Οταν ένα παιδί γίνεται γονιός, οι ρόλοι αλλάζουν. Τις πρώτες ημέρες μετά τη γέννηση του πρώτου της εγγονιού, η Ράντι Χερέντια άκουσε τον γιο της, που ήταν νέος πατέρας, να της ζητά να πλένει τα χέρια της πριν σηκώσει το μωρό και να την προειδοποιεί να μην το φιλάει στο πρόσωπο. Ξαφνιάστηκε. «Εχω συνηθίσει να λέω εγώ στον γιο μου τι να κάνει και τι όχι» λέει. Ωστόσο, το να τον βλέπει να αναλαμβάνει τον ρόλο του προστάτη και εκείνου που φροντίζει να μη λείψει τίποτα από την οικογένειά του την έκανε να νιώσει επιβεβαίωση και ανακούφιση. Δεν χρειάζεται πια να παίρνει εκείνη τις αποφάσεις και να θέτει τα όρια.
«Οι γιοι και οι κόρες θα είναι πάντα τα παιδιά σας, αλλά αυτή η ταυτότητα και αυτός ο ρόλος μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα όταν κάνουν δικά τους παιδιά. Πρέπει να αποδεχθείτε ότι δεν αποφασίζετε εσείς, κάτι που μπορεί να είναι δύσκολο για τους γονείς που έχουν μάθει να παρεμβαίνουν και να διορθώνουν καταστάσεις» λέει η Γκέρντρουντ Λάιονς, συγγραφέας, εκπαιδευτικός και σύμβουλος γονέων. Η καλύτερη προσέγγιση είναι να τους αφήσετε να είναι οι γονείς, να σεβαστείτε τα όριά τους και να είστε ευγνώμονες, γιατί δεν έχουν όλοι την τύχη να δουν τα παιδιά τους να αποκτούν παιδιά. Το ποσοστό γεννήσεων στις ΗΠΑ μειώνεται και όλο και περισσότεροι νέοι αποφασίζουν να μην κάνουν παιδιά. Από τους αμερικανούς γονείς ηλικίας 50 έως 90 ετών, περίπου το 35% δεν έχει εγγόνια. Το 2018 το ίδιο ποσοστό ήταν 30%.
Ο Ααρον Λάρσεν σημειώνει πως πολλοί παππούδες και γιαγιάδες εξακολουθούν να έχουν την παραδοσιακή άποψη ότι έχουν δικαίωμα να κακομαθαίνουν τα εγγόνια τους – είτε αυτό σημαίνει ότι τους δίνουν παγωτό πριν από το φαγητό είτε ότι τους αγοράζουν υπερβολικά πολλά παιχνίδια – αντί να αντιλαμβάνονται ότι έχουν ευθύνη στην ανατροφή τους. «Αυτό δεν ταιριάζει στη σημερινή γενιά γονέων» λέει ο Λάρσεν, πατέρας δύο μικρών παιδιών και ιδρυτής του GrandparentsAcademy.com, που προσφέρει διαδικτυακά μαθήματα και διοργανώνει συνέδρια.
Ο ρόλος του Διαδικτύου
Οι νέοι γονείς ψάχνουν στο Διαδίκτυο πληροφορίες για πιπίλες, πρώτες τροφές και προγράμματα ύπνου. Μπορεί να ζητήσουν συμβουλές από τους δικούς τους γονείς. Ωστόσο θα τις συγκρίνουν με τα διαδικτυακά τους ευρήματα. Συχνά, κερδίζει το Διαδίκτυο. Η Τέιλορ Γουλφ, μητέρα δύο κοριτσιών 2 και 4 ετών, λέει ότι οι γονείς της γενιάς των millennials έχουν υπερβολική πρόσβαση σε πληροφορίες για κάθε πιθανό κίνδυνο και κάθε ασθένεια. Και πάρα πολλές συσκευές.
Είχε αγοράσει μια ακριβή κούνια με κινήσεις και ήχους για να ηρεμεί το μωρό, αλλά δεν είχε αποτέλεσμα στο πρώτο της παιδί και τώρα την έχει αποθηκευμένη στο γκαράζ. Η Γουλφ, συγγραφέας και κωμικός, μαζί με τη μητέρα της άρχισαν να φτιάχνουν βίντεο στο TikTok για τις μαμάδες millennials που αφήνουν τα παιδιά τους στους boomers παππούδες. Είναι ανάλαφρα και χιουμοριστικά, αλλά θίγουν συνηθισμένα ζητήματα που δημιουργούν εντάσεις.
Η μητέρα της δεν καταλαβαίνει γιατί το δίχρονο παιδί της κοιμάται ακόμη σε υπνόσακο. Οι κρίσεις θυμού είναι ένα ακόμα ζήτημα. Η προσέγγιση της μαμάς της είναι απλώς να του πει «Σταμάτα τώρα!». Η Τέιλορ είναι περισσότερο υπέρ της αναγνώρισης των συναισθημάτων του παιδιού, αλλά, αν αυτή η μέθοδος δεν λειτουργεί, καταφεύγει και εκείνη στο «Σταμάτα τώρα!».
Το κοινό που βλέπει αυτά τα βίντεο ανταποκρίθηκε. Μια γυναίκα σχολίασε ότι βρήκε πρόσφατα ένα αρχείο Word με οδηγίες για τη φύλαξη του παιδιού, το οποίο είχε γράψει για τα πεθερικά της πριν από οκτώ χρόνια. «Θεέ μου, ήμουν ΠΑΡΑΝΟΪΚΗ» έγραψε. «Στο δεύτερο/τρίτο παιδί τούς έλεγα πια μόνο “απλώς κρατήστε τα ζωντανά – γεια σας!”».
Οι παππούδες βλέπουν τις λεπτομερείς οδηγίες για τον μεσημεριανό ύπνο, το φαγητό, το μπάνιο και τον βραδινό ύπνο και λένε ή σκέφτονται: «Συγγνώμη, αλλά τι είναι αυτά; Τα ξέρω αυτά – τα έχω ξανακάνει». Τα παιδιά τους το αναγνωρίζουν. Αλλά επισημαίνουν ως παράδειγμα και το ότι οι γονείς τους έβαζαν κουβέρτες και προστατευτικά στο κρεβατάκι του μωρού – κάτι που σήμερα απαγορεύεται. «Παρόλο που έχετε περισσότερη εμπειρία, τα παιδιά σας μπορεί να μη θέλουν τη συμβουλή σας» λέει ο Τζόσουα Κόλμαν, συγγραφέας, κλινικός ψυχολόγος και ανώτερο στέλεχος του Συμβουλίου για τις Σύγχρονες Οικογένειες. «Μπορεί να θέλουν να ανακαλύψουν μόνοι τους πώς γίνεται».
Η λεπτή ισορροπία
Τα παιδιά των σημερινών παππούδων είναι πλέον ενήλικοι και πρέπει να αναλάβουν τον ρόλο των γονέων, αλλά ίσως χρειάζονται συμβουλές. Το να ξέρεις πώς να τις προσφέρεις μπορεί να είναι βοηθητικό. Η Χερέντια, ως νέα γιαγιά, πρότεινε στον γιο της να σκεφτεί μήπως να αφήνει να υπάρχει λίγος θόρυβος όταν κοιμάται το μωρό, αντί να προσπαθεί να κάνει απόλυτη ησυχία. Είπε ότι αυτό είχε βοηθήσει πολύ την ίδια όταν ήταν νέα μητέρα. Ενιωσε μεγαλύτερη άνεση να το προτείνει αυτό στον γιο της παρά στη νύφη της. «Εχουμε εξαιρετική σχέση, αλλά δεν είμαι η μητέρα της» λέει. Η εμπειρία έκανε τη Χερέντια να σκεφτεί τη δική της μητέρα, η οποία της προσέφερε βοήθεια και συμβουλές όταν απέκτησε τα δικά της παιδιά. Τότε τις απέρριπτε ευγενικά. «Το ‘χω. Ξέρω τι κάνω» θυμάται να λέει στη μητέρα της. «Βλέποντας τώρα τα πράγματα από τη σκοπιά του παππού/της γιαγιάς, νιώθω λίγο άσχημα. Το μόνο που ήθελε ήταν να δώσει μια συμβουλή».
Κάποιες συμβουλές είναι ευπρόσδεκτες. Κάποιες όχι. Η Μπέκι Κον-Βάργκας ήταν ενθουσιασμένη όταν η κόρη της γέννησε ένα αγοράκι το 2020 και λιγότερο ενθουσιασμένη όταν η κόρη της πήρε ένα μεγάλο κουτάβι. Η Μπέκι προσφέρθηκε να κρατάει το εγγόνι της και το σκυλάκι στο σπίτι της, αλλά το ζωηρό κουτάβι φόβιζε τον δικό της ηλικιωμένο σκύλο. «Δεν λειτουργούσε» λέει η Κον-Βάργκας.
Είπε στην κόρη της, τη Μελάνια, ότι θεωρούσε λάθος να πάρουν έναν σκύλο μεγάλου μεγέθους και της πρότεινε να τον δώσει σε κάποιον άλλο ή να τον επιστρέψει στον εκτροφέα. Η κόρη της απάντησε ότι δεν σκόπευε να δώσει το σκυλί, αλλά συμφώνησε να πηγαίνει το κουτάβι σε «παιδικό» σταθμό σκύλων όταν η μητέρα της κρατούσε το παιδί. «Πήγαμε παρακάτω και όλα πήγαν καλά» λέει η Μελάνια. Ζητάει συχνά συμβουλές από τη μητέρα της και δεν θέτει αυστηρούς κανόνες στο τι μπορούν και τι δεν μπορούν να κάνουν οι γονείς της με τον γιο της.
Θέλει να έχουν τη δική τους σχέση μαζί του, ανεξάρτητα από εκείνη. Από τότε που απέκτησε δικό της παιδί, θαυμάζει ακόμα περισσότερο τη μητέρα της, η οποία μεγάλωσε τρία παιδιά και υπήρξε διευθύντρια σχολείου, προϊσταμένη εκπαιδευτικής περιφέρειας και συγγραφέας. «Τη θαυμάζω για το πώς τα κατάφερε» λέει.
Ο θαυμασμός είναι συχνά αμοιβαίος. Ο Ντέιβιντ Μπακ και η σύζυγός του, Σούζαν Ρόουζ, παραδέχονται ανοιχτά ότι ο γιος και η νύφη τους είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για τη γονεϊκότητα και πιο συστηματικοί απ’ ό,τι ήταν εκείνοι ως γονείς. Στην εγκυμοσύνη, η Σούζαν βασίστηκε μόνο σε ένα βιβλίο: «Τι να περιμένεις όταν είσαι έγκυος». Οι γιοι της γεννήθηκαν περίπου 4,5 κιλά ο καθένας και παρ’ όλα αυτά θυμάται τους γονείς της να την πιέζουν να τους δώσει ρυζάλευρο. «Επέμεναν να μας δίνουν συμβουλές, είτε θέλαμε είτε όχι» λέει ο Ντέιβιντ. «Εμείς θα τις δώσουμε αν μας τις ζητήσουν».
