποιητή) αλλά και του Αντώνη Σαμαρά, ή με impromptu απαγγελίες θεατών, ο Νούλας συνθέτει ένα σύμπαν απόλυτα προσωπικό, με έναν ηθελημένο εμβόλιμο ερασιτεχνισμό που το καθιστά γοητευτικά «χύμα». Στη «φθηνο-υπερπαραγωγή» του, όπως τη χαρακτηρίζει, χρησιμοποιεί τα πιο ευτελή υλικά για να συνθέσει κοστούμια, φωτισμούς, υποτυπώδη σκηνικά και καταφέρνει με το τίποτα να δημιουργήσει, τηρουμένων πάντα των αναλογιών, έναν κόσμο τόσο πλούσιο σε εικόνες, πρώτες, δεύτερες σκέψεις και συναισθήματα, ώστε να μένεις να απορείς από πού ήρθε και σε χτύπησε αυτή η δημιουργική δύναμη στο υπόγειο της υποβαθμισμένης περιοχής της Ομόνοιας. Ενδεχομένως θα ξενίζει όσους προτιμούν τις καθαρές και «συγυρισμένες» παραστάσεις με συνοχή, αρχή, μέση και τέλος. Ομως αν έχεις κάνει όλο το ταξίδι ως το «Μπαγκλαντές», οφείλεις να είσαι τουλάχιστον υποψιασμένος για όσα πρόκειται να αντιμετωπίσεις.

Το μικρό υπόγειο άρχισε να λειτουργεί στη νέα, πειραματική του μορφή στις 19 Οκτωβρίου και ήταν ακριβώς οι «Ωδές στον πρίγκιπα» που τον εγκαινίασαν. Ακολούθησε μια περφόρμανς της Βάσως Καμαράτου εμπνευσμένη από τον Κορνήλιο Καστοριάδη, επανήλθε ο «Πρίγκιπας», θα τον διαδεχθεί από τον Φεβρουάριο μια χορευτική παράσταση της Μαρίας Γοργία με την ομάδα Αμάλγαμα.

Με έμφαση στην περφόρμανς, «αυτός είναι εξάλλου ο καημός μας», όπως λέει ο Βασίλης Νούλας, ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός στο «Μπαγκλαντές» λειτουργεί με πιο χαλαρούς, «ήσυχους» ρυθμούς και έχει παρεΐστικη χροιά. Στο κάτω-κάτω «ζούμε την εποχή της συλλογικότητας», ένα αίτημα που ο Βασίλης Νούλας και ο Κώστας Κουτσολέλος γνωρίζουν από πρώτο χέρι ως μέλη της Κίνησης Μαβίλη, της ομάδας που είχε ξεκινήσει την ενεργοποίηση του Εμπρός, όπως επίσης η Βάσω Καμαράτου, η οποία συμμετείχε στην αυτοδιαχείρισή του. Στο «Μπαγκλαντές» το στοίχημα είναι διαφορετικό. «Υπάρχει ένας δημιουργικός αναβρασμός, μια καλλιτεχνική ανάγκη που εμάς τουλάχιστον μας ώθησε να συσπειρωθούμε επί ίσοις όροις και να νοικιάσουμε έναν χώρο στο κέντρο της Αθήνας. Ταυτόχρονα τίποτε δεν μας απαγορεύει να κινούμαστε δημιουργικά και εκτός αυτού του σχήματος, να κάνουμε μια παράσταση, για παράδειγμα, στο Bios ή στο Φεστιβάλ Αθηνών. Πιστεύω ότι οι καιροί μας απαιτούν μεγάλη ευελιξία, ρευστότητα. Στο «Μπαγκλαντές» όμως κάνουμε κάτι που είναι πιο κοντά μας, πιο γνήσια underground. Αλλά και πάλι, δεν το βλέπουμε σαν μόνιμη στέγη, ότι δηλαδή βρήκαμε το θεατράκι μας και θα μείνουμε εκεί για πάντα». Χωρίς να έχουν τίποτε να χάσουν («το ενοίκιο είναι πολύ χαμηλό»), αλλά και χωρίς να έχουν και τίποτε να κερδίσουν από οικονομική άποψη, δεδομένου ότι οι επισκέπτες καλούνται να αφήσουν την προαιρετική οικονομική συνεισφορά τους, φιλοδοξούν, «αν μπορεί να ειπωθεί η λέξη», ότι η δραστηριότητά τους θα μπορούσε «να γίνει μέρος μιας ευρύτερης δημιουργικής κινητικότητας της πόλης παράλληλα με τις «μεγάλες» πολιτιστικές διοργανώσεις που πραγματοποιούνται».

πότε & πού:
«Ωδές στον πρίγκιπα» ως τις 27/1, Δευτέρα – Τρίτη στις 9.15 μ.μ. «Μπαγκλαντές», Χαλκοκονδύλη 35, Αθήνα, τηλ. κρατήσεων 6972 730.557.