Στην αυλαία του φετινού κύκλου του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός», η ομάδα bizoux de kant παρουσιάζει τον Μαγεμένο βοσκό του Σπυρίδωνος Περεσιάδη, «συγγραφέα του βουκολικού κόσμου» και πατέρα της περίφημης «Γκόλφως», στο Αρχαίο Θέατρο Σάμου. Πρόκειται για ένα δραματικό ειδύλλιο του 19ου αιώνα, καμωμένο από τις έννοιες του έρωτα, της εμμονής, της απώλειας και του θαύματος, που συναντά το σήμερα.
Το λαϊκό παραμύθι του Περεσιάδη «ξεπερνά τις αφηγήσεις για το παρελθόν και προτείνει έναν άλλο τρόπο να βλέπουμε το παρόν». Το έργο λειτουργεί ως όχημα για την επιστροφή στην τελετουργία· σε έναν παρελθόντα κόσμο όπου η φύση έχει φωνή και η μαγεία δοκιμάζει την αγάπη.
Μέσα από μουσικά μοτίβα, γκροτέσκ μεταμορφώσεις και λαϊκούς ήχους, η παράσταση γίνεται ένας ύμνος στη μνήμη. Με μουσική, τραγούδι, με το σώμα και τις λέξεις, η παράσταση επιχειρεί ένα τελετουργικό ξύπνημα με σκοπό ο θεατής να ακούσει τη φωνή της φύσης και των μύθων ξανά. Όπως διαβάζουμε στο σημείωμα της παράστασης: «Ίσως, σε μια τέτοια βραδιά, στην αυγή του φθινοπώρου, μέσα στο αρχαίο θέατρο και καθώς ο ήλιος δύει να συναντήσουμε κάτι που είχαμε ξεχάσει. Κάτι που μας συνδέει βαθιά με τη γη και τον ουρανό των περασμένων χρόνων. Το παρελθόν γίνεται τόπος νοσταλγίας αλλά και εργαλείο επανεφεύρεσης του παρόντος, παραμένοντας ένα κομμάτι μας που συνεχώς μεταμορφώνεται.»
Υπεύθυνος για την αναβίωση του Μαγεμένου βοσκού είναι ο Γιάννης Σκουρλέτης, σκηνοθέτης και «οδηγός» της bizoux de kant. Τι σχέση έχει, λοιπόν, το «δραματικόν ειδύλλιον εις πράξεις τρεις, μετʹ ασμάτων και χορών ελληνικών» με τη θεατρική διαδρομή της ομάδας μέχρι σήμερα και τι σημαίνει ότι ένα έργο είναι bizoux de kant;
Γιάννης Σκουρλέτης @Άσπα Κουλύρα
Ο σκηνοθέτης μας μιλά για το έργο, την παράδοση, τη μνήμη, το τελετουργικό στοιχείο της παράστασης αλλά και τη σημασία του να παρουσιάζεις ένα έργο του 19ου αιώνα μέσα σε έναν χώρο που «κουβαλά» αιώνες ιστορίας.
«Η ποιητικότητα του λόγου σε συνδυασμό με την απλότητα και την αμεσότητα ενός λαϊκού παραμυθιού καθιστούν το έργο διαχρονικό και σύγχρονο.»
Τι ήταν αυτό που σας γοήτευσε στο δραματικό ειδύλλιο του Σπυρίδωνος Περεσιάδη Ο μαγεμένος βοσκός για να καταθέσετε μια «σύγχρονη λυρική ανάγνωση» του έργου;
Η ποιητικότητα του λόγου σε συνδυασμό με την απλότητα και την αμεσότητα ενός λαϊκού παραμυθιού καθιστούν το έργο διαχρονικό και σύγχρονο. Με γοητεύουν όλα αυτά τα τεράστια συναισθήματα που βιώνουν οι χαρακτήρες, με γοητεύει ο τρόπος που εκφράζονται, με μαγνητίζει αυτή η γενναιοδωρία. Νιώθω πως αυτός ο λυρισμός είναι αναγκαίος σήμερα.
«Από την πρώτη στιγμή που διάβασα το έργο αισθάνθηκα πως «είναι bijoux de kant». Ποιητική γλώσσα, αλλόκοτα στοιχεία, λοξή ματιά και ένας κυνηγημένος και εμμονικός έρωτας.»
H bijoux de kant έχει μια ιδιαίτερη ταυτότητα, με έμφαση στη μνήμη, τη μεταμόρφωση, το queer στοιχείο. Πώς εντάσσεται ο Μαγεμένος βοσκός στην καλλιτεχνική σας διαδρομή;
Από την πρώτη στιγμή που διάβασα το έργο αισθάνθηκα πως «είναι bijoux de kant». Ποιητική γλώσσα, αλλόκοτα στοιχεία, λοξή ματιά και ένας κυνηγημένος και εμμονικός έρωτας. Στη δραματουργικά επεξεργασμένη μας εκδοχή ο έρωτας του Δάφνι και της Μύρτως γίνεται έρωτας μεταξύ δύο αγοριών ενώ εμφανίζεται και το φάντασμα της Γκόλφως. Ο έρωτας θριαμβεύει και η αγάπη νικά τα μάγια και τα κοινωνικά εμπόδια. H παράστασή μας έχει happy end.
Ο Μαγεμένος Βοσκός. Φωτ. Μαίρη Λεονάρδου
Μουσική, χορός, κοστούμια, μάσκες: πώς τα στοιχεία αυτά συμβάλλουν στην τελετουργική διάσταση που επιθυμείτε να δημιουργήσετε;
Τα παραδοσιακά τραγούδια από όλη την Ελλάδα, η χρήση της μάσκας, το πάσχον σώμα, όλα τα παραπάνω συνθέτουν την τελετουργική διάσταση της παράστασης. Επιδιώκουμε να επαναφέρουμε μια γνώριμη «τελετουργία» του λαϊκού πολιτισμού χωρίς έναν «κατασκευασμένο» φορμαλισμό.
Στο σημείωμά σας αναφέρετε: «Πάντα στο αρχαίο θέατρο νιώθω πως κάτι εκεί επιμένει να μας περιμένει. Όχι σαν φάντασμα ή ανάμνηση· αλλά σαν λόγια που περιμένουν να ειπωθούν. Ένας παλμός κάτω από τις πέτρες, μια ανάσα, το φως του απογεύματος πάνω στα αγριολούλουδα». Οι Έλληνες αγαπάμε τα αρχαία μας θέατρα, τα αγκαλιάζουμε ως μέρος της πολιτιστικής μας ταυτότητας. Ως καλλιτέχνης και δημιουργός πώς αισθάνεστε σκηνοθετώντας μια παράσταση για να ανέβει σε αρχαίο θέατρο και πώς αντιλαμβάνεστε την παρουσίαση του Μαγεμένου βοσκού στο Αρχαίο Θέατρο Σάμου (Ξύλινο) στο Πυθαγόρειο;
Αισθάνομαι τυχερός και με κάνει ιδιαίτερα χαρούμενο το γεγονός πως αυτό γίνεται με ένα έργο σαν το Μαγεμένο βοσκό. Πρόκειται για ένα έργο που γράφεται όταν το έθνος ψάχνει ακόμη τα πατήματα του και η σκέψη αυτή μου φαίνεται ιδιαίτερα συγκινητική. Το αρχαίο θέατρο είναι ταυτόχρονα ένας τόπος μνήμης και ένας τόπος αναζήτησης της ταυτότητας.
Γιατί έχουμε ανάγκη σήμερα ένα λαϊκό αφήγημα του παρελθόντος; Είναι γιατί μας κεντρίζει το νοσταλγικό του πλέγμα ή η απλότητα των στοιχείων που το συνθέτουν (η αγάπη, η απώλεια, τα θαύμα);
Αδιαμφισβήτητα υπάρχει κάτι νοσταλγικό στη θέλησή μας να ακούσουμε ένα λαϊκό αφήγημα του παρελθόντος. Είναι, όμως, και η ανάγκη να ακούμε ξανά και ξανά για τα αρχέτυπα του έρωτα, του θανάτου και του θαύματος. Αυτά τα λαϊκά αφηγήματα μας θυμίζουν την απλότητα των ιδεών και μια αλήθεια που παραμένει αναλλοίωτη μέσα στον χρόνο παίρνοντας πολλές μορφές.
INFO Ο Μαγεμένος Βοσκός του Σπυρίδωνος Περεσιάδη. Σάββατο 30 και Κυριακή 31 Αυγούστου – Αρχαίο Θέατρο Σάμου (Ξύλινο), Πυθαγόρειο. Είσοδος ελεύθερη με υποχρεωτική προκράτηση στο www.allofgreeceoneculture.gr
