Τι οραματίζονται να χτίσουν οι νέοι αρχιτέκτονες; Ξενοδοχεία ή μήπως πολυκατοικίες; Επαύλεις ή μήπως διαμορφώσεις πλατειών; Η απάντηση ήρθε αποστομωτική από τον πρόσφατο διαγωνισμό «GREAT 2003 –Τα πρώτα τους κτίρια», που οργανώθηκε από το Μέγαρο Μουσικής και την ΑΓΕΤ Ηρακλής (μέλος του Ομίλου Lafarge). Παρακάμπτοντας όλα τα συνήθη έργα που θα αναλάβουν κατά πάσα πιθανότητα στη σταδιοδρομία τους, οι αρχιτέκτονες που συμμετείχαν υπήρξαν ιδιαίτερα εμπνευσμένοι τόσο ως προς τα σχέδια αλλά και ως προς τις επιλογές τους.
Τα μουσεία, οι πολιτιστικοί χώροι ευρείας χρήσης και τα περιβαλλοντικά κέντρα κατέλαβαν την πρώτη θέση στις 470 συμμετοχές στον διαγωνισμό –τελικώς η διεθνής κριτική επιτροπή επέλεξε 41 προτάσεις. Αλλά η στροφή στις προτιμήσεις των νέων δημιουργών δεν σταματά εδώ. Κάποιος σκέφτηκε ότι μπορεί να χτίσει μια στάνη. Και το έπραξε! Σε μακέτα, δυστυχώς –αν και δεν μπορεί εύκολα να φανταστεί κανείς έναν βοσκό να κάνει ανάθεση έργου για τη στάνη του…
Ενας άλλος επέλεξε τον σχεδιασμό ενός σύγχρονου μοναστηριού. Και κάποιοι άλλοι σχεδίασαν κοιμητήρια!
Οπως επισημαίνει ο αρχιτέκτονας Μέμος Φιλιππίδης, ο οποίος είχε τη συνολική επιμέλεια της διοργάνωσης, οι τελευταίες επιλογές, ειδικά, ήταν ένα ξάφνιασμα. «Μέσα από αυτές οι απόφοιτοι αναδεικνύουν τα βασικά ζητήματα που τους απασχολούν: ο πολιτισμός, το τοπίο αλλά και η ίδια η θνητότητα. Συχνά μάλιστα αυτές οι εργασίες αποκτούσαν μια λιτότητα παρουσίασης όπου κυριαρχούσαν το μαύρο και το λευκό» αναφέρει ο ίδιος στον τόμο που ολοκλήρωσε την πρωτοβουλία των δύο διοργανωτών για διάλογο με την αρχιτεκτονική κοινότητα.
Ετσι, το Εργαστήρι Κεραμικής και Χειροτεχνίας, που η Κατερίνα – Ολυμπία Δασκαλάκη τοποθετεί στην Κύθνο, «δένεται» με τα τρία βασικά στοιχεία της εργασίας του κεραμουργού: το χώμα, το νερό και τη φωτιά. Στο Ερευνητικό Κέντρο στη Θηρασιά η Ξένια Παπαντριανταφύλλου επεμβαίνει στο ιδιόμορφο ανάγλυφο του εδάφους προσπαθώντας να βρει τη σωστή αναλογία ανάμεσα στα υπόσκαφα κτίσματα και στην αρχιτεκτονική πράξη. Οι «Θέρμες του Καρακαλλά» είναι μια μελέτη του Ιάσονα Τσιρώνη για την επανάχρηση του γνωστού μνημείου της Ρώμης, για τον ίδιο με την αρχαιότητα λόγο: ως δημόσια λουτρά.
Στην πρόταση του Νικόλαου Βλαβιανού και του Χρυσοβαλάντη Μπασούκου χτίζεται ένα Νέο Μοναστήρι στη Ζάλτσα Βοιωτίας, σε ένα αγνό, φυσικό τοπίο που συνηγορεί στη στροφή προς τα έσω. Ενώ η Καλλιόπη Κανελλοπούλου προτείνει ένα Μαντρί και Κατασκευές για τη Φιλοξενία Οικόσιτων Αιγοπροβάτων παρακολουθώντας με τις αυξομειώσεις του μεγέθους και του σχήματος της κατασκευής τις μετακινήσεις των κτηνοτρόφων και τις διαφορετικές κάθε φορά ανάγκες τους. Ιδιόμορφη εξάλλου η Νεκρόπολις της Μαρίας Μπήτρου, η οποία επιχειρεί να υπενθυμίσει ότι το μνήμα αποτελεί κατ’ εξοχήν τόπο περισυλλογής και αναμνήσεων. Τέλος, η Πόλη Εκτακτου Αποκλεισμού της Μαρίας Χαν είναι στην ουσία ένα καταφύγιο μέσα στον Λυκαβηττό (ή σε διάφορα βουνά της Αττικής) τοποθετημένο σε ένα μέλλον δυσοίωνο λόγω μιας πιθανής μόλυνσης της ατμόσφαιρας.
«Υπάρχει μια τάση να ανοίξει ένας διάλογος μεταξύ του γεωγραφικού ανάγλυφου και των αρχιτεκτονικών προτάσεων» διαπιστώνει ο αρχιτέκτονας Νίκος Κτενάς, μέλος της κριτικής επιτροπής. Σύμφωνα με τον Μανουέλ Αϊερες Ματέους, επίσης μέλος της επιτροπής, «οι έλληνες αρχιτέκτονες προσπαθούν να χτίσουν μια ταυτότητα. Και αυτή η ταυτότητα είναι πολύ σημαντική για την ελληνική αρχιτεκτονική». Από την άλλη, ο Ισπανός Χοσέ Σέλγας είδε με ευχάριστη έκπληξη, όπως σημειώνει, πολλά κοινά στοιχεία, κατευθύνσεις και τάσεις τόσο με τη χώρα του όσο και σε διεθνές επίπεδο. Πέρα από αυτά, το βέβαιο είναι ότι οι νέοι αρχιτέκτονες ξεκινούν την καριέρα τους με πρωτότυπες ιδέες που πατούν πάντως στις δομές του τόπου.
HeliosPlus
