«Η Ελλάδα ολοένα ταξιδεύει…» Γ. Σεφέρης Οποιαδήποτε πρόβλεψη για την Ελλάδα και τον κόσμο (στο πεδίο των εξωτερικών εξελίξεων), έστω για έναν χρόνο, 2022, είναι μια εξαιρετικά δύσκολη, επικίνδυνη άσκηση. Στην οικονομία οι προβλέψεις είναι σχετικά ευκολότερες καθώς (μπορείς) να γνωρίζεις τις κύριες μεταβλητές (ύψος επενδύσεων, οικονομική πολιτική, συμπεριφορά καταναλωτών, κ.λπ.). Στην εξωτερική πολιτική δεν […]
Σε μια περίοδο που η Ελλάδα εμφανίζεται να έχει προσανατολιστεί πλήρως στην πολιτική και σχέση με τις ΗΠΑ, η Αθήνα επιχειρεί επαναπροσέγγιση με τη Ρωσία με την πρόσφατη συνάντηση του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη με τον ρώσο πρόεδρο Πούτιν αλλά και την επίσκεψη του υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Μ. Βαρβιτσιώτη στη Μόσχα, επίσκεψη που συνοδεύθηκε με την […]
Στη μνήμη Φώφης Γεννηματά Πώς (πρέπει να) απαντά η Ελλάδα στη ρητορική της έντασης που εκπορεύεται από την Τουρκία; Με την ίδια ρητορική ή ενίοτε με τη σιωπή; Καθώς πρόσφατα σιώπησε οριστικά ένας ακόμη τηλεφωνικός αριθμός στο κινητό μου («τι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνει»), σκέφτομαι την πολύπλευρη σημασία της σιωπής. Οχι τόσο τη […]
Η Τουρκία βρίσκεται οπωσδήποτε σε μια εξαιρετικά δύσκολη φάση κυρίως λόγω της οικονομικής της κατάρρευσης και συνεπώς έχει μπει σε πολιτική διαδικασία μετάβασης ως αποτέλεσμα των συνεπειών της οικονομικής κρίσης που βιώνει...
Μα είναι να απορεί κανείς πώς διάφοροι αναλυτές (πρώην διπλωμάτες, ακαδημαϊκοί κ.ά.) μόνιμα και σταθερά βλέπουν την Τουρκία σε γεωπολιτικό αδιέξοδο και απομόνωση, δεχόμενη το ένα χαστούκι μετά το άλλο και οτιδήποτε άλλο στραβό και ανάποδο μπορεί να συμβεί. Κατασκευάζουν έτσι μια εικόνα για τη γειτονική χώρα που σαφώς δεν αποδίδει την πραγματικότητα και πάντως […]
Η Annu Bradford στο πολυσυζητημένο βιβλίο της «The Brussels Effect, How the European Union Rules the World» (Oxford University Press) λέει ότι το «Brussels Effect» αναφέρεται «στη μονομερή εξουσία που έχει η ΕΕ να ρυθμίζει τις παγκόσμιες αγορές. Χωρίς την ανάγκη προσφυγής σε διεθνείς οργανισμούς ή σε συνεργασίες με μεγάλα έθνη, η ΕΕ έχει την […]
Θα μας προστατεύσουν οι ΗΠΑ (Ην. Πολιτείες); Η υπογραφή της νέας Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (Mutual Defence Cooperation Agreement – MDCA) για μία πενταετία (και όχι μονοετούς διάρκειας όπως είναι η τρέχουσα συμφωνία – 2019), όπως ακριβώς επεδίωκε η Ουάσιγκτον, αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη. Η αμερικανική πλευρά είχε μάλιστα αφήσει να εννοηθεί ότι θα ήθελε και διάρκεια […]
Η υπογραφή της «Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης για τη Συνεργασία στην Αμυνα και Ασφάλεια» με τη Γαλλία είναι μια πολλαπλώς ευπρόσδεκτη εξέλιξη. Αλλά η ξεχωριστή ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής (mutual assistance clause) που περιλαμβάνεται σε αυτή εγείρει ορισμένα σοβαρά ερωτηματικά. Πρώτον, η διμερής ρήτρα σαφώς υπονομεύει, εξασθενίζει τη συλλογική αντίστοιχη ρήτρα που περιλαμβάνεται στη Συνθήκη της Λισαβόνας […]
Οταν πριν από λίγα χρόνια ο καθηγητής T. Gordon Ash ρώτησε την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ «τι θαυμάζει περισσότερο στη Γερμανία» η απάντησή της ήταν «το γεγονός ότι τα παραθυρόφυλλα, τα παντζούρια, κλείνουν τόσο καλά!». Πιο πεζή, καθόλου οραματική απάντηση από πολιτικό δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Και πράγματι η Ανγκελα Μέρκελ, που αποχωρεί οικειοθελώς από […]
Αύριο, 20 Σεπτεμβρίου, συμπληρώνονται πενήντα χρόνια από τον θάνατο του Γ. Σεφέρη. Πέθανε στις 20 Σεπτεμβρίου 1971 και η κηδεία του, την 22α, αποτέλεσε την ευκαιρία για μια μεγαλειώδη εκδήλωση-διαδήλωση ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς. Ενας από τους μέγιστους ποιητές (Καβάφης, Σεφέρης, Ελύτης, Ρίτσος) της ελληνικής γλώσσας αλλά δύσκολα χρησιμοποιείται ανάλογος επιθετικός προσδιορισμός για τον διπλωμάτη […]
Η μεγάλη πρόκληση και το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν η Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) μπορεί να εξελιχθεί σε υπερδύναμη με τις αναγκαίες στρατιωτικές δυνάμεις, ευρωπαϊκό στρατό. Το ερώτημα επανήλθε επιτακτικά στην ατζέντα της ΕΕ μετά την ταπεινωτική ήττα Δύσης και Ηνωμένων Πολιτειών (ΗΠΑ) στο Αφγανιστάν και κυρίως μετά την απόφαση της Ουάσιγκτον να αποχωρήσει εσπευσμένα (και […]
Οι δραματικές εξελίξεις στο Αφγανιστάν με την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν διαμορφώνουν οπωσδήποτε ένα νέο γεωπολιτικό περιβάλλον. Η Δύση και ειδικότερα οι ΗΠΑ υπέστησαν μια ταπεινωτική ήττα ύστερα από εικοσαετή στρατιωτική παρουσία στη χώρα με στόχο την εξουδετέρωση της τρομοκρατίας (Αλ Κάιντα κ.λπ.) και την οικοδόμηση ενός νέου δημοκρατικού συστήματος. Κίνα και Ρωσία […]
Ρεμβασμοί Δεκαπενταύγουστου Ο θάνατος του μεγάλου κοσμολόγου Στίβεν Γουάινμπεργκ (Steven Weinberg, βραβείο Νομπέλ) πριν από λίγες εβδομάδες με (ξανα)έκανε να σκεφθώ. Να σκεφθώ ρεμβάζοντας τον έναστρο ουρανό. Να σκεφθώ ότι «υπάρχουν πολύ περισσότερα πράγματα σε ουρανό και γη απ’ ό,τι έχουμε ονειρευτεί στη φιλοσοφία μας». Και στοχαζόμενος πάνω στα «πολλά πράγματα» διερωτώμαι: τι βοηθάει […]
Με ποια υλικά φτιάχνεται μια μεγάλη πολιτική προσωπικότητα, ένας statesman; Διάβασα αυτές τις μέρες την εξαιρετική βιογραφία του Ελευθέριου Βενιζέλου γραμμένη από τον sir Michael Llewellyn-Smith. Ο συγγραφέας χρημάτισε πρέσβης της Βρετανίας στην Ελλάδα στη δεκαετία του 1990 και έζησε, όπως γράφει, στο σπίτι του Ελ. Βενιζέλου. Ως γνωστόν, η κατοικία για τον (την) πρέσβη […]
Στο προηγούμενο κείμενό μου στις «Νέες Εποχές» («Το Σοσιαλδημοκρατικό Παράδοξο», 4/7) έγραφα ότι σχεδόν όλοι οι δρώντες στην πολιτική σφαίρα στην εποχή της πανδημίας (εμφανίζονται να) έχουν γίνει κεντροαριστεροί, σοσιαλδημοκράτες υπερασπιζόμενοι τον κοινωνικό ρόλο του κράτους, τις αυξημένες δαπάνες, κ.λπ. Σε τέτοιο σημείο που και ο έλληνας πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης να ερωτάται σε συνέντευξή του […]
Στη Σουηδία η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση έχασε για πρώτη φορά ψήφο εμπιστοσύνης, στη Γαλλία η Κεντροδεξιά είναι η ουσιαστικά κερδισμένη των περιφερειακών εκλογών, στη Γερμανία το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα έχει κατρακυλήσει στην τρίτη θέση, στη Βρετανία παραδοσιακά εκλογικά κάστρα του Εργατικού Κόμματος πέρασαν στο Συντηρητικό Κόμμα. Ετσι «οι ιδέες ανθούν, τα κόμματα φθίνουν». Κάπως έτσι θα μπορούσε […]
Ηαυριανή διάσκεψη κορυφής του ΝΑΤΟ (με μια βαριά ατζέντα – προετοιμασία της Συμμαχίας για τη νέα εποχή, 2030 και επέκεινα, κ.λπ.) απέκτησε ξεχωριστό και υψηλό ελληνοτουρκικό ενδιαφέρον. Και τούτο για δύο σημαντικές συναντήσεις που θα πραγματοποιηθούν στο περιθώριο της εν λόγω διάσκεψης: (α) η συνάντηση του έλληνα πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ […]
Πριν από 42 χρόνια, στις 28 Μαΐου 1979, ήμουν στο Ζάππειο στην τελετή υπογραφής της Πράξης Προσχώρησης της Ελλάδας στην τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), σημερινή Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ), από την ευρωπαική ηγεσία και τον πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή. Ως σύμβουλος του ΥΠΕΞ – στενός συνεργάτης του επικεφαλής της ενταξιακής διαπραγμάτευσης, πρέσβεως Β. Θεοδωρόπουλου, αισθανόμουν τη […]
Οι ελληνικές θέσεις αφού πέρασαν διάφορα στάδια έχουν προσλάβει σήμερα έναν περισσότερο ανελαστικό και σε ορισμένες περιπτώσεις πιο εξωπραγματικό χαρακτήρα σε σχέση με αυτές της δεκαετίας του 1970
Εχουν περάσει σχεδόν πενήντα χρόνια από την έναρξη (της τρέχουσας φάσης) της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης χωρίς να έχουμε καταφέρει την επίλυση των προβλημάτων. Αντίθετα, στην 50ετία που διέρρευσε «τα πράγματα πήγαν από το κακό στο χειρότερο» με κύρια ευθύνη της Τουρκίας αλλά και με τη μη αξιοποίηση ευκαιριών λύσης από πλευράς Ελλάδας – πολιτική αδράνειας (π.χ. 2004, […]
