«Utopiran»: συνθέτοντας τις λέξεις «Ουτοπία» και «Ιράν», ο Τινούς Ναζμζού, ιρανός κινηματογραφιστής, βρήκε το όνομα για το βιβλιοπωλείο που διατηρεί στον αριθμό 11, της οδού Εντμόν Ροζέ, στο 15ο διαμέρισμα του Παρισιού. Μη σας παραπλανεί το όνομα του βιβλιοπωλείου: δεν αναφέρεται σε ένα Ιράν που δεν υπάρχει, σε ένα ουτοπικό Ιράν, σε ένα Ιράν εξιδανικευμένο.
Το αντίθετο, το βιβλιοπωλείο επιδιώκει και είναι ένας ζων οργανισμός που το τελευταίο διάστημα ζωντανεύει ακόμα περισσότερο λόγω των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή.
Διαθέτοντας χιλιάδες τίτλους βιβλίων στα περσικά και στα γαλλικά, όλων των κατηγοριών, από τη λογοτεχνία, την ποίηση, το δοκίμιο μέχρι την Ιστορία και τα κόμικς, το Utopiran διοργανώνει συναντήσεις στις οποίες συμμετέχουν, όπως λέει στις προσκλήσεις του, όχι μόνο Ιρανοί της διασποράς αλλά και όσοι ενδιαφέρονται για τη σημερινή πραγματικότητα στο Ιράν.
Η πιο πρόσφατη συνάντηση την περασμένη Πέμπτη είχε θέμα «Ιράν – Ισραήλ, διάλογος και ανταλλαγή ιδεών μεταξύ γαλλόφωνων Ιρανών και ανθρώπων που ζουν στο Παρίσι και ενδιαφέρονται για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Συμμετέχουν συγγραφείς, διανοούμενοι, πολιτικοί ακτιβιστές, πολίτες».
Εχει ενδιαφέρον η διατύπωση της πρόσκλησης: «διάλογος», «ανταλλαγή ιδεών», «πολίτες». Προσπαθήστε να σκεφτείτε την τελευταία φορά που διοργανώθηκε σε βιβλιοπωλείο της Αθήνας εκδήλωση με έμφαση σε αυτές τις παραμέτρους. Θα χρειαστεί να ψάξετε πολύ.
Εδώ και χρόνια, οι δημόσιες συζητήσεις στα περισσότερα αθηναϊκά βιβλιοπωλεία δεν αρδεύουν το άνυδρο τοπίο τους. Εξαντλούνται σε παρουσιάσεις βιβλίων, με σχοινοτενείς αναλύσεις των εισηγητών, οι οποίες φθάνουν μέχρι και τα είκοσι λεπτά: αν οι ομιλούντες είναι τέσσερις, θα πρέπει να υποστείτε περί τα ογδόντα λεπτά εισηγήσεων! Το γενικό πνεύμα της συζήτησης είναι οι έπαινοι προς τον συγγραφέα του βιβλίου, ο οποίος, αν δεν διαθέτει θηριώδες «εγώ», ευχαριστεί σεμνά και σωπαίνει. Ακολουθεί ο «διάλογος με το κοινό», ο οποίος ξεδιπλώνεται σε διάφορες εκδοχές.
Συχνά μέλη του κοινού παρεμβαίνουν φλυαρώντας ανούσια και τρομοκρατώντας τον συντονιστή της συζήτησης, ο οποίος προσπαθεί να τους ανακόψει. Αλλες φορές, σε πολιτικές συζητήσεις, κοινό με όρεξη για προπαγάνδα, αποφασίζει να τσακωθεί με τους ομιλητές. Είναι εξαιρετικά σπάνιο να υπάρξει σοβαρή ανταλλαγή ιδεών, σε όλες αυτές τις εκδηλώσεις, οι οποίες μπορεί να ολοκληρωθούν με ένα ποτήρι κρασί ή υπό τον ήχο ζωντανής μουσικής. Προφανώς ούτε το κρασί ούτε η μουσική βλάπτουν. Ωστόσο η ανυπαρξία ανταλλαγής ιδεών, η έλλειψη πραγματικού ενδιαφέροντος, η μανία αυτοπροβολής και η άγνοια που συνήθως επικρατούν, βλάπτουν. Πολύ.
