Εκατοντάδες στελέχη και επιχειρηματίες από τον παγκόσμιο ναυτιλιακό χώρο συγκεντρώθηκαν στο Ντουμπάι τις τελευταίες ημέρες, όπου το Σάββατο 8 Νοεμβρίου ξεκίνησε επίσημα η Bahri Week – μια εκδήλωση διάρκειας πέντε έως έξι ημερών, η οποία έχει εξελιχθεί σε μία από τις σημαντικότερες ετήσιες διοργανώσεις στον τομέα των δεξαμενοπλοίων.
Υπολογίζεται ότι περίπου 5.000 επισκέπτες ταξίδεψαν στο Ντουμπάι για το γεγονός, το οποίο πολλοί αποκαλούν «Ποσειδώνια των δεξαμενοπλοίων», συγκρίνοντάς το με τη μεγάλη ελληνική ναυτιλιακή έκθεση που πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια στην Αθήνα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον κατά τη φετινή Bahri Week παρουσίασε το Capital Link Forum, που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, με συντονιστή τον Αλέξανδρο Δαμιανίδη, συνεταίρο, Watson Farley Williams, και τη συμμετοχή κορυφαίων προσωπικοτήτων της διεθνούς ναυτιλίας: του Βαγγέλη Μαρινάκη, ιδρυτή και προέδρου της Capital Maritime & Trading, του Ahmed Ali Alsubaey, διευθύνοντος συμβούλου του Ομίλου Bahri, της Lois Zabrocky, CEO της International Seaways, και του Γιώργου Προκοπίου, ιδρυτή της Dynacom Tankers Management.
Αίσθηση προκάλεσε στους συμμετέχοντες στη συζήτηση – και χειροκροτήθηκε από το κοινό – η παρέμβαση του Βαγγέλη Μαρινάκη, ο οποίος κάλεσε για προσωρινή άρση των κυρώσεων για ένα χρονικό διάστημα, με στόχο να καταστεί δυνατή η απόσυρση και διάλυση πολλών παλαιών πλοίων που ανήκουν στον λεγόμενο «σκιώδη στόλο» (shadow tanker fleet), ο οποίος αποτελεί σοβαρή απειλή για το περιβάλλον.
Αναβολή των κανονισμών του ΙΜΟ
Το πρώτο θέμα της συζήτησης ήταν η ετήσια αναβολή της ψηφοφορίας στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO) σχετικά με το νέο πλαίσιο μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών (IMO Net Zero Framework).
Ο συντονιστής ρώτησε εάν αυτό σημαίνει «μια σταθερή στάση» ή «επανεκκίνηση από το μηδέν» με στόχο τη διαμόρφωση μιας νέας πρότασης.
Ο Βαγγέλης Μαρινάκης επικεντρώθηκε στην αποτυχία των διεθνών οργανισμών να καταλήξουν σε εφαρμόσιμες λύσεις:
«Εχουμε τις απόψεις μας. Μπορεί να διαφέρουν. Δεν είναι ζήτημα διαφωνίας, είναι ζήτημα του πώς ο καθένας αντιλαμβάνεται τις ευθύνες του και τι πρέπει να κάνουμε ως ηγέτες στον κλάδο μας. Εξαιτίας του αριθμού των πλοίων που διαχειριζόμαστε και του όγκου φορτίων που μεταφέρουμε.
Τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν γίνει πολλές συζητήσεις εντός του ΙΜΟ, στις επιτροπές της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, της Νορβηγικής Ενωσης Εφοπλιστών, των Ευρωπαϊκών Συνδέσμων και με τους νηογνώμονές μας σχετικά με τις προσπάθειες μείωσης των εκπομπών.
Το πρόβλημα αρχίζει όταν οι διαφωνίες οδηγούν σε συμβιβασμούς. Ετσι, στο τέλος, ο συμβιβασμός που επιτυγχάνεται μας επιτρέπει να συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε τα πλοία μας, αλλά θα τιμωρούμαστε με φόρους που θα εισπράττουν οι ευρωπαϊκές χώρες.
Με αυτόν τον τρόπο, δεν λύνουμε το περιβαλλοντικό μας πρόβλημα. Είναι σαν να πληρώνεις κάποιον για να πεθάνει πιο ευτυχισμένος. Δεν έχει λογική. Ο κ. Προκοπίου έχει υποστηρίξει σταθερά τη μείωση ταχύτητας πλεύσης (slow steaming), η οποία αποφέρει πραγματικό αποτέλεσμα: μείωση των εκπομπών. Το μόνο που αυξάνεται είναι ο χρόνος μεταφοράς, αλλά το περιβάλλον ωφελείται. Αυτό είναι γεγονός. Η επιβολή υψηλής φορολόγησης για τη χρήση των πλοίων δεν λύνει το πρόβλημα».
Ο κ. Μαρινάκης πρόσθεσε:
«Κατέφυγαν σε αυτό το μέτρο επειδή δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν στα βασικά από την αρχή. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Μια άλλη πραγματικότητα είναι η εκλογή του κ. Τραμπ. Από την αρχή έχει υιοθετήσει ριζικές θέσεις σχετικά με τις πράσινες πολιτικές και τις μεταβάσεις.
Καθώς έγινε εκστρατεία για να αποτρέψει τις χώρες από το να ψηφίσουν υπέρ αυτής της φορολόγησης, είδαμε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες – την Ελλάδα και την Κύπρο – να αλλάζουν στάση την τελευταία στιγμή, με αποτέλεσμα την αναβολή.
Πιστεύω ότι αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να συμβιβαστούμε, αλλά να συμφωνήσουμε σε μέτρα που θα έχουν άμεσο αποτέλεσμα στο περιβάλλον μας. Εχουμε τουλάχιστον έναν χρόνο μπροστά μας για να κάνουμε ουσιαστικές συζητήσεις και να βρούμε λύση.
Αυτή είναι η δική μου οπτική. Εχοντας δει αυτούς τους κανονισμούς και τις προθεσμίες, επενδύσαμε πολλά – όχι σε πιστοποιητικά “LNG ready” των 10.000 δολαρίων, αλλά σε πραγματικά διπλού καυσίμου πλοία LNG, πάνω από 30 πλοία. Πληρώσαμε σημαντικό premium.
Τώρα όμως όλα αυτά καθυστερούν. Οταν ωστόσο η αγορά LNG σταθεροποιηθεί και υπάρξει νέα παραγωγή, οι τιμές του LNG θα μειωθούν. Θα έχει λογική η κατανάλωσή του, ανεξαρτήτως της μείωσης των εκπομπών. Αυτή είναι η άποψή μου για το ερώτημά σας».
Ρεαλισμός του κλάδου και πράσινη μετάβαση
Ο Γιώργος Προκοπίου δήλωσε ξεκάθαρα τη θέση του:
«Ημουν πεπεισμένος ότι αυτό δεν θα περάσει, γιατί είναι παράλογο να τιμωρείται κάποιος επειδή δεν χρησιμοποιεί καύσιμα που δεν υπάρχουν. Πώς μπορείς να επιβάλεις πρόστιμο για κάτι που δεν υπάρχει;».
Τόνισε επίσης τον περιορισμένο ρόλο της ναυτιλίας στη ρύπανση:
«Η ναυτιλία ευθύνεται μόλις για το 2,5% της παγκόσμιας ρύπανσης. Γιατί δεν εστιάζουμε πρώτα στο υπόλοιπο 97,5%;».
Ο κ. Προκοπίου επεσήμανε ότι οι εφοπλιστές στοχοποιούνται άδικα:
«Δεν είμαστε κατασκευαστές μηχανών ή ναυπηγεία. Είμαστε οι οδηγοί ταξί – οι χρήστες, όχι οι παραγωγοί καυσίμων. Τα διυλιστήρια και οι ενεργειακές εταιρείες παράγουν το καύσιμο. Ο πιο σίγουρος τρόπος να απαξιώσεις έναν οργανισμό είναι να θεσπίζεις κανόνες που δεν μπορούν να εφαρμοστούν».
Η Lois Zabrocky τόνισε ότι ο κλάδος έχει ήδη αποδείξει τη δέσμευσή του:
«Αν δούμε το order book, μιλάμε για επενδύσεις άνω των 70 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο κλάδος δεν διστάζει· αναλαμβάνουμε το καθήκον μας. Ομως, η τεχνολογία πρέπει να είναι έτοιμη για εμάς. Μόλις εισπραχθούν τα τέλη, πρέπει να υπάρχει σαφές πλαίσιο για τη σωστή αξιοποίησή τους – κάτι που προς το παρόν δεν υπάρχει».
Και συνέχισε με ρεαλισμό:
«Είμαστε συνηθισμένοι να ξεπερνάμε εμπόδια – να παραδίδουμε πετρέλαιο και κοντέινερ παρά τις δυσκολίες. Πιστεύω ότι θα πετύχουμε την απανθρακοποίηση, αλλά αυτό θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο απ’ ό,τι πιστεύουν οι ιδεαλιστές».
Ο Ahmed Ali Alsubaey τόνισε τον προληπτικό χαρακτήρα του κλάδου:
«Ανεξάρτητα από τους κανονισμούς, θα επενδύσουμε στα ασφαλέστερα δυνατά πλοία, με την καλύτερη διαθέσιμη τεχνολογία. Κανείς δεν θέλει να επενδύσει σε ό,τι ίσχυε πριν από πέντε χρόνια· θέλουμε ό,τι υπάρχει σήμερα, και το κάνουμε αυτό χωρίς υποχρεώσεις, επειδή πραγματικά νοιαζόμαστε για αυτόν τον γαλάζιο πλανήτη.
Ελπίζω οι μελλοντικές διαπραγματεύσεις να μην παράγουν κανόνες που φαίνονται οικολογικοί αλλά στην πράξη είναι επιβλαβείς για το περιβάλλον».
Έκκληση για διάλυση του «σκιώδους στόλου»
Ο Βαγγέλης Μαρινάκης αναφέρθηκε ειδικά στη δημιουργία του λεγόμενου shadow fleet (σκιώδης ή σκοτεινός στόλος), που προέκυψε ως αποτέλεσμα των γεωπολιτικών εντάσεων:
«Θα ήθελα να κάνω μία ακόμη επισήμανση. Ολα ξεκινούν από τη γεωπολιτική – από τους πολέμους μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή στο παρελθόν που αφορούσαν το Ιράν, καθώς και την κατάσταση στη Βενεζουέλα με τις κυρώσεις.
Προηγουμένως, μιλούσαμε για το net zero. Ολη η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από τη διατήρηση των θαλασσών μας καθαρών. Εχουν γίνει πολυάριθμες συζητήσεις, νομοθεσίες και δαπάνες από όλους μας για να κρατήσουμε καθαρές τις θάλασσές μας.
Την ίδια στιγμή, όμως, οι πολιτικοί συζητούν για κυρώσεις και ταυτόχρονα μιλούν για ειρήνη. Οταν μπήκα στην αίθουσα του συνεδρίου, γινόταν μια συζήτηση με τον Anil Sharma για τον dark fleet και τον στόλο υπό κυρώσεις.
Εχουμε επιτρέψει σε περισσότερα από 1.500 πλοία να λειτουργούν όλο αυτό το διάστημα – 876 από αυτά βρίσκονται ήδη υπό κυρώσεις. Δεν διαθέτουν ασφάλιση, κατάλληλα πληρώματα ή επαρκή συντήρηση.
Εχουμε δει πολλά περιστατικά και ατυχήματα τους τελευταίους 12 μήνες με αυτά τα πλοία: στο Σουέζ, στη Βαλτική, και συγκρούσεις στη Σιγκαπούρη.
Ως κλάδος, πρέπει να καλέσουμε την κυβέρνηση των ΗΠΑ και την Ευρώπη να δώσουν άμεση άδεια για τη διάλυση αυτών των πλοίων που βρίσκονται υπό κυρώσεις, χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση.
Η Ινδία μπορεί να δεχθεί αυτά τα πλοία για διάλυση, γιατί δεν έχει επιβάλει κυρώσεις σε αυτά».
Ο κ. Μαρινάκης συνέχισε:
«Οι ιδιοκτήτες δεν μπορούν να πληρωθούν για να διαλύσουν τα πλοία τους, γιατί βρίσκονται υπό κυρώσεις – επομένως πρέπει να βρεθούν εναλλακτικοί τρόποι πληρωμής.
Αν αποκτήσουμε μια προσωρινή εξαίρεση διάρκειας 2-3 μηνών, ώστε να μειώσουμε αμέσως αυτόν τον “σκοτεινό στόλο”, θα βοηθήσει σημαντικά τον κλάδο, ενώ θα περιορίσει αισθητά το παράνομο εμπόριο.
Ξοδεύουμε χρόνο, κόπο και χρήμα για ζητήματα που έχουν ελάχιστη επίδραση στη ρύπανση, ενώ επιτρέπουμε θεμελιώδη προβλήματα να συνεχίζουν να υπάρχουν.
Δεν έχει λογική. Πρέπει να κάνουμε συντονισμένη προσπάθεια να στείλουμε ισχυρό μήνυμα για να δοθεί αμέσως αυτή η εξαίρεση» υπογράμμισε και εκτίμησε ότι το 25% θα οδηγηθεί σε διάλυση.
Ανάγκη για ειρήνη
Ο Γιώργος Προκοπίου επίσης τόνισε ότι θα πρέπει να δοθεί μια «χρονική διορία μέσα στους επόμενους τρεις μήνες» ως κίνητρο για τη διάλυση του «σκιώδους στόλου».
Υπογράμμισε τη θεμελιώδη σύνδεση μεταξύ ειρήνης και ευημερίας:
«Ο καλύτερος τρόπος για να βελτιωθούν τα επίπεδα διαβίωσης είναι η ειρήνη. Οταν επικρατεί ειρήνη, το εμπόριο ανθίζει και το 90% της παγκοσμιοποίησης πραγματοποιείται μέσω της ναυτιλίας. Αλλά αν πρέπει να στοιχηματίσουμε σε κάτι, ας στοιχηματίσουμε στην ειρήνη, όχι στον πόλεμο».
Η Lois Zabrocky τόνισε τη σημασία του ελεύθερου εμπορίου:
«Ευημερούμε μέσα σε ένα περιβάλλον ανοικτού και ελεύθερου εμπορίου. Ο προστατευτισμός και οι δασμοί δεν είναι ιδανικά σενάρια για τη βιομηχανία μας».
Επενδυτικές ευκαιρίες στη Μέση Ανατολή
Ο Ahmed Ali Alsubaey υπογράμμισε τη ζωτική σημασία της ναυτιλίας:
«Τονίζω πάντοτε, ιδίως στις κυρίες του ακροατηρίου, ότι χωρίς ναυτιλία δεν υπάρχει shopping».
Η συζήτηση επεκτάθηκε στο μέλλον των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής.
Ο Βαγγέλης Μαρινάκης εξέφρασε αισιοδοξία για τη σταθερότητα της περιοχής: «Διαθέτει όλα τα απαραίτητα θεμέλια για περισσότερες επενδύσεις και πρόοδο στις υποδομές. Είμαστε χαρούμενοι που βρισκόμαστε εδώ για να συνεχίσουμε τις συνεργασίες μας με φίλους και εταίρους και να αυξήσουμε τις δραστηριότητές μας στην περιοχή».
Ο Ahmed Ali Alsubaey υπογράμμισε τη στρατηγική σημασία της περιοχής:
«Ο Αραβικός Κόλπος υπήρξε πάντα κεντρικό σημείο για τη ναυτιλία – από τον Δρόμο του Μεταξιού έως τη Διαδρομή των Μπαχαρικών. Σήμερα εξακολουθεί να αποτελεί κρίσιμο σταυροδρόμι. Αν βελτιωθούν οι γεωπολιτικές συνθήκες, θα δούμε μια αναγέννηση στην περιοχή.
Ως η δεύτερη ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία μετά την Ινδία και την Κίνα, η Μέση Ανατολή βρίσκεται στο επίκεντρο των παγκόσμιων οικονομιών. Για αυτό είμαι βέβαιος ότι η ναυτιλία θα επιστρέψει δυναμικά σε αυτή την περιοχή».
Νέες ναυπηγήσεις
Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με τις προοπτικές για τις παραγγελίες νέων πλοίων και τις συνθήκες της αγοράς. Ο Βαγγέλης Μαρινάκης δήλωσε:
«Οσον αφορά το ρίσκο που αναλαμβάνουμε με τις νέες ναυπηγήσεις ίσως δεν είμαστε οι κατάλληλοι να απαντήσουμε, καθώς έχουμε 100 πλοία υπό παραγγελία.
Είμαστε υποχρεωμένοι να είμαστε αισιόδοξοι – και είμαστε αισιόδοξοι εκ φύσεως. Πιστεύουμε στην αγορά.
Υπάρχουν πολλές ανάγκες, περισσότερη σταθερότητα και ευκαιρίες ανάπτυξης. Οσον αφορά τις νέες κατασκευές, ο κλάδος χρειάζεται αυτά τα πλοία».
Ο Ahmed Ali Alsubaey συνόψισε με μία φράση:
«Ο Ντόναλντ Τραμπ λέει “drill, baby, drill”. Εγώ λέω “build, baby, build”. Οταν αλλάζουν οι κανονισμοί, πρέπει να έχεις πλοία υπό παραγγελία».
Η Lois Zabrocky περιέγραψε τη στρατηγική της International Seaways:
«Ανανεώσαμε τον στόλο μας στα MR, πουλώντας παλαιότερα πλοία και παραλαμβάνοντας νέα LR1.
Πρόσφατα αγοράσαμε και ένα δεύτερο μεταχειρισμένο VLCC.
Αν και τα καινούργια πλοία είναι προτιμότερα, εργαζόμαστε συνεχώς για την αναβάθμιση του στόλου μας με διάφορους τρόπους».
Ο Γιώργος Προκοπίου τόνισε τη δυσκολία πρόβλεψης:
«Αυτό είναι το πιο δύσκολο ερώτημα και η βεβαιότητα είναι αδύνατη. Τα ναυπηγεία είναι πλήρως κλεισμένα μέχρι το 2029. Το να προβλέψεις τις συνθήκες τέσσερα χρόνια μπροστά απαιτεί εξαιρετική διορατικότητα».
Ο ίδιος πάντως ανέφερε ότι έχει υπό παραγγελία 100 πλοία.
