H επέτειος των 200 ετών από την έκρηξη της Επανάστασης αποτέλεσε την αφορμή για την εκπόνηση μελετών, οι οποίες θέτουν στο επίκεντρο της έρευνάς τους πτυχές του σημαντικού αυτού γεγονότος που χρήζουν νέων ερμηνειών και προσεγγίσεων. Η ανάδειξη της πολυπλοκότητας και της σχέσης της Επανάστασης με τομές και μετασχηματισμούς, η επανερμηνεία γνωστών πηγών και η ανακάλυψη άγνωστων έως τώρα τεκμηρίων αποτελούν παράγοντες που έχουν συντελέσει στην αναθεώρηση αρκετών από τις εδραιωμένες αντιλήψεις σχετικά με το Εικοσιένα. Τα νέα ερμηνευτικά σχήματα αφενός τοποθετούν την Ελληνική Επανάσταση ως ένα μείζον γεγονός της ευρωπαϊκής πολιτικής Ιστορίας και αφετέρου συμβάλλουν στον νηφάλιο αναστοχασμό του παρελθόντος και στον απεγκλωβισμό της ιστορικής έρευνας από υστερόχρονες εξιστορήσεις και στερεότυπα, τα οποία συνδέονται αναπόφευκτα με την ιδεολογική και πολιτική χρήση της Επανάστασης στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Η Ιστορία, όπως και οι υπόλοιπες επιστήμες άλλωστε, δεν μπορεί να θεωρείται «εθνική επιστήμη».
Υπό αυτό το πρίσμα, η προσπάθεια ιχνηλάτησης των οθωμανικών αντιδράσεων απέναντι στην υιοθέτηση μιας νέας συλλογικής ταυτότητας των υπηκόων τους που επέλεξαν τη βίαιη ρήξη με το αυτοκρατορικό παρελθόν αποτελεί μια σημαντική παράμετρο ώστε να κατανοήσουμε σφαιρικότερα το πλαίσιο της Επανάστασης. Ενώ μέχρι πρόσφατα ο βασικός σκοπός της πλειονότητας των έργων που ασχολούνται με την Ελληνική Επανάσταση ήταν να εξυμνήσουν τον «δίκαιο και ηρωικό αγώνα των Ελλήνων εναντίον των βάρβαρων κατακτητών», τονίζοντας με τα μελανότερα χρώματα τις δύσκολες συνθήκες μέσα στις οποίες διαβιούσε ο Ελληνισμός υπό «τον τουρκικό» ζυγό, η σύγχρονη επιστημονική ιστοριογραφία προσπαθεί να δώσει απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα, ώστε να κατανοήσουμε πληρέστερα τις συνθήκες μέσα στις οποίες εκτυλίχθηκαν τα γεγονότα της Επανάστασης.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
