Στην φάση της γενικής εφαρμογής περνάει το νέο επίδομα ανεργίας από την 1η Απριλίου το ύψος του οποίου – υπό προϋποθέσεις – μπορεί να φτάσει έως τα 1.295 ευρώ, ανάλογα με τα έτη ασφάλισης και το ύψος των αποδοχών του δικαιούχου.
Η πιλοτική εφαρμογή του επιδόματος που αφορούσε 12.500 ανέργους ολοκληρώνεται – μετά από ένα έτος – στις αρχές Μαρτίου και αμέσως μετά τίθεται σε πλήρη εφαρμογή το νέο μέτρο.
Με την ολοκλήρωση του πιλοτικού προγράμματος αναμένεται να υπάρξει αξιολόγηση, ώστε αν χρειαστεί να γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές και το νέο επίδομα να αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά από τον προσεχή Απρίλιο.
Στόχος της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας είναι η δημιουργία ενός επιδόματος που θα είναι απλό, δίκαιο, ανταποδοτικό και προσαρμοσμένο στις ανάγκες της αγοράς.
Μέχρι στιγμής, εκτιμάται ότι από τους 12.500 άνεργοι που έχουν επιδοτηθεί με το νέο αναλογικό επίδομα, το 25% επέστρεψε στην αγορά εργασίας και ως εκ τούτου διεκόπη η επιδότησή τους.
Στην νέα του μορφή, το επίδομα ανεργίας μπορεί να φθάσει έως και τα 1.295 ευρώ, κατά τους πρώτους μήνες της παροχής για κάποιον δικαιούχο, με πολλά χρόνια εργασίας, αλλά και ιδιαίτερα υψηλές αποδοχές για μεγάλο χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου.
Το επίδομα καταβάλλεται εμπροσθοβαρώς, δηλαδή είναι υψηλότερο κατά τους πρώτους μήνες ανεργίας, προκειμένου να καλύπτει τις αρχικές, αυξημένες ανάγκες, και βαίνει μειούμενο στη συνέχεια, προκειμένου να υπάρχει ένα ισχυρό αντικίνητρο προς τον δικαιούχο και να μη μένει εκτός αγοράς εργασίας.
Η συνολική διάρκεια καταβολής του μπορεί να είναι έως και 24 μήνες. Το ύψος της επιδότησης στηρίζεται στις εισφορές που έχουν καταβάλει οι άνεργοι, όπως ήδη συμβαίνει σε 25 από 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το νέο επίδομα ανεργίας αποτελείται από τρία μέρη
1. Το σταθερό μέρος επιδότησης: Υπολογίζεται βάσει των αποδοχών του δικαιούχου. Εκκινεί από επιδότηση 70% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου ή του μέσου ημερομισθίου του δικαιούχου (εάν οι αποδοχές του ήταν μικρότερες από τον κατώτατο μισθό) και μειώνεται σταδιακά στο τέλος της περιόδου επιδότησης. 70% στο πρώτο τρίμηνο, 60% στο δεύτερο, 50% στο τρίτο, 40% στο τέταρτο κι αν η επιδότηση συνεχιστεί δεύτερο έτος, περιορίζεται στο 30% και 20% αντίστοιχα. Προϋπόθεση για την χορήγησή του είναι η συμπλήρωση 175 ημερών ασφάλισης κατ’ ελάχιστο κατά τους 14 μήνες πριν την ένταξη στην επιδότηση εξαιρουμένων των δύο τελευταίων μηνών.
2. Μεταβλητό μέρος επιδότησης («μπόνους» σε όσους έχουν μακρύτερο ασφαλιστικό βίο): Εξαρτάται από τα έτη ασφάλισης του δικαιούχου (καταμετρώνται από το 4ο έως και το 20ο έτος ασφάλισης) και τον μέσο όρο αποδοχών του (όταν είναι μεγαλύτερος από τον κατώτατο μισθό). Ο υπολογισμός γίνεται με τον πολλαπλασιασμό των συντελεστών που αντιστοιχούν στα έτη ασφάλισης και τον μέσο όρο αποδοχών με το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο. Υπενθυμίζεται ότι το επίδομα ανεργίας είναι ανταποδοτικής φύσης (δηλ. προκύπτει από καταβληθείσες εισφορές ανεργίας κατά τον εργασιακό βίο) και όχι προνοιακής φύσης. Προϋποθέσεις: α) Ένταξη στην τακτική επιδότηση, β) 900 ημέρες ασφάλισης κατ’ ελάχιστο κατά τους 50 μήνες πριν την ένταξη στην επιδότηση εξαιρουμένων των δύο τελευταίων μηνών, γ) Αποδοχές ίσες ή μεγαλύτερες από τον κατώτατο μισθό κατά τους 14 μήνες πριν την ένταξη στην επιδότηση εξαιρουμένων των δύο τελευταίων μηνών.
3. Πρόσθετες παροχές και προσαυξήσεις, όπως το Δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα, προσαυξήσεις παιδιών και – για πρώτη φορά – προσαυξήσεις λόγω μονογονεϊκότητας.
Με τις αλλαγές που έρχονται ουσιαστικά συγχωνεύεται η τακτική επιδότηση με το επίδομα μακροχρόνια ανέργων, επιτρέποντας μέγιστη διάρκεια επιδότησης έως και δύο χρόνια (24 μήνες), ακολουθώντας εξατομικευμένη προσέγγιση για το ύψος του επιδόματος.
Μπαίνει σε μια πιο ορθολογική βάση τόσο η ένταξη στην επιδότηση, θέτοντας ως όριο τις 175 ημέρες ασφάλισης, όσο και τη διάρκεια της επιδότησης, που υπολογίζεται πλέον με αναλογία δύο μήνες απασχόλησης ένας μήνας επιδότησης για το πρώτο έτος της επιδότησης, και τρείς μήνες απασχόλησης ένας μήνας επιδότησης για το δεύτερο έτος.
Λαμβάνει υπόψη την ασφαλιστική ιστορία για τον υπολογισμό του ύψους του επιδόματος, προσφέροντας ένα σταθερό μέρος το οποίο λαμβάνουν όλοι και ένα επιπλέον μεταβλητό μέρος, ανάλογα με την ασφαλιστική ιστορία.
