Καθαριότητα και ασφάλεια βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας κάθε δημάρχου. Τι γίνεται όμως με το βιβλίο στην Αθήνα, την πόλη που φιλοξενεί σχεδόν το 90% της ελληνικής εκδοτικής δραστηριότητας; Θέσαμε το ερώτημα στον
Γιώργο Καμίνη, σε μια σύντομη επίσκεψη στην κατοικία του στο Χαλάνδρι, προκειμένου να διερευνήσουμε ποια θέση έχει το βιβλίο στη ζωή του και στον δήμο του.
Η σχέση του δημάρχου Αθηναίων με τον κόσμο του βιβλίου άρχισε στα φοιτητικά του χρόνια, όταν κέρδιζε το χαρτζιλίκι του ως πλασιέ βιβλίων. Υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να απαξιώνουμε κανένα βιβλίο. «Διαβάζω τα πάντα ή, για να ακριβολογήσω, διάβαζα ό,τι έπεφτε στα χέρια μου, ακόμη και περιοδικά μαγειρικής, παρ’ ότι δεν κατάφερνα να βρω χρόνο να εκτελέσω κάποια συνταγή. Δεν περιφρονώ ούτε τα κόμικ της παιδικής μου ηλικίας: «Αστερίξ», «Λούκυ Λουκ», «Ιζνογκούντ»… Είναι αξεπέραστα». Εκείνα που είχαν ως κειμενογράφο τον μεγάλο Γκοσινί, διευκρινίζει, «τα μεταγενέστερα είναι θλιβερές απομιμήσεις».
Βρήκαμε τους Νομικούς Κώδικες, τα επιστημονικά συγγράμματα και όλη την προβλέψιμη βιβλιογραφία που συνδέεται με την καριέρα του νομικού Καμίνη συγκεντρωμένα σε μια βιβλιοθήκη αλλά τα προσπεράσαμε. Την προσοχή μας κέρδισε η μεγάλη βιβλιοθήκη στο καθιστικό, όπου δίπλα στα παραμύθια και στα εικονογραφημένα βιβλία που διαβάζουν οι κόρες του βρήκαμε μυθολογία, δοκίμιο, αρχαίους συγγραφείς, Ιστορία και πολλή καλή λογοτεχνία: από τον Καμύ ως τον Λιόσα, συχνά στο πρωτότυπο.

«Στα χρόνια των μεταπτυχιακών μου σπουδών συνήθιζα στις χώρες όπου πήγαινα, για να εξοικειώνομαι καλύτερα με τη γλώσσα και την κουλτούρα, να διαβάζω γνωστούς λογοτέχνες τους, στο πρωτότυπο»
εξηγεί ο δήμαρχος. «Τότε διάβασα και αγάπησα τον Καμύ, τον Κούντερα, τον Μπόρχες, τον Κορτάσαρ, τον Λιόσα, τον Μάρκες, τον Μπιόι Κασάρες… Ο απλός και εύστοχος λόγος του «Τούνελ» του Ερνέστο Σάμπατο με είχε εντυπωσιάσει τόσο που είχα αρχίσει να το μεταφράζω στα ελληνικά, ώσπου διαπίστωσα ότι είχε ήδη μεταφραστεί».
Πάντως μεγάλη και μακροπρόθεσμη επίδραση πάνω του είχαν το «Κιβώτιο» του Αρη Αλεξάνδρου και η «Ομολογία» του Αρθουρ Λόντον, στην οποία βασίστηκε η ομότιτλη ταινία του Κώστα Γαβρά.
Αυτή την εποχή διαβάζει πολλή Ιστορία: την «Ελληνική Αρχαιότητα» των Δ. Ι. Κυρτάτα και Σ. Ι. Ράγκου, το «Ελλάδος ελάσσων Ιστορία» του Πέδρο Ολάγια και «Τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας», το πρόσφατο βιβλίο του Κώστα Κωστή για τη διαμόρφωση του νεοελληνικού κράτους.
Είχε τη συνήθεια να ενημερώνεται για τις νέες εκδόσεις από πρώτο χέρι, κάνοντας βόλτα και ξεφυλλίζοντας βιβλία στα βιβλιοπωλεία του κέντρου της πόλης. «Τώρα, που δεν έχω διαθέσιμο χρόνο, διαβάζω τις κριτικές και αποφασίζω ανάλογα» λέει. Αλλωστε δεν έχουν μείνει και πολλά από τα γνωστά βιβλιοπωλεία του κέντρου, του θυμίζουμε. «Πράγματι, ιστορικά βιβλιοπωλεία κλείνουν. Βλέπουμε όμως, με μεγάλη χαρά, να ανοίγουν καινούργια» αντιλέγει και εκτιμά ότι «ο βιβλιοπωλικός χάρτης της Αθήνας αλλάζει, αλλά ο βιβλιοφιλικός χαρακτήρας της παραμένει».
Σκοπεύει ο δήμος να προστατέψει αυτόν τον χαρακτήρα της πόλης; «Στόχος της πολιτιστικής πολιτικής του Δήμου Αθηναίων είναι να δημιουργηθούν υποδομές και να δοθούν ευκαιρίες στις ζωντανές δυνάμεις της πόλης να εκφραστούν. Αυτό το διάστημα φιλοξενούμε στο ισόγειο του Δημαρχιακού Μεγάρου, στην πλατεία Κοτζιά, την κινητή Ανταλλακτική Βιβλιοθήκη της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών. Ενθαρρύνοντας την εξωστρέφεια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης και τον εμπλουτισμό των παραδοσιακών δράσεών της με λέσχες ανάγνωσης, μουσικές και θεατρικές παραστάσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις θεωρούμε ότι θα τη μετατρέψουμε σε πόλο έλξης για μεγάλους και παιδιά και θα συντελέσουμε στην τόνωση της φιλαναγνωσίας».
Η Δημοτική Βιβλιοθήκη της Αθήνας στεγάζει 55.000 τίτλους και ένα εντυπωσιακό αρχείο περιοδικών από το 1834 και εφημερίδων από το 1862. «Η Δημοτική Βιβλιοθήκη και τα παραρτήματά της είναι χώροι ανοιχτοί στους κατοίκους όχι μόνο για την ανάγνωση και τον δανεισμό βιβλίων αλλά και για άλλες δραστηριότητες παιδείας και πολιτισμού. Εκεί, στην ειδική θεματική ενότητα για την Αθήνα με φωτογραφικό υλικό και σπάνιες εκδόσεις του 18ου και του 19ου αιώνα, οι δημότες μπορούν να γνωρίσουν την πόλη και την ιστορία της» σημειώνει ο Γιώργος Καμίνης.
Πάντως ο Πολιτισμικός Οργανισμός του Δήμου Αθηναίων που κατέγραφε την πολιτισμική ιστορία της πόλης σε ενδιαφέρουσες σύγχρονες εκδόσεις τα τελευταία χρόνια αδρανεί εκδοτικά. «Λόγω στενού προϋπολογισμού» ήταν η αναμενόμενη εξήγηση.
Φεύγοντας θελήσαμε να μάθουμε σε ποιο βιβλίο ανατρέχει μετά τις πολύωρες συνεδριάσεις της ΚΕΔΕ. «Διαβάζω συχνά την «Ανεμόσκαλα» του Δ. Ν. Μαρωνίτη για τον ευθύβολο στοχασμό του και για να δω πώς γράφονται τα καλά ελληνικά. Από εκεί μου έχει εντυπωθεί μια φράση που τη σκέφτομαι πολλές φορές: «Φασισμός είναι να σε ανακρίνουν για την ιδιωτική σου ζωή δημοσίως και για τη δημόσια ιδιωτικώς»».

«Υψίστης σημασίας η δημιουργία Παιδικής Βιβλιοθήκης»
Ενώ μιλούμε με τον Γιώργο Καμίνη η οκτάχρονη κόρη του Κατερίνα τεντώνεται για να φτάσει ένα από τα βιβλία της στη βιβλιοθήκη. «Στην εποχή της εικόνας, πρέπει να κρατήσουμε πάση θυσία τα παιδιά και τους νέους σε επαφή με το γραπτό κείμενο» σχολιάζει ο δήμαρχος Αθηναίων. «Γι’ αυτό θεωρούμε υψίστης σημασίας τη δημιουργία Παιδικής Βιβλιοθήκης, η οποία θα λειτουργήσει σύντομα σε ξεχωριστό κτίριο, με τίτλους που θα καλύπτουν όχι μόνο την προσχολική και την πρώτη σχολική ηλικία, αλλά και τη βρεφική ηλικία 0-3 ετών, σύμφωνα με τις σύγχρονες τάσεις στην πολιτιστική διαχείριση του βιβλίου. Στο μεταξύ η Δημοτική Βιβλιοθήκη, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, αναπτύσσει ελκυστικά εκπαιδευτικά προγράμματα που φέρνουν τα παιδιά κοντά στο βιβλίο, στην τέχνη και στον πολιτισμό, σε συνεργασία με το δίκτυο Future Library, το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, καθώς και με εκδοτικούς οίκους, ενώ στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, τρέχει το πρόγραμμα «Βιβλία σε ρόδες»».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ