Ηρθαν στην Ελλάδα ειδικά για την πρεμιέρα της τελευταίας ταινίας τους, «Πριν τα μεσάνυχτα». Ο Αμερικανός ηθοποιός Ιθαν Χοκ, η Γαλλίδα ηθοποιός Ζιλί Ντελπί και ο σκηνοθέτης τους Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ. Το «Πριν τα μεσάνυχτα» που ακολουθεί το «Πριν το ξημέρωμα» και το «Πριν το ηλιοβασίλεμα», παραγωγές του 1995 και του 2004 αντιστοίχως, στις οποίες ο ίδιος σκηνοθέτης καθοδηγεί τους ίδιους ηθοποιούς στους ίδιους ακριβώς ρόλους. Οι ήρωες μεγαλώνουν όπως μεγαλώνουν και οι ηθοποιοί που τους υποδύονται και το μόνον που εκτός από την ηλικία αλλάζει στην κάθε ταινία είναι η τοποθεσία: Βιέννη, Παρίσι και τώρα η Μεσσηνία σε μια ταινία που υπήρξε παραγωγή της Faliro House του Χρήστου Κωνσταντακόπουλου και διανέμεται από την Πέμπτη που μας έρχεται στην Ελλάδα από την Feelgood Entertainment.
Τους συνάντησα στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετάνια λίγο πριν από την πρεμιέρα της ταινίας στο Παλλάς της Βουκουρεστίου. Ο Χοκ κουρασμένος_είχε μόλις έρθει από την Αμερική. Η Ντελπί πιο ξεκούραστη. Ο Λινκλέιτερ πολύ cool. Είδαν με ενδιαφέρον την συνέντευξη που μου είχαν δώσει στο τελευταίο φεστιβάλ Βερολίνου και που είχε δημοσιευθεί στο Βήμα της Κυριακής 9 Ιουνίου. Ο Χοκ μάλιστα ζήτησε να την κρατήσει.
Σε όλες τις ταινίες της τριλογίας «Πριν» («Πριν το ξημέρωμα», «Πριν το ηλιοβασίλεμα», «Πριν τα μεσάνυχτα») οι χώροι όπου εκτυλίσσονται οι ιστορίες προσθέτουν ένα χρώμα μοναδικότητας. Θα ήθελα να μου πείτε τι ήταν τόσο ιδιαίτερο στην Πελοπόννησο της ταινίας «Πριν τα μεσάνυχτα»;
Λινκλέιτερ: (Η Πελοπόννησος) Δεν έχει φανεί και τόσο πολύ στον διεθνή κινηματογράφο. Πάντοτε ήταν η Σαντορίνη ή κάτι από την μοναδικότητα της ομορφιάς της Μεσογείου (απευθυνόμενος προς τους ηθοποιούς) Τι λέτε κι εσείς;
Χοκ: Το φόντο στις δυο πρώτες ταινίες ήταν ένα εξαιρετικά αστικό περιβάλλον. Δυο μεγάλες, γιγάντιες πόλεις (Παρίσι και Βιέννη). Οταν είχαμε την αρχική σύλληψη του «Πριν τα μεσάνυχτα», η ιδέα ήταν να βάλουμε τον Τζέσι και την Σελίν στον Κήπο της Εδέμ. Σε ένα αγροτικό μέρος. Και κατά έναν τρόπο η Ελλάδα, ο χώρος όπου γεννήθηκε ο αρχαίος πολιτισμός, είναι ο τέλειος Κήπος της Εδέμ. Επομένως… Πάντοτε μου άρεσε η Ελλάδα για αυτόν τον λόγο. Και νομίζω ότι κάπως έτσι βγαίνει το χρώμα που δίνει στην ταινία.
Ντελπί: Ναι, δεν ξέρω… Όταν αρχίσαμε να γράφουμε εδώ το σενάριο ήταν πραγματικά ένας χώρος μεγάλης έμπνευσης όπως λέει και ο Ιθαν. Το έβαλα κι εγώ στο σενάριο, ένας τόσο μεγάλος μύθος.
Χοκ: Ενας θρύλος…
Ντελπί: Η Ελλάδα είναι θρύλοι και τραγωδίες ,Ιστορία… Ως παιδί καταβρόχθιζα την Οδύσσεια, το ταξίδι του Οδυσσέα. Ηταν η αγαπημένη ιστορία μου, η περιπέτεια, όλα αυτά τα τέρατα… Και νιώθω ότι κατά μια έννοια η ταινία είναι εμπνευσμένη από όλα αυτά. Με ένα περίεργο τρόπο. Οχι ότι οι ήρωές μας περνούν αυτά τα πράγματα. Συναισθηματικά όμως, ίσως τα περνούν. Σίγουρα βλέπουν τους δαίμονες της σχέσης τους. Καταλαβαίνετε; Ο Οδυσσέας αντιμετωπίζει τους δαίμονές του στην δική του ιστορία.
Θυμάμαι ότι στο Βερολίνο (όπου το «Πριν τα μεσάνυχτα» έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του) όταν ρωτηθήκατε για την σύγχρονη Ελλάδα, η εικόνα που είχατε ήδη σχηματίσει στο μυαλό σας εξαιτίας των προβλημάτων που είχαμε την περίοδο που η ταινία γυρίστηκε, ήταν κάπως αρνητική για να δουλέψετε στην Ελλάδα.
Ντελπί: Δεν ήταν αρνητικά αυτά που ένιωθα. Δεν ήταν αρνητικά. Όπως όλοι, ανησυχούσα. Δεν μπορούσα να καταλάβω τι σήμαινε να πας να δουλέψεις στην Ελλάδα. Ηταν άραγε καλή ιδέα εφόσον στην Ελλάδα έχουν οικονομικά προβλήματα; Ξέρω ότι όταν στην Γαλλία έχουν οικονομικά προβλήματα και κατεβαίνουν σε απεργία η χώρα σταματά. Εκεί δεν γίνεται τίποτε. Θυμάμαι όταν μια φορά γύριζα μια ταινία στην Γαλλία και είχε απεργία… Θυμάμαι όταν γύριζα μια ταινία στην Γαλλία και γινόταν το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου. Δεν μπορούσα να βάλω το συνεργείο μου να δουλέψει μετά τις 6 γιατί ήταν όλοι μπροστά σε μια τηλεόραση και ήμουν απελπισμένη….
Χοκ: Είναι εξίσου σημαντικό να ξέρετε ότι η Τζούλι έχει άγχος ακόμα και στο Τροχό της Βιέννης (Vienna Giant Ferris Wheel). Δεν χρειάζεται και πολύ για να βρεθεί σε άγχος. Ένα – δυο ρεπορτάζ για την κρίση και θα τα πάρει πολύ σοβαρά.
Λινκλέιτερ: Ημασταν πολύ ευτυχείς που μπορέσαμε να δείξουμε την σύγχρονη Ελλάδα και το ότι είναι ένα πολύ όμορφο μέρος για να κινηματογραφήσει κανείς σήμερα. Και ήμασταν ευτυχείς που μπορέσαμε να εντάξουμε αυτό το στοιχείο μέσα στην ταινία. Η ύπαρξη αυτής της ταινίας βάζει όλες τις αμφιβολίες για την Ελλάδα κατά μέρος.
Χοκ: Δεν θα μπορούσαμε να έχουμε καλύτερη εμπειρία.
Ντελπί: Ολες οι ανησυχίες μου εξαφανίστηκαν σε δυο μέρες από την στιγμή που ήρθα στην Ελλάδα. Γιατί αυτό που βλέπει κανείς στις ειδήσεις είναι εκτός ελέγχου.
Λινκλέιτερ: Πάντοτε είναι εκτός ελέγχου. Οπου και να βρίσκεσαι δεν βλέπεις ποτέ την πραγματική ιστορία.
(στη Ντελπί) Στο Βερολίνο ,πάντα, είχατε πει κάτι παρόμοιο μιλώντας για τον πατέρα σας. Η Γαλλία βρισκόταν σε αναταραχές αλλά εκείνος ούτε είχε καταλάβει τι γινόταν. Κι εσείς ανησυχούσατε πολύ νομίζοντας ότι συμβαίνει κάτι τρομαχτικό!
Ντελπί: Και δεν συνέβαινε τίποτε.
Συνέβαινε αλλά όχι στο μέγεθος που παρουσιαζόταν.
Ντελπί: Και δεν συνέβαινε παντού. Ηταν αρκετά βίαια αλλά ο πατέρας μου πήγαινε κανονικά στο σούπερ μάρκετ κ.λπ.
Λινκλέιτερ: Πάντα έτσι είναι. Ο σύγχρονος κόσμος βρίσκεται σε μια τεράστια κρίση και νομίζεις ότι τα πάντα είναι σε αναταραχή…
Ντελπί: Δεν υποβιβάζω την κρίση. Το μόνο που λέω είναι ότι υπάρχει λαϊκισμός στην παρουσίαση των ειδήσεων. Τις κάνουν να ακούγονται και να φαίνονται μεγαλύτερες από αυτό που είναι… Ζούμε την κοινωνία του θεάματος.
Λινκλέιτερ: Και είναι πάντα προς την πλευρά του αρνητισμού. Γιατί αυτό κερδίζει την προσοχή του κόσμου.
Ντελπί: Κάτι διαφορετικό… Ισως δεν θα έπρεπε να το αναφέρω, όμως θυμάται τότε που γίνονταν επιθέσεις στις πρεσβείες, την εποχή που είχε ξεσπάσει η κρίση με τις ζωγραφιές στον ισλαμικό κόσμο. Γίνονταν αναταραχές. Τέσσερις χιλιάδες άνθρωποι έκαναν επίθεση στην Γαλλική Πρεσβεία αλλά την ίδια ώρα 400.000 ήταν το κοινό μιας ροκ συναυλίας 200 μέτρα παρακάτω στον Λίβανο. Ολοι μιλούσαν για τα 4.000 άτομα που έκαιγαν την πρεσβεία αλλά ουδείς μιλούσε για τους 400.000 που χόρευαν. Οι ειδήσεις έδειχναν την εξτρεμιστική πλευρά του Λιβάνου και όχι την αισιόδοξη πλειοψηφία του, αυτούς που χαίρονται και θέλουν να διασκεδάσουν με την ζωή.
Λινκλέιτερ: Ετσι ήταν πάντα. Είναι πιο διασκεδαστικό.
Ρίτσαρντ, θα ήθελα να μας πεις πως κατάφερες να απομονώσεις την φολκλόρ και τουριστική εικόνα των τοποθεσιών που αποφάσισες να κινηματογραφήσεις. Γιατί ενώ είναι μέρη που θέλεις να πας _η Βιέννη, το Παρίσι και η Μεσσηνία_ η εικόνα τους δεν είναι καθόλου τουριστική.
Λινκλέιτερ: Ευχαριστώ που μου κάνατε αυτή την ερώτηση. Οντως ήταν μια συνειδητή προσπάθεια γιατί όπου και να πηγαίνεις και δεν είναι ο τόπος σου, δεν έχεις σύνδεση με αυτόν. Αλλά ξέρω πολύ καλά μέσα μου πώς θα ήθελα να παρουσιάσω έναν τόπο. Πάντα ήθελα να γνωρίζω τους ντόπιους να περνώ «μέσα» από αυτούς σε αντίθεση με το προφανές, την τουριστική πλευρά. Ποια είναι η ισορροπία; Τι έχει γίνει πολλές φορές; Θέλω πάντα να νιώθω πάντα ότι βρίσκομαι εκτός τόπου όχι εντός της εκδοχής του καρτ ποστάλ, ή της εκδοχής του εμπορίου. Στο Παρίσι θέλαμε να νιώθουμε ότι περπατάμε μέσα από μερικές γειτονιές, δεν είδαμε ποτέ τον πύργο του Αίφελ. Στη Βιέννη βλέπουμε κάποια μέρη, όπως το Vienna Giant Ferris Wheel αλλά θέλαμε να νιώσουμε την πραγματικότητα πάνω στο έδαφος.
Χοκ: Στη Μεσσηνία ήταν κάπως διαφορετικά γιατί ήμασταν όντως τουρίστες.
Λινκλέτερ: Ναι, ναι.
Χοκ: Επομένως νιώθαμε την πραγματικότητα του να είσαι τουρίστας.
Αυτή η ερωτική ιστορία άρχισε το 1994 και μοιάζει ατελείωτη και είμαστε τόσο ευτυχείς που είναι ατελείωτη. Ξέρω ότι έχετε ερωτηθεί πολλές φορές όμως θέλω κι εγώ να ρωτήσω ξανά, έχετε κάποιο σχέδιο στο μέλλον, αναλόγως με ένα καλό σενάριο για μια ακόμη συνέχεια σε αυτή την saga; Αυτή την saga του έρωτα.
Λινκλέιτερ: Μια τετραλογία αν έφτανε ως εκεί…
Χοκ: Ποτέ δεν θα μπορούσαμε να έχουμε προβλέψει, 18 χρόνια στο παρελθόν, ότι σήμερα θα βρισκόμασταν στην Ελλάδα ,για μια πρεμιέρα της ταινίας μας. Ποτέ δεν θα μπορούσαμε να το σκεφτούμε. Δεν έχουμε ατζέντα σ’ αυτό το πράγμα. Σίγουρα δεν το κάνουμε για οικονομικούς λόγους. Το κάνουμε μόνον όταν νιώθουμε το κάλεσμα για να το κάνουμε. Και δεν ξέρουμε αν το κάλεσμα αυτό θα ξανάρθει.
