Η ευνοούμενη του Ηλιου

Λένε οι παλιοί των ανθρώπων οι μύθοι,

πως όταν ο Δίας και οι αθάνατοι

τη γη μεταξύ τους μοιράζουνταν,

δε φαινόντανε η Ρόδος ακόμα

στης θάλασσας πάνω την άπλα,

μα στους αρμυρούς του πελάου τους βυθούς

το νησί ήταν κρυμμένο.

Και, καθώς έλειπε ο Ηλιος, κανείς δε θυμήθηκε [στρ. δ]

να του βάλουνε κλήρο και κείνου,

μα έτσι ακλήρωτο αφήσανε,

δίχως χώρα καμιά, τον αγνό το θεό.

Και σαν τους το θύμισε, ο Δίας ετοιμάζονταν

να κάμει απ᾽ αρχής μερασιά,

μα εκείνος δεν άφησε· γιατ᾽ είπε πως βλέπει

ν᾽ αναδίνεται μες απ᾽ τα βάθια

της ολάφριστης θάλασσας μια χώρα,

που κι ανθρώπους θα θρέφει πολλούς

και πλήθια θα χαίρεται κοπάδια.

ΠΙΝΔΑΡΟΣ

Ολυμπιονίκαις Ζ΄ (7.54-7.63)

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Ι. Ν. ΓΡΥΠΑΡΗ

Η Ρόδος ήταν το αγαπημένο νησί του θεού Ηλιου στην αρχαιότητα· ένα ηλιόλουστο και πλούσιο από κάθε άποψη νησί στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο με σμαραγδένιες παραλίες, μεγάλης ομορφιάς μνημεία, φυσικά τοπία, έθιμα, παραδόσεις και Ιστορία, που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Σε κάθε χρονική περίοδο της παγκόσμιας Ιστορίας, από τους προϊστορικούς χρόνους, τον Μεσαίωνα, τους ιπποτικούς χρόνους έως και σήμερα, η Ρόδος αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο. Το νησί κατοικήθηκε στα τέλη της Νεολιθικής περιόδου (4000 π.Χ.). Κατά τους αρχαϊκούς χρόνους, ιδρύονται τρεις πόλεις από τις έξι της Δωρικής Εξάπολης, η Ιαλυσός, η Κάμειρος και η Λίνδος που συνενώνονται σε μία, στη Ρόδο το 408 π.Χ. Οι υπόλοιπες τρεις πόλεις της Δωρικής Εξάπολης είναι η Κνίδος, η Αλικαρνασσός και η Κως. Οι τρεις αιώνες που ακολούθησαν για τη Ρόδο ήταν αιώνες ακμής. Το θαλάσσιο εμπόριο, η ναυσιπλοΐα καθώς και πολιτικές επιλογές και διπλωματικές κατευθύνσεις διατηρούν την πόλη δυνατή και ακμάζουσα μέχρι τους Ρωμαϊκούς χρόνους.

Την ίδια περίοδο η Ρόδος παράγει σημαντικό καλλιτεχνικό έργο και πολιτισμό. Το πιο γνωστό καλλιτεχνικό επίτευγμα είναι ο Κολοσσός, ένα από «τα επτά θαύματα του κόσμου», το οποίο κατασκευάστηκε ανάμεσα στο 304-293 π.Χ. από τον λίνδιο γλύπτη Χάρη. Η κατασκευή του Κολοσσού διήρκεσε 12 χρόνια και ολοκληρώθηκε το 282 π.Χ. Η τοποθέτηση του Κολοσσού στην είσοδο του λιμανιού είναι κάτι που έντονα αμφισβητείται από τους ειδικούς. Το άγαλμα προσωποποιούσε τον θεό Ηλιο και κατέρρευσε μετά από έναν ισχυρό σεισμό που έπληξε τη Ρόδο το 226 π.Χ.

Η δόμηση της αρχαίας πόλης αποτελεί ένα πρότυπο πολεοδομικού σχεδιασμού, εμπνευστής του οποίου ήταν ο Ιππόδαμος. Το σχέδιο των δρόμων της αρχαίας πόλης είναι γνωστό χάρη σε αρχαιολογικές ανασκαφές δεκαετιών. Οικοδομικές ενότητες κατοικιών χωρίζονταν από δρόμους. Η αρχαία πόλη διέθετε πρωτοποριακό για την εποχή αποχετευτικό σύστημα και υδροδοτικό δίκτυο· περιστοιχιζόταν επίσης από μεγάλα τείχη, απομεινάρια των οποίων έχουν διατηρηθεί μέχρι σήμερα, κυρίως στην περιοχή της αρχαίας Ακρόπολης της Ρόδου, όπου υψώνεται ο ναός του Απόλλωνα, στη λεγόμενη περιοχή του Μόντε Σμιθ (Monte Smith). Σε αντίθεση με τη σύγχρονη αυθαιρεσία και άναρχη δόμηση, ο Ιππόδαμος είχε αριστοτεχνικά σχεδιάσει πού θα χτιστούν οι ιδιωτικές κατοικίες, πού οι ναοί, πού τα δημόσια λουτρά και το γυμναστήριο.

Στο αρχαιολογικό μουσείο που βρίσκεται εντός της μεσαιωνικής πόλης της Ρόδου, μπορεί κανείς να γνωρίσει καλύτερα τον καθημερινό τρόπο ζωής των αρχαίων Ροδίων, μέσα από την παρατήρηση προσωπικών αντικειμένων που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη (οικιακά σκεύη, κοσμήματα από χρυσό και πολύτιμους λίθους, τεράστια ποικιλία κεραμικών, πολεμικό εξοπλισμό, έργα τέχνης και αντικείμενα αγγειοπλαστικής από τα περιβόητα εργαστήρια της Ρόδου, τα οποία συναγωνίζονταν τα διάσημα για την εποχή τους εργαστήρια της αρχαίας Κορίνθου).