Πάμπλο Εσκομπάρ: Ο Ρομπέν της Κοκαΐνης

Το βιβλίο του Χουάν Πάμπλο Εσκομπάρ υπό τον τίτλο Pablo Escobar. Mi padre κυκλοφόρησε στην ισπανική γλώσσα το 2014 και –μετά το πέρασμά του από την αγγλοσαξονική αγορά και το έντονο ενδιαφέρον που προκάλεσε η τηλεοπτική σειρά Narcos του αμερικανικού δικτύου Netflix σε ολόκληρο τον κόσμο –κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες και στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Μίνωας. Πρόκειται για ένα αφήγημα που όποιος αποφασίσει να το ανοίξει, δύσκολα θα το κλείσει. Αυτό όμως δεν οφείλεται σε κάποια λογοτεχνική δεινότητα αλλά στο ίδιο το υλικό που είναι εκρηκτικό από μόνο του. Και τούτο εδώ είναι καλά οργανωμένο. Ο αναγνώστης έχει την αίσθηση ότι τον ακολουθούν συνεχώς οι συριγμοί από τις σφαίρες των σικάριος, των πληρωμένων δολοφόνων. Είναι πάντως γεγονός: υπάρχουν πραγματικές ιστορίες που όχι μόνο υπερβαίνουν τη φαντασία (ενός θρίλερ, εν προκειμένω) αλλά είναι και μοναδικές. Νωρίτερα τον Σεπτέμβριο, ο υιός Εσκομπάρ –αρχιτέκτονας το επάγγελμα, σήμερα ονομάζεται Χουάν Σεμπαστιάν Μαροκίν, ζει στην Αργεντινή με τη γυναίκα και την κόρη του και έχει πλέον αφιερωθεί στην προαγωγή της ειρήνης –προέβη σε μια μακροσκελέστατη ανάρτηση στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, προκειμένου να καταδείξει τις 28 (ενοχλητικές για τον ίδιο) ανακρίβειες που εντόπισε στην τηλεοπτική εκδοχή του βίου και της πολιτείας του πατέρα του. «Εκ μέρους της πατρίδας μου και για να τιμήσω την αλήθεια των γεγονότων που έλαβαν χώρα στις δεκαετίες του 1980 και του 1990, νιώθω υποχρεωμένος να αναδείξω τα σοβαρά λάθη μιας σειράς η οποία διεκδικεί την αλήθεια […] Οχι μόνο απέχει από αυτήν, αλλά είναι και προσβλητική προς ένα ολόκληρο έθνος, για πολλά θύματα και τις οικογένειές τους». Στην ίδια ανάρτηση παραπέμπει στο βιβλίο του που χαρακτηρίζει «μια προσωπική, ιδιωτική έρευνα» την οποία αποφάσισε να γράψει ύστερα από είκοσι και πλέον χρόνια σιωπής, στον απόηχο διάφορων άλλων αφηγήσεων που έχουν δημιουργήσει αλλεπάλληλες επικαλύψεις πάνω στην αληθινή φύση του διαβόητου αφεντικού του καρτέλ του Μεδεγίν. Τις περισσότερες από τις ανέκδοτες ιστορίες που καταγράφει ο υιός Εσκομπάρ του τις διηγήθηκε ο πατέρας του «τις μεγάλες κρύες νύχτες της τελευταίας χρονιάς της ζωής του, καθισμένοι γύρω από τη φωτιά, και άλλες μου τις άφησε γραμμένες, όταν οι εχθροί του κόντευαν να μας εξοντώσουν όλους». Και η αλήθεια είναι ότι ήταν πολλοί οι Pepes, οι «κυνηγημένοι από τον Εσκομπάρ» (Perseguidos por Pablo Escobar). Αυτή ήταν η παραστρατιωτική ομάδα που συγκρότησαν το 1993 και χρηματοδότησαν έμποροι κοκαΐνης, πρώην συνεργάτες ή φίλοι του, σε συνεργασία με ανθρώπους από το (αντίπαλο) καρτέλ του Κάλι, αμερικανούς πράκτορες και κυβερνητικούς παράγοντες, με στόχο την εξολόθρευση του Εσκομπάρ, την οποία και επέτυχαν την ίδια χρονιά. Αλλά, όπως υποστηρίζει ο υιός, τη χαριστική βολή την έδωσε ο ίδιος στον εαυτό του, γιατί «εμένα σε αυτή την πουτάνα τη ζωή δεν πρόκειται να με πιάσουν ζωντανό».

Το βιβλίο είναι ένα χρονικό της ανόδου και της πτώσης του Πάμπλο Εσκομπάρ, περιγράφει τη μετάβασή του από τη φτώχεια στην καθημερινή παρανομία προτού φθάσει, το 1981, να στεφθεί ο βασιλιάς του ναρκεμπορίου. Γινόμαστε μάρτυρες όλων των καθοριστικών στιγμών της πορείας του: πώς εισήλθε στον κόσμο της εγκληματικότητας όταν ανακάλυψε τον τρόπο να πλαστογραφήσει το απολυτήριο λυκείου, υπό ποιες συνθήκες διέπραξε την πρώτη δολοφονία, πώς γνώρισε στη φυλακή τον Αλμπέρτο Πριέτο, τον ισχυρότερο κάπο του λαθρεμπορίου κόκας εκείνη την εποχή με το παρατσούκλι «Ο Νονός», πώς αποφάσισε να εμπλακεί αργότερα με την πολιτική υπογράφοντας ουσιαστικά τον χαμό του, τη σχέση του με τους αντάρτες αλλά και τις γυναίκες (ήταν ο άπιστος άνδρας μιας πιστής συζύγου, της Βικτόρια, την οποία προσπαθούσε να ικανοποιήσει με τον τρόπο του Ωνάση). Επίκεντρο των δραστηριοτήτων του έγινε η ασιέντα Νάπολη (κάτι σαν φέουδο, όπου υπήρχε και ένας ιδιωτικός ζωολογικός κήπος) από όπου μέρα – νύχτα έφευγαν αεροπλάνα γεμάτα κόκα με προορισμό το Μεξικό, την Κεντρική Αμερική, την Καραϊβική και τις ΗΠΑ. Ο Πάμπλο Εσκομπάρ θαύμαζε τον Αλ Καπόνε και όταν ένας δημοσιογράφος τον ρώτησε αν πίστευε πως τον ξεπερνούσε, εκείνος απάντησε: «Αγνοώ πόσο ύψος είχε ο Αλ Καπόνε, αλλά νομίζω πως είμαι μερικά εκατοστά ψηλότερός του». Στην πραγματικότητα ήταν 1,65 και το έφερε βαρέως. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσες δεν είναι μόνο οι σελίδες στις οποίες ακούγεται ο γδούπος των σωμάτων που πέφτουν νεκρά ποικιλοτρόπως, αλλά και ό,τι ο υιός Εσκομπάρ περιγράφει ως το «διπλό παιχνίδι εκείνων που είχαν το ίδιο αίμα μ’ εμάς», μια οικογένεια σαν βδέλλα που συνωμοτούσε (με τους εχθρούς) σε βάρος του πατέρα του με σκοπό να την απομυζήσει οικονομικά (τα κληρονομικά λ.χ. ενδέχεται να σας προκαλέσουν πονοκέφαλο). Εξέχων «προδότης» υπήρξε ο αδελφός του Εσκομπάρ από την πλευρά του πατέρα του, ο απίθανος «θείος Ρομπέρτο». Αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα, λέει το ρητό. Αν μάλιστα οι γονείς έχουν μεγάλο σόι, η ταλαιπωρία πολλαπλασιάζεται.