Δολοφονία «hi-tech» στην Τεχεράνη

Μυστήριο καλύπτει τον τρόπο της δολοφονίας του κορυφαίου ιρανού πυρηνικού επιστήμονα έξω από την Τεχεράνη την περασμένη εβδομάδα. Οπως όλα δείχνουν η επιχείρηση οργανώθηκε από το Ισραήλ αλλά δεν έχει γίνει σαφές αν πραγματοποιήθηκε από τηλεκατευθυνόμενο υπερόπλο, ομάδα οπλοφόρων ή παγιδευμένο αυτοκίνητο.

Αλληλοαντικρουόμενες
πληροφορίες

Η υπόθεση αφήνει έκθετες τις μυστικές υπηρεσίες του Ιράν επειδή δεν κατάφεραν να αποτρέψουν τη δολοφονία του Μόχσεν Φαχριζαντέχ, ο οποίος αποτελούσε δηλωμένο στόχο του Ισραήλ και φυλασσόταν από ειδική φρουρά. Το Ισραήλ προφανώς δεν πρόκειται να δώσει στη δημοσιότητα πληροφορίες για μια δολοφονία που δεν έχει παραδεχθεί και η οποία πραγματοποιήθηκε σε επαρχιακό δρόμο έξω από την Τεχεράνη χωρίς να υπάρχουν αξιόπιστοι αυτόπτες μάρτυρες πέρα από τους υπευθύνους για την ασφάλεια του πυρηνικού επιστήμονα. Οι μόνες πληροφορίες προέρχονται από ιρανούς αξιωματούχους, είναι αλληλοαντικρουόμενες και υπάρχουν υποψίες ότι τις παραλλάσσει η εκάστοτε ιρανική πηγή που τις διαρρέει προκειμένου να αποποιηθεί τις ευθύνες της για την αποτυχία της προστασίας της ζωής του Φαχριζαντέχ ενώ ακολουθούσε μια καλά προσχεδιασμένη διαδρομή από την Τεχεράνη προς το σπίτι των πεθερικών του στην πόλη Αμπσάρντ, 70 χλμ. μακριά.

Τηλεκατευθυνόμενη
επιχείρηση

Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο Φαρς, ο Φαχριζαντέχ βρισκόταν στο αλεξίσφαιρο αυτοκίνητό του μαζί με τη σύζυγό του συνοδευόμενος από ένα κονβόι θωρακισμένων οχημάτων. Κάποια στιγμή το κονβόι πέρασε μπροστά για να ελέγξει τον δρόμο, κάτι συνέβη (ασαφές τι), ο πυρηνικός επιστήμονας σταμάτησε και βγήκε από το αυτοκίνητο. Τότε άρχισε να τον πυροβολεί τηλεκατευθυνόμενο πολυβόλο που βρισκόταν σε παγιδευμένο παρκαρισμένο Nissan το οποίο στη συνέχεια εξερράγη. «Το όλο συμβάν διήρκεσε τρία λεπτά, κανένας δολοφόνος δεν ήταν παρών» ανέφερε το Φαρς.

Ο επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας Αλί Σαμχανί αναφέρθηκε σε τηλεκατευθυνόμενη επιχείρηση που εκτελέστηκε με τη βοήθεια μελών της ένοπλης εξόριστης αντιπολιτευτικής οργάνωσης Μουτζαχεντίν Χαλκ.

Μέλος των Φρουρών της Επανάστασης, ο ντοκιμαντερίστας Τζαβάντ Μογκουγί, περιέγραψε την επιχείρηση ως εξής: εξερράγη το Nissan, οπλοφόροι πετάχτηκαν έξω από έτερο αυτοκίνητο, άλλοι κατέφθασαν με μοτοσικλέτες και μαζί με ελεύθερους σκοπευτές, σύνολο 12 άτομα, άρχισαν να πυροβολούν.

Εντάσεις ανάμεσα
σε φατρίες

«Οι αλληλοαντικρουόμενες πληροφορίες από το Ιράν φανερώνουν τις εντάσεις ανάμεσα στις ανταγωνιστικές φατρίες της κυβέρνησης που προσπαθούν να αποφύγουν την ευθύνη για ένα μεγάλο σφάλμα» έγραψαν οι «New York Times». Οι αμερικανικές αναλύσεις παρουσιάζουν γενικώς τους ιρανούς αξιωματούχους ως ταπεινωμένους από τη δολοφονία, να προσπαθούν να της προσδώσουν στοιχεία επιστημονικής φαντασίας για να δείξουν ότι δεν μπορούσε να αποτραπεί.

Δεν αποκλείεται όμως να έγινε χρήση τηλεκατευθυνόμενου πολυβόλου καθώς ο ισραηλινός στρατός διαθέτει τέτοια όπλα (από το 2010, κατασκευασμένα από την κρατική Rafael Advanced Defense Systems) και, σύμφωνα με τον ισραηλινό Τύπο, τα έχει χρησιμοποιήσει εναντίον Παλαιστινίων που προσπάθησαν να περάσουν από τη Γάζα στο Ισραήλ. Για τη δολοφονία του Φαχριζαντέχ, το όπλο αυτό πρέπει να εισήλθε στο Ιράν ανά τμήματα και να συναρμολογήθηκε μια φορά για τη συγκεκριμένη επιχείρηση.

Σύμφωνα με το περιοδικό «Forbes», οι επιθέσεις κατά των χειριστών πολυβόλων που είναι τοποθετημένα πάνω σε θωρακισμένα οχήματα οδήγησαν στην ανάπτυξη συστημάτων ώστε η ίδια δουλειά να γίνεται τηλεκατευθυνόμενα μέσα από το θωρακισμένο – και καλύτερα, αφού ο χειριστής δεν δρα υπό την πίεση ότι κινδυνεύει η ζωή του. «Ο πόλεμος του 21ου αιώνα είναι τηλεκατευθυνόμενος» καταλήγει το αμερικανικό περιοδικό.

Από την άλλη πλευρά, το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει επικίνδυνες επιχειρήσεις σε ξένο έδαφος και έχει κατορθώσει να βγάλει σώους τους πράκτορές του από την ξένη χώρα, ακόμη και από το Ιράν.

Οι φόβοι για αντίποινα που θα πυροδοτήσουν γενική σύρραξη

Το γιατί πραγματοποιήθηκε η δολοφονία του Φαχριζαντέχ είναι πιο εύκολο να απαντηθεί από το πώς. Εχει να κάνει με την δηλωμένη πρόθεση του Τζο Μπάιντεν να επιστρέψει στη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, την σφοδρή αντίθεση προς αυτή του Ισραήλ και του Ντόναλντ Τραμπ, και την προσπάθεια των τελευταίων να αποτρέψουν την αναβίωση της συμφωνίας κάνοντας την κατάσταση όσο το δυνατόν πιο περίπλοκη. Η δολοφονία του Φαχριζαντέχ αναμφίβολα την περιπλέκει – ακόμη περισσότερο αν πυροδοτήσει δυναμική απάντηση από το Ιράν, η οποία με τη σειρά της, στο ιδανικό σενάριο για τον Τραμπ και τον στενό σύμμαχό του ισραηλινό πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου, θα πυροδοτήσει επίθεση των ΗΠΑ κατά πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν.
Πολλοί αναλυτές μοιράζονται την ανησυχία ότι η περίοδος μέχρι την αποχώρηση του Τραμπ από τον Λευκό Οίκο είναι η πιο επικίνδυνη για το Ιράν και την ευρύτερη περιοχή.
Εντός του Ιράν οι σκληροπυρηνικοί, όπως οι Φρουροί της Επανάστασης, πιέζουν για δυναμική απάντηση στη δολοφονία του Φαχριζαντέχ, ενώ οι μετριοπαθείς, όπως ο πρόεδρος Χασάν Ρουχανί, προτιμούν χαμηλό προφίλ μέχρι να αλλάξει ο ένοικος του Λευκού Οίκου.
Η Ευρώπη θα συγκαλέσει συνάντηση των υπογραφόντων τη συμφωνία για τα πυρηνικά (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Κίνα, Ρωσία και Ιράν) πριν από τα Χριστούγεννα σε μια προσπάθεια να κρατήσει ζωντανή την επαναφορά σε αυτή. Οι προοπτικές περιορίζονται επειδή λίγο αφότου αναλάβει πρόεδρος ο Μπάιντεν, θα ξεκινήσει προεκλογική περίοδος στο Ιράν για τις προεδρικές εκλογές του Ιουνίου, τις οποίες αναμένεται να κερδίσει υποψήφιος των σκληροπυρηνικών. Οσο για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, οι αναλυτές συμφωνούν ότι δεν θα υποστεί πλήγμα από την απώλεια του Φαχριζαντέχ (όπως δεν υπέστη η ιρανική περιφερειακή πολιτική από την απώλεια του Σουλεϊμανί).
Ο Τόμας Φρίντμαν, αρθρογράφος της «Washington Post», είναι ανάμεσα σ’ εκείνους που προειδοποιούν τον Μπάιντεν ότι θα βρει μπροστά του ένα μέτωπο Ισραήλ, Σαουδικής Αραβίας και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων όταν πάει να εφαρμόσει την πολιτική του για το Ιράν.