Ξεκάθαρο είναι το μήνυμα που πέρασαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες που συγκεντρώθηκαν στην άτυπη σύνοδο κορυφής στην Κοπεγχάγη ως προς την αποφασιστικότητα τους να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες κινήσεις για να στηρίξουν την Ουκρανία έναντι της Ρωσίας και να πιέσουν έτσι για να μπει ένα τέλος στην ρωσική επιθετικότητα, αλλά και στον ίδιο τον πόλεμο.
Μπορεί σε αυτή τη σύνοδο οι ηγέτες της ΕΕ να μην κατάφεραν να καταλήξουν, τόσο ως προς το «δάνειο» προς την Ουκρανία με παγωμένα ρωσικά κεφάλαια ή σε συγκεκριμένα βήματα για την ανάπτυξη του τείχους κατά των drones στην ανατολική πτέρυγα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ ή στην προσπάθεια να αλλάξουν οι όροι που λαμβάνονται οι αποφάσεις για την εισδοχή νέων μελών στην Ευρωπαϊκή Ένωση -ούτως ώστε να μην μπορεί η Ουγγαρία να παγώσει την ένταξη της Ουκρανίας ή της Μολδαβίας- όμως η συζήτηση για όλα αυτά τα θέματα ήταν λεπτομερής και εξαντλητική.
Όσον αφορά στο ζήτημα του «μεγαδανείου» προς την Ουκρανία με τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια ύψους 140 δισεκατομμυρίων ευρώ, η βασική αντίδραση από το Βέλγιο και τον πρωθυπουργό του Μπαρτ ντε Βέβερ. Το Βέλγιο είναι η έδρα του Euroclear, του κεντρικού αποθετηρίου τίτλων που κατέχει το μεγαλύτερο κομμάτι των περιουσιακών στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, που είναι και αυτά που πάγωσαν κατά τις πρώτες μέρες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Ο Ντε Βέβερ, στην τοποθέτηση του ανέφερε πως «δεν θεωρώ ότι αυτή είναι μια παράλογη θέση, όμως χρειάζομαι τη μέγιστη δυνατή νομική βεβαιότητα». Όπως υποστήριξε: «Θέλω αλληλεγγύη. Και θέλω διαφάνεια σχετικά με την κατάσταση στις άλλες χώρες». Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε: «Το ερώτημα τώρα είναι: μπορούμε να φάμε το κοτόπουλο; Το πρώτο πρόβλημα, σε αυτό είναι ότι χάνεις τα χρυσά αυγά αν φας το κοτόπουλο. Πρέπει να το λάβεις υπόψη σου αυτό. Αν βάλεις το κοτόπουλο στο τραπέζι και το φας, τότε χάνεις ένα χρυσό αυγό».
Με πιο ψυχρή λογική αντίστοιχη θέση, εστιάζοντας στις νομικές επιπτώσεις που θα είχε η κίνηση, έλαβαν τόσο ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν, όσο και ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Λικ Φρίντεν.
Το προτεινόμενο «μεγαδάνειο» θα είχε ως αποτέλεσμα η Ουκρανία να αποπληρώσει το δάνειο μετά τον τερματισμό του πολέμου και την καταβολή των μεταπολεμικών αποζημιώσεων από την Ρωσία, με την ΕΕ να ανακτά στη συνέχεια τα κεφάλαια μέσω του Euroclear.
Εάν η Ρωσία αρνηθεί να καταβάλει αποζημιώσεις, θα χάσει το δικαίωμά της στα περιουσιακά στοιχεία.
Η συζήτηση αυτή πάντως φαίνεται ότι απασχόλησε ιδιαίτερα την ρωσική ηγεσία, με αποτέλεσμα η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα να απαντήσει ότι η Ρωσία θέλει να υπενθυμίσει στις κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδιαίτερα στην βελγική , όπου βρίσκονται τα περισσότερα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, να συμμορφωθούν με τις διεθνείς τους υποχρεώσεις.
«Σύμφωνα με την αρχή της αμοιβαιότητας, οποιαδήποτε επίθεση της ΕΕ στην περιουσία μας θα αντιμετωπιστεί με πολύ σκληρή απάντηση. Το γνωρίζουν και οι ίδιοι αυτό», δήλωσε η Ζαχάροβα στους δημοσιογράφους, ενώ πρόσθεσε ότι: «Η Ρωσία διαθέτει επαρκές οπλοστάσιο αντιμέτρων και δυνατότητες για μια κατάλληλη πολιτική και οικονομική απάντηση».
Όπως ανέφερε στη συνέχεια σχολιάζοντας συνολικά το σχέδιο, «δεν θέλω ούτε να συζητήσω την ιδέα αυτή, είναι μια παραίσθηση. Αλλά η λέξη αποζημιώσεις μου τράβηξε την προσοχή… Για τι είδους πληρωμές αποζημιώσεων μιλάει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής);», ενώ τόνισε ότι η Ρωσία κερδίζει τον πόλεμο και τις αποζημιώσεις της καταβάλλουν οι χαμένοι.
Από την πλευρά του πάντως ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ότι ο ίδιος διαπίστωσε σημαντική συμφωνία μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών σχετικά με την χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την βοήθεια στην Ουκρανία, προσθέτοντας ότι αναμένει μια συγκεκριμένη απόφαση επί του θέματος εντός τριών εβδομάδων. Όπως συμπλήρωσε:«Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν πρέπει να υποτιμά την αποφασιστικότητά μας».
Το θέμα σχολίασε και ο Βίκτορ Όρμπαν, το βέτο του οποίου κατά της ένταξης της Ουκρανίας τελικά φαίνεται ότι δεν μπορεί να παρακαμφθεί -επιφυλακτικές εμφανίστηκαν σύμφωνα με ευρωπαϊκά μέσα η Γαλλία, η Ολλανδία και η Ελλάδα- υποστηρίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι έχουν αποφασίσει να πάνε σε πόλεμο με την Ρωσία. Όπως ανέφερε: «Έχουν ένα πολεμικό σχέδιο. Έχουν ένα σχέδιο για το πώς να νικήσουν τους Ρώσους. Πολλές από αυτές τις χώρες δεν καταλήφθηκαν ποτέ από τους Ρώσους, επομένως δεν έχουν φυσική προσωπική εμπειρία για το τι σημαίνει να έχεις πόλεμο με τη Ρωσία. Εμείς γνωρίζουμε τι διακυβεύεται, αλλά αυτοί που δεν ήταν ποτέ υπό την κυριαρχία των Ρώσων θέλουν να νικήσουν τους Ρώσους στην πρώτη γραμμή. Γνωρίζουμε πώς μοιάζει η πολεμική μηχανή της Ρωσίας. Δεν μας αρέσει η ιδέα. Έχουμε λοιπόν ένα ειρηνευτικό σχέδιο, αλλά οι άλλοι έχουν ένα πολεμικό σχέδιο». Ο Όρμπαν ήταν επίσης πολύ επικριτικός στην ιδέα της χρήσης παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση περαιτέρω βοήθειας προς την Ουκρανία.
Όσον αφορά στο σχέδιο για το «τείχος κατά των drones» το οποίο και αυτό συζητήθηκε αρνητική εμφανίστηκε και πάλι η γαλλική κυβέρνηση με τον Εμμανουέλ Μακρόν να υποστηρίζει: «Είμαι επιφυλακτικός με αυτούς τους όρους. Τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα. Στην πραγματικότητα, χρειαζόμαστε προηγμένα συστήματα προειδοποίησης για να προβλέπουμε καλύτερα τις απειλές, πρέπει να αποτρέπουμε με ευρωπαϊκές δυνατότητες πυρός μεγάλου βεληνεκούς και πρέπει να έχουμε περισσότερα συστήματα άμυνας εδάφους-αέρος και αντι-drone».
Στη σύνοδο συζητήθηκαν όμως και άλλα ζητήματα όπως η πρακτική στήριξη της Ευρώπης στην Ουκρανία, με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην κοινή συνέντευξή Τύπου με την πρωθυπουργό της Δανίας Μέτε Φρέντερικσεν να ξεκαθαρίζουν ότι θα συνεργαστούν για την αύξηση της παραγωγής εξοπλισμών που χρειάζεται το Κίεβο. Σε αυτό το πλαίσιο εξάλλου σημαντική κρίνεται η εξέλιξη -και από τη Μόσχα- ότι οι ΗΠΑ συμφώνησαν όχι μόνο να παραδώσουν Tomahawk στην Ουκρανία, αλλά να παρέχουν και τις κατάλληλες πληροφορίες για πλήγματα με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς εντός της ρωσικής επικράτειας.
Η Ουάσινγκτον ανταλλάσσει πληροφορίες με το Κίεβο εδώ και καιρό, αλλά η Wall Street Journal αποκάλυψε ότι τα νέα δεδομένα θα διευκολύνουν την Ουκρανία να πλήξει υποδομές όπως διυλιστήρια, αγωγούς και σταθμούς παραγωγής ενέργειας με στόχο να στερήσει από το Κρεμλίνο έσοδα και πετρέλαιο.
Απαντώντας στις αναφορές την Πέμπτη, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι η «προμήθεια και χρήση ολόκληρης της υποδομής του ΝΑΤΟ και των Ηνωμένων Πολιτειών για τη συλλογή και μεταφορά πληροφοριών στους Ουκρανούς είναι προφανής». Όπως τόνισε ο ίδιος βέβαια αυτό δεν είναι κάτι καινούριο. Όσον αφορά πάντως τις αναφορές για προμήθεια Tomahawk ο Πεσκόφ ανέφερε πως: «Εάν αυτό συμβεί, θα αποτελέσει έναν νέο γύρο έντασης που θα απαιτήσει μια ανάλογη απάντηση από τη ρωσική πλευρά. Από την άλλη βέβαια επίσης προφανές είναι ότι δεν υπάρχει μαγικό χάπι, μαγικό όπλο για το καθεστώς του Κιέβου, κανένα όπλο που να μπορεί να αλλάξει ριζικά την πορεία των γεγονότων».
Σε αυτό το πλαίσιο πάντως ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι δηλώσεις της Ζαχάροβα σχετικά με την σύγκρουση σχετικά με την φύση της σύγκρουσης με την «Δύση». Όπως ανέφερε η εκρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ απαντώντας σε ερώτημα σχετικά με το τείχος των drones κι αν αυτό είναι ένα νέο Σιδηρούν Παραπέτασμα: «Διαφωνώ με τη σύγκριση με τον Ψυχρό Πόλεμο. Βρισκόμαστε ήδη σε μια άλλη μορφή σύγκρουσης. Δεν έχει υπάρξει κρύο εδώ για πολύ καιρό. Υπάρχει ήδη φωτιά εδώ».
Επιπλέον όσον αφορά στις ευρωπαϊκές κατηγορίες περί εισβολών στον εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ, αλλά και στις αναφορές σε ρωσικές επιχειρήσεις δολιοφθοράς, ανέφερε ότι αυτές «οι αβάσιμες κατηγορίες καταδεικνύουν ότι η ΕΕ και το ΝΑΤΟ προετοιμάζουν «προκλήσεις» εναντίον της Μόσχας».
«Όλες οι δηλώσεις τους δείχνουν – πρώτον, ότι προετοιμάζουν μια αλυσίδα προκλήσεων. Δεύτερον, ότι πρέπει να δικαιολογήσουν τους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς τους», δήλωσε η Ζαχάροβα.
